zaterdag 22 april 2017

Gerrit Hermans (1910-1985), unne groëte Bliërickse atleet


As klein menke waas ik beej atletiekvereiniging Festina. Twieëje kiër in de waek, op dinsdaag en dônderdaag, traine op ut Saorbrook en sôndigs smorges ginge we renne vanaaf de Pope in de bös van de Wielder. Somers, zoeë ind jaor vieftig,  hadde we ouk baanwedstrijde op ut ôngeliëke graas tösse de voetbalvelde van SVB en VCH. Gen moeëije witte kalkstrépe, nae, gewoën tomatetouw met verroesde hiëringe in ein ovaalvörmig rundje gelag. As starter waas daor altiëd unne aldere man met un opvallend stiëf bein. Weej kwaojônges ledde daorop. ‘Frits, wie kump dae man aan zièn bein?’, vroog ik aan Frits Faosse. ‘Psst . . ‘, deej Frits en heel ziene wiësvinger veur de mônd, ‘det is Gerrit Hermans, dae haet ein bein verlaore in d’n oorlog. Maar veur daen tièd waas det unne hiele groëte kampioen op de 8oo maeter’. Ik heb det noeëijts miër vergaete, ôs mam vertelde waal ens euver dae verschrikkelikke oorlog taege de Pruusse. Maar die had d’r gen stiëf bein aan euvergehalde. Ein paar jaor later trainde weej met Festina swinters in det sportzaelke van de Wieëstraot. We wachde gedöldig veur de deur, wies unne man met un stiëf bein ôs de deur aope makde. Ik wis ut al lang, det waas Gerrit Hermans, dae kampioen op de 800 maeter. ‘Daag meneer Hermans’, zag ik met groët respek. Gossie, wat zoog dae mins d’r getraind oët. Ik had van miene pap gehuurd, det hae naodet hae zien bein kwièt was, noow vuul aan gymnastiek deej um zich fit te halde. Nouw, det kôs se zeèn, dae had van die breij schouwers en van die dieke spierballe. Mien respek greuijde nog mieër aan. As ik um taege kwaam op ziene fiets, zag ik um altiëd netjes goôjendaag ‘Daag menier Hermans’. Hae lachde dan vrintelik truuk op ziene fiets, waorvan ik altiëd heb gedôch det ut unne doortrapper waas. Maar niks daovan, ziene kleinzoon Oscar haet mich verzekerd det ut unne gewoëne fiets met truuktraprem waas. En Oscar vertelde mich ouk nog: ‘hae fietsde daomet harder as ik want ik bin vuuel met um mei gewaes. Opa haet mich as kleuter twieëje jaor idderen daag achterop ziene fiets van ut Annakamp naor de kleuterschoel in de Vossener gebrach. Haole en bringe . . . twieëje kier per daag!’ 
Lang heb ik neet miër aan um truuk gedôch, maar beej ut doorblare van ein book van Gerrit Gommans oët 1978 zoog ik dees foto en teks: ‘Gerrit Hermans, befaamd atleet in de dertiger jaren, toen er nog uitsluitend op grasbanen werd gelopen. Kwam uit in de Katholieke Nederlandse Athletiek Unie, in 1936, 1937 en 1939 kampioen op de 800 meter. Verloor in november 1944 ’n been door een exploderende granaat, en ging toen (later) gymnastiek doen’.
Potverdomme, ein vuuels te mager stökske veur unne mins, dae ik zoeë bewônderd had. Ik vind det hae miër verdeend, dus bin ik veur ôch op zeuk gegaon. Op 1 januwarie 1910 woord in Bliërick gebaore Gerardus Marinus Antonius Hermans. Ziene pap, de metselaer Peter Hubertus Hermans en zien moder Wilhelmina Adriana Hol, neumde um Gerrit.
Op zien gebaorteakte steit dan waal ‘geboren twee januari des na middags om negen uur’, maar dao make we ôs neet drök um. Net as zien vader wuuert hae ouk metselaer en 26 oktober 1931 trouwt hae in Tegele met Hubertina (Tien) van der Coelen. Hae wuuert lid van de toen roemruchte atletiekvereiniging Roëd-Wit van euverste van de Ven, de veurlouper van Festina. In 1934 vind ik um veur ut iërs in de oëtslaeg truuk. Beej de Limburgse Kampioenschappe, 15 julie 1934 in Baek, wint Gerrit Hermans de 800 maeter op ein graasbaan in 2.12.2 minuten. Det is unne belangriëke opstap naor de Nederlandse kampioenschappe, die 18 augustus 1935 in Gelaen waere gehalde. Ôzze Gerrit wuurd dao veur ut iërs Nederlands kampioen op de 800 maeter (2.16.0). In 1936 duit hae blièkbaar neet mei met de kampioenschappe, maar hae voert in det jaor waal de landelikke rangliës aan op de 800 maeter met 2.07.6 minuten.
In 1937 en 1938 wuuert Gerrit Hermans achterein glorieus Nederlands Kampioen op ziene geleefde aafstand. Op 8 augustus 1937 in Roosendaal (2.08.4) en op 31 julie 1938 in Hilversum (2.06.7). Dreej kiër Nationaal kampioen in veer jaor tiëd, det hat nemus oët Noord-Limburg um miër nao gedaon. Maar ouk in de regionale veldloupe en stadsloupe waas Gerrit Hermens de té kloppe man. In daen tiëd woorte neet zoeë vuuel foto’s gemak as noow, maar toch heb ik d’r twieëje gevônde. Op zôndaag 2 junie 1935 is in Tegele unne veldloup euver dreej kilomaeter. Gerrit Hermans steit gans links met startnummer 5, en kump nao 3 kilomaeter as iërste truuk euver de finish. In zien letste jaor as actieve atleet löp Gerrit Hermans 11 april 1943 nog de Singelloup in Remund.
Inmiddels is Roëd-Wit opgegaon in SV Bliërick. De Maas- en Roerbode bestaejt vuuel aandach aan deze wedstrijd en nump ouk nog ôzze Gerrit Hermans: ‘De sympathieke oud Rood-Witter Gerrit Hermans en Piet Boon zagen we reeds in Nederweert in actie en hun come-back was boven alle verwachting. Gerrit verzekerde ons, dat het in Roermond nog beter zou gaan. Ook Louis Meyers en Piet Meys kunnen de sport slecht vaarwel zeggen. Wij zijn benieuwd wie van dit viertal het sterkste zal zijn en hoe zij het er tegen de jongere garde zullen afbrengen’. Gerrit Hermans eindig as veerde in deze groëte wedstrijd met ein sterk loupersveld.
Ut jaor daorop, 27 november 1944, kump ein tragisch ind aan zien geweldige atletiek-carrière. De toen 34-jäörige Gerrit kwaam in granaatveur terech en verloor zien rechterbein. Gerrit Hermans is op 6 julie 1985 euverléje.
Dink efkes met mich truuk aan deze groëte atleet op de 800 maeter, aan dae starter beej Festina, aan dae zaalbeheerder oët de Wieëstraot.