Veur ôs
kwaojônges woord de kermis al in de laup van de waek veuraaf interessant.
Stiekem ginge we kiëke naor ut opbouwe van de nieje kermis. Zoë auk in 1957, de
kermis waas laat det jaor, op 9 juni. Dae woensdig daorveur waas ut behuuerlik
kalt boëte, en d’r waas neemus um met mich te speule.
‘Bliëf maar lekker binne’, zag mien moder.
‘Ik gaon toch effe kiëke of d’r
neemus is’, goôf ik as
antwaord, maar wis al det ik naor ut kermisterrein ging.
‘Tosse mich neet naor de kermis geis hè’, zag mien mam, maar ik waas al weg
dus had ik det neet miër goôd gehuuerd. Flot op paad door de Pepijnstraot en
dan linksaaf door de twiëjede Lambertusstraot. Beej de slup van Baerde de
slegter stônd al d’n iërste wage. Met moëije groëte letters stônd daor ‘Hoefnagels’ op. Rechs d’n hook um beej
d’n bekker en de leeps metein unne ganse andere waereld binne.
Um ut hiële
Lambertusplein stônde allemaol de woënwages van ut kermisvolk. Ik had net ut
book Witte Veder van Arendsoog gelaeze. Die cowboys zatte saoves auk eur
huifker allemaol in unne kringk um zich te bescherme taege de indiane. Misschien
waal gek, maar daor môs ik toen aan dinke. Ut waas eine lange veerkentige bônte
sliërt met moëije en auk waal schaemele wages. Ze hadde van die trepkes um
binne te kômme en kleine raemkes met opziej gebônde gerdienkes. Wao se ut
terrein op leeps vanaaf de Graaf van Loënstraot loôge links en rechs de
snoepkräöm, ut water leep mich in de moel. Maar noow ware ze nog dich. Die
groëte kleppe, die zôndaag un prachtig aafdaak vormde, sloôte noow de zooj aaf.
Aan de ziejkant ware ze al met doëze sloek aan ut sleipe. Ut ganse kermisterrein
waas eine groëte ônderein. Euveral stônde kris-kras van die groëte aanhangwages
met van alles d’r op. Van die groëte ruige kaerels met bloëte getatoëerde
gespierde erm sjouwde met blokke holt um alles waterpas te kriëge. Ik stook
mich de hendjes deep in de tes en goof mien auge goôd de kos.
‘Zulle we us effe gaon raoje wat d’r
dit jaor allemaol kump’.
Rechs kwame
de boetsauto’s, det is nogal wiedes, det is idder jaor zoë. En links de
zweefmeule. Det zuues se aan die lange kettinge. Ik wis effe neet welke kant ik
môs umlaupe. Links in d’n hook zoog ik ein oëtdagende teks op un lange alde
stadsbus met ‘Fakir Ali Baba’, maar
schuuen rechs zoog ik auk de waegentjes van de Swing Mill.
‘Dao gaon ik zôndaag zeker in’, dôch ik hardop. As dae ronddreijde,
woors se op en neer geslingerd. Dan môs se hiël hard trekke aan zôn hiël diek
touw, en dan inens los laote. En dan woor se met un geweldige vaart
weggeslingerd, en op ut uuterste punt môs se dan weer beginne te trekke aan det
touw. Maar det zeen we zôndaag waal, we môtte wiejer. Aan de boëtekant ware ze
stroë aan ut struije.
‘Dao hoof ik neet in, det is de
paerde-carroussel’,
had ik al metein gezeen. Die kleine paerdjes vônd ik nog zieliger as die paerd
van Frankena, die meuste de ganse kermis maar rundjes laupe. En stinke wie unne
hoephap, die paerde-carroussel rook se op de halve kermis. Ein stökske wiejer
ware ze de schuitjes aaf aan ut laaje. ‘Luchtschommels’
stônd d’r met groëte letters op, maar det ware toch ech gewoën die hoëge
schuitjes. Sômmige aldere kinder ware d’r beej die wies aan ut stôffe daak zwiepde,
maar det vônd ik te link, det dörfde ik neet. Zôn schuitje zoel ens losscheete.
Ik laup door, en d’r is nog ein gaat vreej, rechs in d’n hook. Taegeneuver de
ingang van de Maasveldstraot kwaam de rups, auk det zuues se zoë. D’r zoot dan
waal nog gen daak op, en de waegentjes van de rups ware d’r nog neet. Maar aan
die plenk zoog se al duuedelik die golfbewaeging. De rups die vônd ik auk waal
leuk. Nou ja, veural um dae poës van daen bal aaf te griëpe dae ze op en neer
leete schômmele, dan moch se unne kiër veur nop. Maar die jônge stelle ginge
d’r in um te sjanse, ik snapde toen nog neet wat ze d’r aan vônde. Ik deej effe
de auge toe, druimde weg en ik laefde mich in wat d’r zôndaag ging gebeure:
‘Blijft u allen zitten tijdens de rit
. . . . goo goo goow . . . woehwiehwoeh . . .’.
