zaterdag 8 augustus 2020

Oma en opa nao Apeheul

As se d’r good euver naodinks eigelik un vraemp waord det Apeheul. Vreej vertaald wilt det zegge: heule met ape oftewaal samespanne met de ape. Of wie me det gewoèn in ut plat zaet: wat kónkelefoeze met de ape. We zièn d’r al dökker gewaes met de kinder en de kleinkinder. En de kleindochter woel d’r nag ens hièl gaer nao toe. Dus opa kós neet anders en bestelde dreej kaertjes via internet, want det mót in dezen tièd veuraaf met dae Corona. De kaertjes woorte neet opgeslage op de smartfoon maar netjes aafgedrök op de printer. Dae deej ut weer ens neet, dus d’r mós ièrs beej ut Kruidvat unne nieje ‘cartridge’ waere gehaold. Ut waas nag un hièl gedeuns maar we ware d’r klaor veur.

Aafgeloupe maondigmorge waas ut zoeë wièd, um half elf stónde we gepak en gezak. Oma met de kaertjes opgevouwe in ut tasje. Opa de rökzak met un ekstra jeske veur as ut geit raegene en un paar fleskes drinke en wat bótterhemkes veur ‘de-kins-maar-noeits-weite’. Dao geit d’n tillefoon, ut is ós kleindochter:
‘Sorry sorry maar ik bin krank. Ik kin niks binne halde want ut kump mich gelièk weer d’r oèt’
En noow? We staon al met de deurklink in de hand. En we hebbe dit toch ech allein maar veur um gedaon. Oma en opa staon met hangende schuiwerkes en móndhukskes treurig in ut helke:
‘Jao, zeg dich ut maar, wat doon we noow, kin se die kaertjes nag umruile of inwissele?’, vruuëg oma. Ik kroèp flot achter miene kómpjoeter, pak miene smartfoon en oma guuëf mich de kaertjes al aan.
‘Och nae, ik hoof neet wiejer te kièke en zeker neet te belle. Heej steit duùdelik det we ze neet kinne inwissele’.
‘Wat noow . . . ‘.
‘Nou ja, dan gebroèke weej ós kaertjes toch maar. We hebbe toch niks baeters gepland vandaag. Kóm op, we gaon gewoèn same nao Apeldoorn’.

Nao zón anderhalf oor rieje we die hièle groeëte parkièrplaats op en vinde wièd achteraan nag un plaetske. Met ós teske en ózze rökzak um de alde schouwers sjokke we door ut stadspark Berg-en-Bos naeve de Boschvièver aaf nao d’n ingangk. Veur ós doemp un hièle lange riej met minse met klein kinder die allemaol nao binne wille.
‘We zièn neet de enige’, zaet oma.
‘Maar waal de aldste’, zeg ik wie ik zoeë um mich haer had gekeke. De meiste hele zich neet aan die strepe die op anderhalve maeter ware getrokke. Zeker neet die dreej jónge stelle achter ós met unne hiele zwiek van die jónge. Wie ein van die kaerels ós in de nek stónd te hooste, schrókke we allebei behuùrlik.
‘Potverdomme’, zag oma, ‘det hebbe weej weer’. Maar ja, wat duis-se? As se d’r wat van zaes dan krieg se un groeëte moel. Dus oma mak dreej passe nao rechs en ik dreej passe nao links. En zoeë verplaatsde we ós idders kièr zwiègzaam anderhalve maeter. Maar waal zes maeter oèterein met dreej van die jónge gezinne doeën beejein tösse ós in. Hèhè, we mótte ós melde beej zón maedje, hielemaol opgeslaote in un glaze hökske:
‘Of we d’r nag good aan ware, genne koorts hadde of meuste hooste’. Achter ós neesde ein van die meuderkes ós in de nek, ik veulde de naatigheid in mien nekhaor. Aoh jao, we meuste ós good halde aan de richliène op de borde, neet van de aangegaeve route aafwièke en ós presiès halde aan de anderhalve-maeter-regel.
‘Geld det allein veur ós’, vroog oma. Maar ut maedje goof gen sjoege en keek strak tösse ós in nao die dreej jónge stelle die ós haos taege det glaze huuske aan douwde.

