Joannes
Matheus (Mathieu) Cordang (geboren Blerick, 6 december 1869 – overleden
Swalmen, 24 maart 1942), was Nederlands wielerpionier en specialist in lange
afstandswedstrijden en het stayeren. Meervoudig wereldkampioen en
wereldrecordhouder. Een vergeten kampioen, een groot sportman en een
wereldberoemde zoon van Blerick. Even surfen op internet, en je mond val open van verwondering, verbazing en groot respect. Ik vond een schitterend wedstrijdverslag uit
1896 van hem, dat ons terugbrengt in die sfeer van toen. Zomaar een voorbeeld. Waarin Mathieu Cordang
ondanks tegenslagen de records schijnbaar met speels gemak naar zijn hand zet,
chapeau . . .
Match
Cordang—Luyten
Het nieuws
van de dag; Amsterdam, 21-07-1896
De
Sportvereniging „Het Willemspark"
gaf gisteren op de Amsterdamsche baan zeer geslaagde wedstrijden, het weer was
mooi, niet te warm en weinig wind. Alle rangen waren goed bezet, vooral de 2de
en de 3de rang, waar de toeschouwers dicht op elkaar stonden. Voor de
tweede maal ondervonden de ondernemers van de baan dus het voordeel van het
geven van wedstrijden op Zondagmiddag. Het programma bevatte slechts twee
nummers. Eerst een wedstrijd voor amateurs, over 10 K.M. en daarna, het
voornaamste nummer, de match over 100 K.M. : tusschen Mathieu Cordang, te
Maastricht, die verleden jaar het amateur-wereldkampioenschap over dien afstand
won, en Henri Luyten, den bekenden Belgischen rijder over lange afstanden. Voor
het eerste nummer waren slechts drie deelnemers: H. Boele, Joh. K. de Blaauw en
Baron. De beide eersten kwamen dadelijk voor en haalden Baron, die onmogelijk
kon volgen, na 10 ronden een baan in. Na 23 ronden wordt hij voor de tweede maal
voorbij gereden. De Blaauw volgde een tandem en Boele bleef voortdurend achter
hem. In de laatste ronde liep Boele met een spurtje gemakkelijk voorbij en won
in 14 min. 6.8 sec. De tijd van De Blaauw was 14 min. 7.4 sec.
Na dit
nummer verschenen de gangmakers voor den grooten rit op de baan en op het
middenterrein. Het was een heel legertje: Luyten had er zoowat vijftien, waaronder
de Lézards, bekende gangmakers uit Antwerpen, die in hun eigenaardig costuum —
blauw met een groote groene salamander op den rug — zeer de aandacht trokken.
Zeven waren er in die uniform, vier voor de „quad" en drie voor de triplet.
Dan was er nog een triplet met mannetjes in rood tricot en een tandem. Cordang,
die bij zijn verschijnen op de baan met applaus werd begroet, had ook een
quadruplet, een triplet, die spoedig, door het springen van den achterband,
onklaar raakte en verscheidene tandems. De quadruplet van de Lézards gleed,
toen men er voor den aanvang van de match de baan mee rondreed, in de eerste
bocht uit. Het liep gelukkig goed af, maar de machine deed toch maar weinig
dienst, alleen in 't begin.
Eindelijk,
het publiek begon al van ongeduld te
trappelen, kwamen de beide rijders op de baan en plaatsten zich voor de streep.
De gangmakers posteerden zich iets verder, voorbij de bocht. Daar viel het schot
en weinige oogenblikken later zag men Cordang en Luyten de bocht door snellen
naar hun gangmakers, die inmiddels ook vaart hadden gekregen, de rijders
dadelijk opnamen en er vandoor gingen. Het ging al dadelijk hard. Luyten voor
achter de quadruplet, Cordang daarna achter een tandem. Na drie ronden ging
Cordang, die toen een quadruplet kreeg, voor, en hoewel Luyten zich onmiddellijk
aansloot, raakte hij toch achter. De Maastrichtenaar kreeg telkens nieuwe
gangmakers en liep meer en meer uit. Het publiek werd opgewonden en juichte hem
toe. Na 15 ronden (er moesten er 300 gereden worden) was Luyten al een halve
baan achter. Achter een triplet haalde de Belg wel iets op, maar geholpen door
de tandems Vrouwes - Hisgen en Meyers - Möfels (Maastricht) ging Cordang nog
een beetje harder. Het publiek volgde den strijd met de grootste belangstelling
en juichte de rijders telkens toe. De 10 K.M. reed Cordang in 13 min. 10.4 sec.
(Hollandsch record). Nu begon de kans te keeren. De gangmakers van Cordang
begonnen wat te verminderen, zoodat ze bij het overnemen telkens terrein
verloren. Cordang moest daardoor gedurig inhouden en weer aanzetten, wat natuurlijk
zeer vermoeiend is. Luyten haalde nu weer in kwam voor en liep zijn
tegenstander in de 42ste ronde voorbij. Achter een tandem haalde
Cordang het verlorene weer en na 54 ronden reed hij achter de tandem Vrouwes - Hisgen,
Luyten weer voorbij. Toen begon een spannende strijd om de leiding, want na één
ronde ging Luyten weer voor.