Wie ik de
auge aopdeej, stônd d’r ein menke veur mich met unne moëije trapauto.
‘Waorum höbs doo de uig toow?’, vroog dae, ik hoord direk det dae
neet van heej waas.
‘Ik probeer mich veur te stelle wie
det zôndaag heej toe geit’, goof ik as antwaord.
‘Veur miech geit det jiddere waek
zoe, den die rups is van ôs’, en hae stapde oët zien trapmobiel en hae wees hiël gruuets op
unne prachtige woënwage.
‘Lutgens rupsbaan’, loos ik die stolse rechte letters
hardop, die op dae wage stônde.
‘Ich bin Wumke van Lötjes oët Remunj,
wil se unne keer in munne trapauto?’, en effe later trapde ik mich te verrekke un paar rundjes op
ut kermisterrein. En wie det met jônges van de zellefde laeftiëd geit, de
kermis waas effe vergaete en we speulde same garage met eine trapauto en eine
klant!
‘Wum, kôm ens hieje . . ‘, hoorte we un vrouwestum oët dae
moëije woënwage.
‘Det is die aaj doôs van miech’, zag Wumke en rende metein naor
hoës, en ik d’r achteraan.
‘Waal de sjoon oët’, zag Wumke, en effe later stônd ik
met wiëd aope moel te knippere met de uigskes. Allemaol porseleine pupkes,
paerdjes en bleumkes. Ein lamp met allemaol glinsterende kristelkes. En ein
sjiek gebloomd bankstel met die gekrölde ermleuninge. Weej thoës hadde van det
alles allein maar unne kristalle asbak. Jao en auk nog un glaze lamp aan ut
plefônd, maar det waas ut dan.
‘Velt det neet allemaol um as geej
met dae wage gôt rieje?’, vroog ik aan zien mam. Maar die hoord mich neet, want Wumke woord
geïnstruweerd wat hae beej d’n bekker meus haole. We broke ôs jônge vrindschap
aaf, ik trok mich de schoon weer aan en leep wiejer op mien kermis-expedisie.
‘We zeen mekaar nog waal ‘s’, zag Wumke en rende met zien tas
weg.
Net op det
moment zoog ik nog eine hiële groëte wage met ‘Internationaal Sportpaleis’ ut kermisterrein op dreije. Taege de
ziejkante ware van die ‘sparrende’ boeksers
geschilderd. Jippie, de boekstent kump dus op die laege plek in d’n hook. Det
wuuerd zôndaag hiël lang kiëke wie die boeksers zich snoevend veurstelle, met
allein un kôrte zieje bôks aan en van die hoëge schoon met nog langere schoonreme
d’r in. Dan doon ze zich weer d’n badjas aan, en daag de spraekstalmeister de
Bliërickse jônges oët um te kômme boekse. En as se doënbeej bliefs staon, kins
se goôd huure wat d’r binne zich allemaol aafspeult. Maar we gaon wiejer. Jao
huuer, de ‘Holly Holly’ kump auk.
Kinne we kiëke wie die maedjes met die petticoatjes taege die op-en-neer
bewaegende trap umhoëg stuntele. Of wie ze effe later van dae laupende band
naor ônder kômme en net neet miër kinne aafremme. En as ik weer beej de Gruyter
van ut terrein aaf laup zeen ik nog unne aope snoepkraom dae ze aan ut vulle
zien met zoôrstokke, keniëlstokke, wiënböl en nogablokke!! Ut water löp mich al
weer, de kermis meug wat mich betref beginne. Ôzze pap dae haet gaer noga, en
van mien letste cente haol ik dae zôndaag ein täötje met noga. Det môt ik neet
vergaete, want:
‘Moek d’n boek, dan vrit hae goôd, en
schuuef hae misschien wat extra kermisgeld!!??’.
Ut woord
weer unne geweldige kermis, met vuuel rundjes laupe op ut Lambertusplein. En
hiël dök bliëve hange beej de boekstent. En dae poës beej de rups heufde ik det
jaor neet te griëpe. Wumke van Lötjes stônd naeve de kassa en schoof mich aaf
en toe ein paar vreejkaertjes. Goôj minse, det kermisvolk.
