Keuninginnedaag 1958

’t Is woensdigmorge 30 april 1958. Ein menke van tièn jaor leet nog röstig in zien bedje, en besef det ’t vandaag keuninginnedaag is. Zienen bums neergevleid op allebei zien aope hendjes op ’t zaachte kösse. Ós mam haet gisteraovend nag gezag: ‘Blièf maar efkes ligge wies tot pap weg is’. Want ózze pap haet vandaag ouk vreej, maar op unne vreejen daag geit dae altièd visse in de Maas. En zeker met keuninginnedaag, want ózze pap mót dao niks van hebbe, det is unne echte sociale republikein. Ózze pap haet gestump op de Partiej van de Arbeid, en hae kièk hièl gruuets as hae ’t met ome Sjra haet euver Wullem Drees, want det is ziene Minister-President. Taege mich zaet hae waal ens hièl serieus: ‘Jóng, de mós noeijt iets aanneme was se neet verdeend haes. En zeker neet wao se neet veur gewerk haes’. En wie klein ik ouk nog waas, ik wis presiès wao det euver góng: 't keuningshoès. Ózze pap had hielemaol gen eier met ’t keuningshoès. Miene pap en mam ware hièle leeve minse, die zich noeijt straevelde. Maar in ein dingk ware ze ’t faliekant neet ins.

Ós mam die waas hièl keuningsgezind, ze wis d’r ech alles van en vertelde d’r ouk hièl gaer euver. Weej krege altièd op-den-daag te huuere wannièr de prinsesjes jäörig ware en zoeë. En zeej bestelde ouk idder jaor de Oranjekalender, maar dae hóng verborge taege de achterkant van de kelderdeur. Dae mós oèt ’t zich bliève van ózze pap. Maar ik veulde ouk al hièl jónk ’t deepe respek tösse ózze pap en ós mam. Ós mam heel van keuningin Juliana, ózze pap van Wullem Drees. Ózze pap stumde op de PvdA, ós mam op de KVP.

Det loog ik te bedinke wie ós mam reep det we kóste opstaon, en boebedeboep rende weej van de trap. Ózze pap waas al ónderwaegs naor d’n kaolentip, de pas gelaeze tante Bet loog nog naeve zien laege tas kóffie. ‘Lös geej kluntjesemik’, vroog mam totaal ónnuuedig, en ik wis zeker det ózze pap ut beej bótteramme met kiès had gelaote. Ik oefende mich met laeze en lag hièl gelièrd de veurpagina van tante Bet op mien slup. De Bilt veurspelde 19 grade vandaag, lich bewolk en weinig wind. Fijn waer um te visse, zal miene pap gedóch hebbe wie hae det loos. Verder vertelde de krant det Faas Wilkes en Jan Klaassens van VVV ware verkaoze in ’t Nederlands elftal taege Turkije. De kluntjesemik van Hadje d’n bekker waas baere-lekker. Ós mam toverde wat oranje-crèpe-pepeer van achter die kelderdeur vandaan en makde un prachtige oranje strik vas aan ein van de bretels van mien korte bóks. Hièl gruuets keek ik schuuens naor ónder naor die moèije oranje kleur. Ós Mieke kreeg twieje kleinere oranje strikskes aan zien vlechjes.

Door de Lièuwerikstraot en de Kleine Parallelstraot sprintde ik naor de Aloysiusschoël. Bijna euveral hóng de Roëd-Wit-Blauwe vlag oèt met ‘ne lange Oranje wumpel d’r aan. ’t Weijde neet hard anders waas ’t nog fièstelikker gewaes. Op ’t schoëlplein waas ’t al drök, de jónges kraosde allemaol doorein en de lièrare trokke strepe met krietjes en lagte wat spelkes klaor. In de klas móste we ièrs ’t Wilhelmus zingen en krege we toen oètgelag wat we ginge doon. ’t Waas ein hièl zenuwechtig gedeuns, maar ós klas begós met eier-loupe. De iërste twieje móste tösse die scheive kriètstrepe gaon staon en krege unne laepel in de moel. Meister Hurkmans lag daor hièl veurzichtig ’n ei op. De bedoeling waas det we op en neer tösse die kriètstrepe meuste loup, en meister Hurkmans noom met ’n echte stopwatch d’n tièd op. Nou, gelökkig ware ’t hard gekaokde eier, want wie ik aan de beurt waas zoot d’r al bijna gen schaal mièr um die eier. ’t Waas ech ’n rotzootje, en ik weit ech neet mièr wae d’r gewónne haet. Misschien waal umdet ik neet veurkwaam in d’n oètslaag, want mien ei waas d’r halverwaeg aafgevalle, en dan deej se neet mièr met.

Daornao meuste we doorschuueve naor ’t volgende spelke, zakloupe. Tösse twieje andere scheive kriètstrepe dwars euver ós speulplaats ging ut loos. Meister Hurkmans werkde op alfabet en de letter ‘T’ stónd bijna ónderaan zien lieske. Dus kós ik mich good bekièke wiej det mós. D’r ware d’r beej die de vutjes in de punte van dae petatte-zak froemelde en dan met kleine stepkes op en neer lepe. Maar d’r ware d’r ouk die gewoèn in dae zak stapde, de rand vaspakde en wie unne aangeschaote kangoeroe haer en truuk huppelde. ’t Waas nog effe schrikke, want dae van Janse flikkerde veureuver met ziene bums op de harde tegels. Potdomme, dae schriéwde wie un jóngk verke. Hae woord door juffrouw Baerde mei genaome en kwaam effe later met un oranje pleister op de wang truuk. Eindelik, ik waas aan de beurt, en ’t hertje klopde wie-unne-gek in miene kael. Ik had beslaote te beginne met de punte van mien scheunkes in de punte van dae zak en met kleine peskes naor d’n euverkant. En as det neet mièr ging, zuuj ik euvergaon op de kangoeroe-techniek.

En verdomp, ik had gewónne, en ik had un foto van keuningin Juliana verdeend. Maar ik waas waal zoewat d’n enige dae neet op ziene snufferd waas gegaon. Maar we móste alweer doorschuve naor ’t spijker-poepe. Ge weit waal, unne groëte nagel woord met ’n stökske vliegertouw aan d’n bóksereem aan d’n achterkant vasgemak. Meister Hurkmans zörgde met un maetletje d’r veur det de nagel presies 15 centimaeter baove dae breije melkflessehals hóng. Ik bin vergaete wie ’t aafleep, maar ik weit waal det halverwaege de schoëlbel góng. We móste in de riej aansloète veur ‘ne baeker oranje ranja met ’n stök paeperkook zónder bótter.

Saoves zote we nao unne drökken daag met de ganse femilie gezellig aan taofel, ós mam had oranje wortelestamp gemak met lekkere braodwors van Giele de slegter. Ózze pap streek mich door de waerse blónde häörkes en zag: ‘Heb se unne fijne daag gehad jóng?’. En ik zag ‘Jao pap’.  Maar ik vertelde um neet det ik gewónne heij met zakloupe, en al gaar neet det ik un foto van de keuningin had verdeend. Want keuningin Juliana zoot intösse verborge in miene blauwe katechismus. Ik had die foto dan waal gewónne, en ouk waal ièrlik verdeend. Maar soms mós se dao ouk euver kinne zwiège.

‘De mós noeijt staoke in ein good huwelik’, zuuj ós mam gezag hebbe.