Op de
tribune en langs de baan kwam er beweging in het opeengepakte publiek. Allen
volgden den strijd in groote spanning en juichten telkens als er weer een der
rijders vóór ging. Eindelijk ging Luyten weer voor en Cordang onmiddellijk
achter hem. Cordang's gangmakers verlieten toen de baan. Af en toe kwam er wel
een tandem om hem te helpen, o.a. Langeveld met Beisenherz, die levendig werden
toegejuicht (het publiek begint onze rijders al goed te kennen) maar „Mathieu",
die kwaad was over het knoeien van zijn gangmakers, schudde met 't hoofd en bleef
maar kalm achter Luyten aanrijden. Later probeerde hij het nog eens achter een
tandem, maar deze nam hem weer zoo slecht over, dat hij weer achter raakte. Een
andere tandem bracht hem wel weer bij, maar door dit vermoeiend rijden, dan
weer inhouden, dan weer sneller, dan weer langzamer, raakte Cordang er een
oogenblik uit kreeg hij een bui van moedeloosheid, zoodat hij rechtop ging
zitten en heel kalm een baantje reed. Luyten profiteerde hiervan, reed steeds
met zijn voortreffelijke gangmakers, met hetzelfde vaartje door en haalde in de
132ste ronde Cordang één baan
in. Cordang sloot zich nu weer aan en bleef zoo ruim 50 ronden achter Luyten
hangen. Allen dachten reeds dat hij alle kans verloren had, omdat hij ook geen gangmakers
meer wilde hebben. Maar daar kwam de quadruplet weer eens op de baan en
Cordang, wiens moedelooze bui over was, deed een poging om achter deze het
verloren terrein in te halen. Het gelukte hem niet, want hij werd weer verkeerd
overgenomen, zoodat Luyten weer uitliep, maar achter een tandem kwam hij weer bij.
Hij raakte echter weer achter, haalde weer op en eindelijk, toen er nog 109
ronden gereden moesten worden, kreeg hij plotseling een goede bui en vloog hij
er vandoor, Luyten voorbij. Het gejuich van het publiek werd nu haast een gebrul
en de opgewondenheid vermeerderde nog toen Cordang meer en meer uitliep. De
tandems, Vrouwes - Hisgen en Langeveld - Beisenherz deden nu goed dienst, ze
haalden Cordang hoe langer hoe verder van zijn tegenstander en na 208 ronden
was Cordang weer achter Luyten. Hij had dus de geheele baan die hij achter was
weer ingehaald. Na 210 ronden ging Cordang de Belg weer voorbij. Luyten kreeg
toen een paar keer pech met zijn gangmakers, raakte ze zelfs een oogenblik
kwijt, moest toen een heel stuk alleen rijden en kwam daardoor een halve baan
achter. Cordang reed steeds met dezelfde verbazende snelheid door, liep meer en
meer uiteen en reed eindelijk in de 235ste ronde, Luyten weer voorbij en kwam spoedig nog
een halve baan voor. Er heerschte toen een voortdurende bedrijvigheid op het
terrein, omdat Cordang telkens nieuwe gangmakers kreeg, die dan twee baantjes reden
zoo hard ze konden en dan weer door anderen werden vervangen. Dat ging
verbazend snel, zoodat Cordang, na 270 ronden, achter Langeveld en Beisenherz op
de tandem, den Belg voor de tweede maal voorbijreed. Luyten deed toen een
uiterste poging, kwam weer voor en Cordang, die het nu zeker wèl vond, bleef
maar achter hem. Hij was hem nu bijna twee baanronden, ruim 660 meter, voor. Daar
luidde de bel voor Cordang's laatste ronde. Zijn gangmakers moesten toen uit de
baan en hij nam een verdienstelijk spurtje, waarbij hij Luyten en diens triplet
voorbij vloog. Jammer, dat hij in de laatste bocht moest inhouden voor een
tandem, die niet gauw genoeg uit den weg kon komen. Luyten reed hierna zijn
twee ronden nog. Cordang werd uitbundig toegejuicht, maar ook voor den Belg,
die met zooveel taaie volharding gereden had, klonk een levendig applaus. Cordang
won in 2 uur 22 min. 43.2 sec, dat is ongeveer 12 minuten minder dan het
Nederlandsch record. Luyten deed er 2 uur 23 mim. 41.4 sec. over. Overigens
werden, na de 2 kilometer, alle Nederlandsche records geslagen. Cordang maakte
een nieuw record voor de 10 K.M. in 13 min. 10.4 sec en Luyten maakte de
verdere records tot 70 K.M. De 80 K.M., 90 K.M. en 100 K.M., kwamen weer op Cordang's
naam. De 50 K.M. werden gereden in 1 uur 10 min. 30.5 sec. Luyten reed in 1 uur
43 K.M., 292 M., Cordang in 2 uur 84 K.M., 319 M.
De
quintuplet (tweewieler met 5 zitplaatsen), waar velen zich al zoo op gespitst
hadden, kreeg men niet te zien.
Mathieu
Cordang overleden
Te Swalmen
is overleden de zeer bekende Limburgsche wielrenner Mathieu Cordang, die het
wereldrecord hield over 24 uur en verder o.m. bekend was door het winnen van
den B0l d’Or te Parijs. Met Mathieu Cordang is een ster van de eerste grootte
op wielrengebied heengegaan. [Nieuwe Venlosche Courant, 26-03-1942]
Een vergeten
kampioen, waarom heeft Blerick geen Mathieu Cordangstraat? Heel ver van zijn
huis, in Almere, ligt het Mathieu Cordangpad. Een gemiste kans voor Blerick, of
komt dat nog . . .
