woensdag 20 september 2023

Venlo-Wes wuurt Blierick

Ik rakde dees waek effe de klöts kwièt. Iers kwaam de NOS met un treurig berich: ‘Genne geschiedenis, aardrijkskunde en biologie mier in nieje eindtoets basisschoeële’. En dan gister un berich van Umroop Venlo: ‘Blierickse meuge aangaeve of ze in Blierick wille woeëne’. Beej ut laeze dóch ik metein: ‘Daen Harry Lucker is cómpleet van de pot gerök, dae is noow al idder historisch besef kwièt!’. En as ik dan al die cómmentare beej det berich laes, dan waer ik ech verdreetig. Minse waere gewoeën taegen-ein opgezatte, dit berich is unne aopelikke oproop tot vervaelende polarisatie. Ik doon un poging um det rech te zette. Blierick krieg neet allein gewoeën dezelfde status as Velden en Tegelen, maar d’r hink beej Blierick un historisch luchje aan. Det probeer ik oèt te legge.

Maar iers veur-aaf: ‘Ik bin unnen Blierickse en heb gaar gennen haekel aan Venlo’. Bin altièd op de joets gewaes in Venlo, bin mier as 15 jaor atletiek-kampioen van Venlo gewaes en galder alle Venlose vastelaovesleedjes mei oèt de kop. Maar 83 jaor geleeje is d’r wat verschrikkeliks gebeurd in Blierick. D’n oorlog waas kald vièf maond ónderwaeg wie Blierick ‘administratief’ ónder Venlo woord gevaeg. Det waas un geniepige streek, ut waas oorlog, die van Blierick kóste en dörfde neet te protesteere. Wat de rol van d’n burgemeister van Venlo ouk is gewaes (?) maar met unne pennestreek in den Haag waas Blierick in eine klap Venlo-Wes (!). Umdet d’r destièds maar leefs viertig döbbele straotname ware in Blierick en Venlo, meuste die in Blierick allemaol van naam verandere (!). Ouk de meiste hoèsnummers woorte umgedreid. Iers woord d’r genummerd vanaaf ut Raodhoès in Blierick, vanaaf oktober 1940 vanaaf ut Stadhoès in Venlo. Zón 11.000 Blierickse minse woorte ocherm door twieë man ‘vertegenwoordig’ in de raod. De ierste kier woorte ze vernederend verwelkómp met: ‘Dao kómme de boere . . . ‘. Det ware hièl vervaelende veurvalle.

Kint geej óch dan ouk de geveules en vernederinge van mien Blierickse elders en groeëtelders veurstelle (?). Neet allein de minse maar ouk de posbodes ware cómpleet de waeg kwièt in Blierick. Nog altièd zien d’r straote in Blierick die in de volksmónd euren alde naam hebbe gehalde zoeë-as de Broekstraot, ut Schoeëlsträötje of de Begiènegats. Ózze pap haet 40 jaor met volle euvergave in Venlo gewerk. Maar ik hoord’um dökker met ome Aatje verzuchte:
‘Det hadde ze noeits zoeë mótte doon, det had toch anders gekinne’.
‘Nae’, zag Aatje dan, ‘dao hebs se gelièk in Piet, die Venlose hebbe ós ut hert oètgerök en we hebbe d’r un rot gebit veur truuk gekrege’. En Aatje stapde op ziene Solex en pruttelde nao de stad um zich te gaon wasse in ut badhoès.

Venlo en Blierick zien geografisch met-ein verbónde, vandaag d’n daàg zelfs met veer brögke. En ik weit zeker, as dit 83 jaor geleeje op un andere meneer waas gebeurd (?). Dan ware de relaties van deze en d’n andere kant van de Majjem vuùl inniger gewaes en soepeler verloupe. In algemeine zin beteikent de aanpassing van Venlo-Wes nao Blierick veur de meiste (jóngere) minse neet zoeë-vuùl. Maar un groeëte fout van 83 jaor geleeje wuùrt heej-met un bietje rech gebreid. Vannach druimde ik van ózze pap en van miene ome Aatje, ze zièn d'r al lang neet mier. Ze hadde ut euver die aanpassing van Venlo-Wes nao Blierick:
‘Wat duit mich det good’, zag ózze pap met traone in zien ouge.
‘Nou ja’, zag Aatje, ‘ik heb nog gen sorry gehuùrd. En ik haop det ze vanaaf noow det rotte gebit vervange en ós alde dörp weer in alde glorie truuk gaeve’.

Óch ja, en die 42.500 euro velt hièl wièd weg achter de komma (0,008%) van de Venlose begruueting. En de status van Blierick is noow weer gelièk aan dae van Velden en Tegelen. Wat idderein d’r ouk van vind, ik vind ut historisch gezeen logisch. En haopelik kómme geschiedenis, aardrijkskunde en biologie ouk weer truuk in de eindtoets van de basisschoeële.