Ein maedje met bretelkes

Same loupe we Groninge te verkinne, met zón klein plattegrundje in de hand. Wat un prachtige stad, un echte studente-stad, euveral zeen we verroebde fietse en elke ruumte wao un daak baove zit vermoede we un studentekaemerke. 

‘Haej kièk, dit is A-kerkhof, ein van de dreej straote van Monopoly!’, zeg ik taege dae naeve mich löp. We loupe door en slaon zoeë maar erges rechsaaf un smaal gebaoge sträötje in. Mós se uige, aan d’n euverkant allemaol lange rame met de gerdienkes toe en baove al die rame van die alarmlempkes. Wao is det veur? Nao un paar maeter kièk ik nao rechs en dao steit hèt in laeg ornaat. Rech veur mich achter zónne lange raam, ein hand op de häöpkes. Un vleizige jónge dame op hoeëge hekskes. Ik bekièk um mich ens good, ut haet ech niks anders aan as zón gewaog minuscuul slipje, volkome ónnuùdig opgehalde door twieë bretelkes. Die zièn net breid genóg um zien twieë tepelkes op die twieë stevige heuvelkes achter te verberge. Mien ouge bewaege langzaam naeve det zaach buukske umhoeëg en ik kièk um rech in de ouge. Ut lach mich vrintelik aan en ut bliek huùrbaar neet ut enige. Naeve mich steit d’r eine keihard te schatere, hae houwt zich op de kneèn van ut lache. Zónne zoon zuuls se maar hebbe!

Wat hebbe we weer un geweldig zoon-vader-wiekend gehad. Of geej mich geluif of neet, deze kièr ging d’r ech niks baove Groninge. Wat hebbe weej ós weer geamuseerd, wat hebbe weej genaote van twieë daag bómvol cultuur. Cultuur huùr ik óch dinke? Jao jao, gezaope zeker! Duchtig gevraete en d’n biès oètgehange! Klop allemaol, maar bin noow ièrlik. Umvat cultuur neet alles wat weej minse d’r van make of gemak hebbe. Det gilt neet allein veur schilders of pupkes-makers. Cultuur leet ouk verborge in die alde beroepe, zelfs in ut make van beer of sterken drank. En neet te vergaete in wat we aete maar zeker ouk wie we met-ein umgaon. Nouw, en as se met diene zoon op paad geis dan belaef se same presiès dae zelfde cultuur. En wao ze ós twieë ouk nao toe steure, weej kómme d’r same waal oèt. As hae wat zaet dan dink ik: ‘Det had ik zelf kinne zegge’. As hae schaterend begint te lache dan hald ik ut ouk neet mièr.

Ut begint te raegene, we duike de kroeg in en drinke un speciaal beerke en unne Groningse Hooghoudt.
‘We kinne ouk nao un museum gaon’, en same óntdekke we det un stökske wiejer ut Noordelijk Scheepvaartmuseum leet. In twieë kolossale 16de ieuwse huùs vind se alles euver ut reile-en-zeile van schippers. Unne zoon met zien vader, die euveriges allebei aafstamme van Maasschippers, verzoèpe zoeë wat in ein magistrale collectie.
‘Dao is ut Binnevaartmuseum in Maasbrach hièlemaol niks taege’, mómpel ik.
‘Det zuuj toch ouk in Venlo mótte kinne met zien alde pande en scheepvaarthistorie’, bedink ik mich.

Ut is intösse druùg boète en we wandele wiejer langs historische plekskes, gebouwe en hofjes. We loupe in ein drökke straot zoeë maar ein paort binne en kómme in un 15de ieuws hofje met allemaol geschakelde kleine huuskes. De stokroeëze en bónte bleumkes make ut haos sprookjesechtig. D’r heers heej ein serene stilte midde in die drökke binnestad, we loupe ut Pelstergashoès binne en rake aan de praot met un aardige Greuningse. Ze vertelt ós hièl innemend de historie vanaaf de 12de ieuw wies noow. Ik herkin elemente die ouk in Blièrick veur altièd ónder de grónd verborge zulle bliève. En heej strale ze veur idderein zichbaar, wao die Greuningse vrouw dan ouk hièl gruuëts euver vertelt.

We gaon wiejer en kómme naeve un alderwetse friettent wao se de kroketjes nag oèt de moor kins trekke. We zeuke unne eierbal oèt, umdet we dae neet kinne. Ik bièt d’r ens good in en zeg: ‘Det is un gewoèn Venloos frietei!’. Maar oh jeej, det leet blièkbaar geveulig. Want dao zièn die van Venlo en die van Groninge ut neet euver ins: ‘Wat waas d’r ièrs? Ós frietei of die euren eierbal?’. Veur ós mak ut niks oèt, ze smake presiès ut zelfde.

Saoves besloète we typisch Gronings te gaon aete beej de Mexicaan. Un gezellig ingerichte zaak in un souterrain met sfeervolle gewelve. We bestelle unne halve liter beer en bestudere de kaart. Un hièl knap en verdomp aardig gewoèn gebleve studentje zal ós vanaovend de waeg wièze door ós culinaire cultuurgedeuns. Naeve ós aan un täöfelke zitte veer jónges, veer studentjes det zuùs se zoeë. De haor óngekeimp, kleijer gefroemeld oèt de was, in de goodkoupe stièl van ‘corpsballe’. Maar good det die veer moders dit neet hove te zeen. Ze hebbe un kleintje pils veur zich staon wao ze aaf en toe aan nippe. D’r staon twieë zinke eimerkes op taofel, kótsvol met wies-op-ut-bot aafgeklove ripkes. Friet, slaai en suiskes zièn al lang op. Eine rup zón maedje en hae mak un dreiende bewaeging met ziene wièsvinger baove de taofel. ‘Guuëf dae un rundje?’, vraog ik mich aaf. Niks d’r van, de hière hebbe blièkbaar ónbeperk ‘spare-ribs’ besteld. Un quasi interessant gesprek wuùrt subiet ónderbraoke as d’r veer verkes-rubbekèskes aan kómme. D’r wuùrd neet mièr gepraot maar geschrans, heerlik um te zeen. Miene zoon en ik doon ut culinair iets mièr hoeëgstaond, maar idders kièr waer ik aangetrokke as d’r weer veer van die rubbekeskes beej ós naeve waere aafgeleverd.
‘Ik heb ze neet geteld maar die hebbe zeker al 7 of 8 kièr opniej laote aanrökke, wao laote ze det? Óngeluiflik!’, zeg ik.
‘Och det zièn jóng jónges, dao kin hièl wat in’. Nou ja, wies de bazin besluut det ut aafgeloupe is, ze acceptere ut gelaote, ut letste bäömke beer wuùrd op geslörp en stièf van ut vleis loupe ze lachend nao boète.

Ouk weej storte ós effe later in ut Greuningse nachlaeve boète op straot. D’r valle tösse zoon en vader gen stiltes, un laeg glaas steit zich noeëts lang te vervaele op taofel. We hebbe genóg te praote, te uige en te belaeve.

‘Zulle we nag effe nao det maedje met die bretelkes gaon’, zeg ik as we de nach inloupe nao ut hotel. De Martinitore, de olle Grièze door de Greuningers geneump, kiek tevreje op ós neer. Unne muùge zoon en ziene oètgetelde vader ligge un eurke later naeven-ein te pitte. Morge kump d’r weer zónnen daag!