Weej beslote doeën beejein te bliève en ós keurig te halde aan die anderhalve maeter. Alle Corona-zörg verdwene as snieje veur de zón wie we ut ièrste slinger-aepke zoge met ziene lange zwart-wit gestreepde stert. Twieë Samsung-smartfoontjes deje unne wedstrijd um de moeiste foto te make. Altièd moèj um det te zeen en de kriegs d’r noeits genóg van. Oma is ech gek van ape en d’r zien d’r heej ech mièr as genóg  van. Wie we door zón aetgedeilte lepe roke we die lekkere frietjes. De butterhemkes beej mich in de rökzak hele zich kedoek.
‘Ik lösde waal un frietje met wat d’r beej’, zaet oma. Dus we zeuke ós un täöfelke met de meiste ruumte d’r umhaer. Ik loup nao de balie en wil bestelle.
‘Nae meneer, op iddere taofel steit un schildje met un code en daomei kint ge bestelle via de smartfoon’. Un bietje teleurgesteld loup ik truuk nao oma die al wies nao det bördje. Maar ja, dao stónd un QR-code op en we wiste absoluut neet wat we daomei aan meuste.
‘D’r steit ouk un website op’, zaet oma. En via www.nogwat lökde ut mich um twieë frietjes met wat d’r beej te bestelle.
‘Godverdomme . . . ’, velt mich zoeë maar d’r oèt, ‘ik mót betale met unne bank-app dae ik neet heb en ózze Rabo-scanner leet thoès in de laaj’.
‘Wat noow?’, zaet oma. Ik loup truuk nao die balie en vraog aan det maedje:
‘We wille gaer wat aete maar we hebbe genne bank-app en ózze Rabo-scanner leet in Blièrick’. Det mokkel kiek mich vernietigend aan, schöd met zien blónde krölkes en wies allein maar met un priemend vingerke nao un dónker hukske erges wièd-aaf nao links. Dao zit verborge achter unne hièle alde kassa zón ander maedje. Hèhè, dao kinne we gelökkig bestelle en hièl gewoèn pinne. We kriège zónne electronische ièspuck mei en as dae get wiebele op de taofel, dan kinne we ós aete ophaole. Neet vuùl later zitte twieë oudjes te geneete van eur frietje met mayonaise en un lekkere tas kóffie.

We loupe wiejer en ut liek waal det d’r vuùl minder ape as normaal boète zièn. Maar det vinde weej neet erg, ut geit neet um de kwantiteit maar um de kwaliteit. En niks moèjers as aepkes kièke. Geregeld grièpe we ós smartfoontjes um weer un ander saort aap vas te legge.
‘Die bonobo’s doon ut net as de minse’, probeert opa maar d’r kump gen reactie.
‘Die kièke mekaar aan as se ut doon, neet wie de hundjes achter d’r op’. We loupe door nao ut volgende ape-verblièf en oma zaet:
‘Velt dich niks op?’. Nou ja, d’r velt mich hièl vuùl op maar ik heb gen inkel idee wat oma opvelt. Ik heb nag genne aap zeen stófzuùge of de was zeen ophange.
‘Die groeëtere ape zitte allemaol met de rök op ós aan. Die doon net of ze ós neet wille zeen’. En verdomp, oma haet gelièk, det is zoeë. Ik had al ens geflaote en kös-geluùde met de lippe gemak, maar die vlaegels reagere nerges op.
‘Die doon det ekstra, die weite toch det we ze neet meuge vore. Meschiens dinke ze waal letterlik die kinne mich de rök op’.

Nao un paar oor kómme we weer beej de oètgangk. We hebbe genaote van die geweldige bieëster, die qua geveul zoeë doeën beej ós staon. Ut liek waal femielie-bezeuk, ut zien net kleinkinder. En of d’n duùvel d’r met speult, as we in d’n auto stappe begint ut te majjeme. We zuùje met ós kleindochter oèt gaon aete.
‘Zulle we gewoèn maar wat beej de Chinees haole’, stel ik veur. ‘Det zulle we toch waal binne kinne halde’, dinkend aan vanmorge. We dóchte aan ós kleindochter, wao van we ut sterke vermoede hebbe det ut vanmorge unne doeëdgewoène duchtige kater had. Jao, kleinkinder waere ouk groeët en net wie met ós eige kinder zulle we die op un gegaeve moment mótte loslaote. Allein wannièr?
‘We zièn zoeë wièd’, zaet oma hièl cryptisch as we thoès aankómme. En nao dae Chinees en un blikske beer lig ik kepot muùg lank-oèt op de bank. Ik kièk met un schuùns oug naeve mich en zeen det ik neet allein bin. Mien maedje haet de uigskes toe en ik veul mich inens hièl gelökkig.

Oma en opa nao Apeheul, meschiens waal de allerletste kièr.