Un stök verder richting Grubbenvorst leet de
Wienkelder. Un klein bösgebied, det wuuerd gekenmerk door hoëge natuurlijke
heuvels. We zuje ut auk hiël eigewiës Maasduine kinne neume. Wat vuuel minse
neet weite, auk dit is alweer zôn historisch belangriëke plek. Ritmeister Johannes
Apollonius Ort (1842-1908) deej ônderzeuk in de 19de iëuw in de
Wienkelder. Wie hae det zoeë moëij beschrief, op 15 minute gaons van de Sint
Annakapel, op ut grôndgebied van Grubbenvorst, tösse de boerehoeve Oude Erf en
de Maas. Ut waas ein Germaanse begraafplaats, en ritmeister Ort haet un stel van
die graafheuvels ôntdek. Ze looge netjes ônder aan de heuvels of in de dale
tösse die heuvels. Keurig, bijna plechtig ônder kleine graafheuvelkes. De urne,
die hae dao aantrôf waren gebakke van leim, vermingk met kleine steinkes. Ze
ware erg broos, en d’r is maar ein urn in zien gehiël bewaard gebleve. Ritmeister
Ort schônk um aan ut Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, in de ‘Staatscourant’ van 11 april 1884 laeze
we: ‘Ruw bewerkte, en slecht gebakken
urn, met verbrande beenderen. Hoog 24, middellijn 22.5 cm’. De wande ware
erg diek en aan de vertikale strepe kôs hae zeen det d’r vorm aan gegaeve waas
door met ein veurwerp van baove naor ônder te striëke. De Wienkelder umvat gen
groëte oppervlakte, en waor de naam oorsprônkelik vanaaf kump, weite we nog
neet. Meugelik haet ut iets te make met wilge (wië) en/of met de keule ligging
(kelder), wae zal ut zegge. Tösse de Wienkelder en de Maas leet noow de
jachhave. Ik weit nog goôd wie ik 60 jaor truuk beej miene pap op de stang van
de fiets zoôt. We ginge same visse beej de kaolentip, en dan kwame we daornaeve.
We môste effe door ein klein stökske dônkere bös, lekker keul door de schaduw
van de buim op die zandheuvels. Ik weit nog wie we un paar jaor later in de
Wienkelder as kwaojônges ginge zeuke naor die prachtig gedreijde stök, die se
in die dichte bös kôs vinde. Of naor ônder kôs rölse van dae zandberg, en zoeë
maar lekker kald water kôs drinke aan die brônne in de baek.
Toen wis ik det nog neet, maar zôn twiëje
doëzend jaor geléje leep ônder langs de Wienkelder unne Romeinse waeg. In d’n
tiëd van ritmeister Ort kôs hae nog duuedelik in ut landschap ut verlaup van dae
waeg herkinne. Kômmend vanaaf kestiël de Berckt in Baolder beschrief hae det
als volgt: ‘Tusschen den genoemden
watermolen en het dorp ligt een gedeelte van dien ouden oeverweg met twee
zijwalletjes, die bij meeting 20 m van elkander bleken te liggen. Verder loopt
de weg naast een hollen weg door de akkers recht op de twee windmolens te
Blerick aan en verder naar de kapel van Sint Anna. Hier volgt hij den hoogen
kant die van achter deze kapel, langs den Wienkelder naar Grootraai loopt. Tusschen
Blerick en Grubbenvorst loopt de weg langs de germaansche begraafplaats de
Wienkelder’. Pak d’r ôch ens ein alde kaart beej, en ge kint de roete bijna
zelf oëtteikene. Auk de 19e iëuwse Limburgse archeoloog Jos Habets (1829-1893) leet
de Romeinse waeg de Maasoever volgen. Hae verwaorde det in 1881 as volgt: ‘Blerick verlatende gaat de weg iets af van
de Maas en neemt zijn richting op de kapel van St. Anna, in rechte lijn langs
Oud Soest en Gebroken Slot naar Grubbenvorst, aldaar de kerk rechts latende liggen’.
In 1966 beschrief Coehorst ut nog duuedeliker:
Via ut kestiël de Berckt in Baolder euver de Romeinewaeg naor de watermeule
beej de Springbaek. Van heej oët naeve de Meulebös volge we keurig de
Nieborgstraot. De waeg leep wiejer richting Groët-Boller, ut Sint Annakepelke,
en ônder langs de Wienkelder naor Groët-Raai beej Grubbenvorst. De hiële waeg
waas auk toen nog duuedelik te herkinne door ut hoëgere ‘lijnelement’ in ut landschap. De boere klaagde toendertiëd det d’r
op ut alde ‘wegcunet’ bijna niks goôd
greuijde. Un ‘cunet’ is ein
oëtgegrave strook in neet goôd dragende grônd. Dae woord dan opgevuld met zand
en kézel, en in feite waas daor mei de waeg al klaor. De Romeinewaeg had
euveriges un hiël logisch verlaup, hae volgde gewoën de hoëger gelaege rand van
ut Maasterras door gans Bliërick.
En aeve logisch waas de ligging van ut Germaanse
kerkhaof naeve de Romeinse waeg waeg beej de Wienkelder. Gangk d'r zelf ens kiëke, en belaef de alde historie . . .
