Heej, noow geit d’r wat gebeure, Frankena krieg klante, altièd interessant. Frankena waas unne handelaer in luukse paerd. Ut waas unne harde mins, met zien pet op de kop, klómpe aan de puuët en leegbroène werkjas aan. Hae uigde meschiens as unne vrintelikke mins. Maar as dae zien moel aopetrok, schrók se dich stieëf rot. Frankena sprook noeits maar schrieëwde, idderein ings inboezemend as eine norse en keiharde mins. Ik had kómpassie met zien veer zeuns, die móste altièd nao de schoeël tösse de paerd werke, en det waas noeits good genóg. Ze hadde ouk nag ein klein döchterke. Zien vrouw waas ein klein tièr en leef vruiwke. Ouk met eur veulde ik kómpassie, maar det waas waarschiènlik hielemaol neet nuùdig. Met zónne mins aan dien ziej mós ze dich toch waal erg veilig veule.
Twieë manne stappe oèt unnen dieke zwarte Ford, en Frankena löp d’r al naortoe. Ze gaeve mekaar ein hand en staon wat te klasjenere. Effe later verdwiène ze alledreej in de paerdestal. Un paar tergend lange minute later kómme ze met ein geweldig moeëj glimmend dónkerbroèn paerd naor boète. De twieë manne loupe d’r as luipse hundjes umhaer. Frankena hauwt ut erme bieës met zien vlaake hand keihard op de kónt. ‘Klatsj . . ‘. Ik schrók van ut geluùd, det duit potdomme pièn en ik roop ‘dierenbeul . . .’. Maar neemus reageert op mien steunbetuiging veur det erm paerd, Frankena mak ut paerd vas met zien leidsel aan un metale oug aan de moor. Hae löp weer de stal in en kump nao boète met ein twieëde paerd. En zónder det die twieë manne det kinne zeen, haolt hae ein buske paeper oèt ziene jassentès. Potverdomme, dae smaerlap, det heb ik dökker gezeen. En jaowaal huùr, hae höf de stert van det paerd op en struijt paeper in ut gaat van det erme bieës. Frankena paradeert vervolges op en neer met ut paerd langs die manne. Ut erme paerd zwiep zenuwechtig met ziene stert en dreijt hièl euverdreeve met zien kónt. Natuurlik verrek det paerd van de jeuk aan zien gaat, en haet ouk nag ens gen vingerkes um zich te kratse. Um mièr geluùd te kinne make, bring ik mien hendjes wie eine toeter nao de mónd, vleeg op van de vinsterbank en roop: ‘Hae haet paeper in zien kónt gestruijd . . . !’. Maar de dreej manne reagere neet, allein ut paerd knik bevestigend in mien richting en schöd met zien prachtige mane. Ein van die twieë manne sleit Frankena hièl hard op de binnekant van zien hand, maar dae sleit truuk. Maar dae man luuët ut d’r neet beej zitte en sleit nag harder truuk. Det geit zoeë waal tièn kièr op en neer. Dan schödde de twieë manne allebei met de köp, stappe weer resoluut in dae groeëte zwarte Ford en rieje weg. Vlookend en tierend bringk Frankena de twieë paerd truuk in de stal. De show is euver, ik roop nog maar ens ‘dierenbeul’ en sprint truuk nao hoès um ut aan mien mam te vertelle.
Sóms mós ein van de zeuns op de fiets met die paerd door de straot paradere. In de ein hand ut leidsel van ut paerd, de ander hand aan ut stuur van de fiets. En dan net op ut moment det ze vader Frankena passeerde, dan klapde dae met de zweep, waodoor ut paerd effe aanzat. Ut gebeurde ouk waal ens det ut paerd op de klater sloog. Ik zuuj det ouk gedaon hebbe, as ik paerd beej Frankena waas gewaes. Zien zeuns móste d’r dan achteraan met de fiets, zoeë flot wie meugelik det paerd inhaole, fiets veur de grónd goeëje en det paerd ónverschrokke met gespreide erm de waeg versperre. En verdomp, ut paerd heel dan in en ze kóste ut beej ut leidsel grièpe. Gossie, wat vónd ik det dapper, ik had groeët respek veur die jónges van Frankena. Maar det ware al van jóngs aaf harde werkers, en woorte ouk nag ens regelmatig door eure pap oètgescholde. Ik heb waal ens gedruimp det zeej ze ouk met de zweep d’r van langs krege, maar det zal toch waal neet. Erges waas Frankena ouk eine gojje mins. As ut ’s winters gesnieëjd had, dan spande hae ein paerd veur de snieëschuùver, en woort de ganse waeg nao de Lambertuskerk schoeën gevaeg. En ouk ut ganse kerkplein woort ontdaon van ós maagdelikke winterse speulgood. Jao, toen hadde we nag winters.
Saoves aan taofel vertelde ik ut verhaol van dae paeper aan miene pap. Dae mós d’r hertelik um lache en vertelde mich det ziene opa ouk paerd had gehad. Ziene opa hoot Levrinze Kuèb en waas un bekinde verschièning in Blièrick. Hae waas voerman en koch in de have stóf en hoèshaldelikke spulle, die hae dan weer met paerd en ker verkoch op de dörpe. Ouk trok hae as lièndrièver de schepe door de Maas. Det paerd hat unne hièle moeëje haam met glinsterende en rinkelende kopere belkes. As Levrinze Kuèb saoves thoèskwaam kós zien vrouw metein huùre of hae gojje zake gedaon had. As de belkes hièl hard rinkelde, dan had hae hièl slech verkoch. Want opa hóng dan zwaor gefrustreerd die moeëje haam aan de moor. Klónke de belkes zachjes, dan had opa gojje zake gedaon. Want dan vierde opa det erges aan de rand van Blièrick met ein paar dröpkes (borreltjes). Zien paerd wachde dao neet op, leet opa achter in de kroeg en leep hièl zutjes en gans allein nao hoès. ‘En sloóg opa det paerd dan noeits . . ‘, woel ik niejsgierig weite. ‘Nae huùr, miene opa sloog allein vleege van zich aaf . . .’.
Effe later loog ik in bed, hendjes gekruuts onder miene kop op ut kösse. Ik dóch nao euver Frankena en euver miene euver-groeëtvader Levrinze Kuèb. As ik later groeët bin zal ik noeits paeper in de kónt van ein paerd struie. En as ik dan wat dichter in de buurt van die prachtige bieëster dörf te kómme, dan zal ik ze aaie en neet op de kónt klatse . . . .
(verhäölke oèt 'Kóm heej vetkedee' - 2016)
