Wat un karnalje

Wat un feeks, wat un serpent, wat un heks, wat ein rotwiëf, wat un karnalje! Wae haet det noeijts gezag euver un aldere nutte vrouw vruueger beej ôch in de straot? Nou, ik waal!

Weej hadde d’r minstens dreej woëne veuraan in de Liëuwerikstraot, al hadde we gelökkig noeijt van alle dreej tegeliëk las. Maar met de wiësheid van noow, goove weej achteraaf toch waal ein bietje de aanleiding det die karnaljes zoewe nuuetelik woorte. Beej ôs in de straot speulde weej altiëd, as we gen schoël hadde of neet sleepe, op ut Liëuweriksveldje. Meistal waas det voetballe, of wat d’r minstens op leek. De plenk van aannemer Verstraele ware de goolpäöl. En de plevuueze, die we oët de stoep strietsde, ware de korners. Die looge d’r veur aevevuul beej um de gruuete van ut veld aan te gaeve, want we deeje dreej-korners-penaltie. Allein un bietje vervaelend det d’r aan twiëje kante huues stônde. Weej woënde aan d’n eine kant, en zôn karnalje aan d’n andere kant. Ôs mam vônd ut gaar neet erg as d’r unne bal taege de moor knalde. Ze wis dan vas-en-zeker:

‘Gelökkig, ôzze Jan speult naeve de deur . . .’. Maar die van de andere kant . . . Beej ut iërste-de-beste doelpunt vloog die al naor boëte:

‘Stelletje rotjônge, schei ens oët met die bel taege mien moor te schöppe, ik waer d’r gek van’. Ôzze vleegende kieper, dae net d’n bal woel oëttrappe, kreeg ein helder moment:

‘Maak ôch neet diek, ut waas pas d’n iërste kiër! En volges mich woënt geej daor geheurd, en kan die moor neet van ôch ziën’. Ze woord iërs roëd en toen greun van gif. Ze stampde op de grônd en krijste:

‘Ge scheit d’r met oët, stelletje rotkliere, of ik roop de pliessie’, en ze droop aaf onderwiël d’r eine van ôs maekde:

‘Taadoe . . . taadoe . . . taadoe . . ‘. Tuurlik trokke weej d’r ôs niks van aan, en kwaam ze beej de volgende schitterende gool alweer naor boëte:

‘Noow is ut mich genôg gewaes, de pliessie is onderwaeg. Det zulle ôch elders neet leuk vinde’. Ik keek veurzichtig op hoës aan en zoog de gerdienkes beej ôs bewaege. Ôs mam waas noow gegarandeerd in twiëjestrijd:

‘Hiël vervaelend veur die vrouw! Maar van de andere kant, wao mak die zich dieke bein veur’. Die kwaoje taart droop weer aaf onderwiël d’r eine van ôs nog maar ens maekde:

‘Taadoe . . . taadoe . . . taadoe . . ‘. Maar ut deurde neet lang of d’n iërste korner veel en dao sprinde det betje beheit alweer d’n hook um:

‘Heej met daen bal, heej met daen bal potverdommese rotjônge’. Helaas looge de plevuueze in daen tiëd auk al scheif, en zeker dae van de korner. Dao struukelde die langkaaf euver ut Liëuweriksveldje. Weej kôste d’r neet met lache, en eure man auk neet. Dae probeerde saoves verstendig maar vergaefs met ôs praote . . .

 

Ik speulde dökker met unne jông beej ôs taegeneuver. Net zoë as dae bewuste middig. We ginge saame kölse, wat ze taegeweurdig auk waal knikkere neume. Hae had unne prachtige nieje knikkerbuuel met allemaol moeije glaze knikkers d’r in. Met van die moeije gedreijde kleurkes d’r in. En auk verschillende van die dieke bômme. Ik had van mien mam ein ald washendje gekreege. Dao wao  se de hand in stiks, had ze ein käördje doorhaer gevlochte. Det waas mien gruuets knikkerbuulke. Ik had auk waal glaze knikkers, maar auk van die echte gebutsde kölse van klei. En ik had gen bômme. Dus veur det we begôste, waas d’r iërs ein hiële diskussie van:

‘Eine glaze van mich steit geliëk aan dreej kölse van dich’.

‘De kans mich de pot op, twiëje kölse is aevevuuel waerd as eine glaze’.

‘Jao, maar dan is mien bôm minstens tiën glazere waerd’.

‘Bômme doon neet mei, want ik heb gen bômme’, zag ik wat ermeutig.

‘Jao, maar met bômme maks se miër kans, die ketse baeter’.

‘Daorum juus, we speule allein maar met glazere’.

De middig waas al half um, wie we eindelik de spelregels hadde oëtgefiespernöld. We speulde allein met glazere knikkers. Met d’n hak van de schoôn woort ein rônd poetje gemak in ut zand. En hiël veurzichtig woort det rôndum glad aafgewerk met de hendjes, zoë det de knikkerkes d’r good inrolde. Ik had miene middig. Mien koeterwaals buulke vulde zich geleidelik met die moeije glaze knikkerkes oët det ech knikkerbuuelke van dae van d’n euverkant. Mien vriendje begôs te knootere, maar ik dôch:

‘Ik hald de moel, ik kôm van dômbag, ut geit nog good, ik gaon um neet verder ergere. Dalik scheit hae d’r met oët’.

‘Letste poetje alles-of-niks’, zag mien vriendje wie hae treurig in zien buulke loerde.

‘Alles . . .’, zag ik. En wie ik effe later alle moeije glazere knikkerkes oët ut poetje graaide, rende mien vriendje bäökend naor hoës. Potnondedjuu, zien mooder stoof naor boëte.

‘Ik heb ut waal gezeen, dich hebs vals gespeuld, heej met die knikkers’, en ze rende, met dae moeije bijna laege knikkerbuul slingerend, op mich aaf. De waeg op hoës aan had ze mich versperd, dus vluchde ik mich wiejer de Liëuwerikstraot in. Ter huuegte van tant Janssen veulde ik mich veilig.

‘Ik kriëg dich toch waal te pakke, smaerige valsspeuler’, hoord ik hiëgend achter mich. Ik vluchde ut veurtuintje in van tant Janssen. Det waas gans aafgezatte met ein staole hekwerk met die akelig scherpe speerpunte. Ik makde ut päörtje aope, flot naor binne, nog flotter dich gemak, en ging op de grônd zitte, terwiël ik ut päörtje met twiëje vutjes stevig dich heel. Daor stônd det karnalje met det buulke te zweije, um mich dao met te rake. Ze woord bijna hiesteries, en ik kneep ut um wie unnen alden deef:

‘Heej met die knikkers die se gestaole haes, lilliken deef. Ik heb alles gezeen van achter de roët, heej dao met . . ‘, ut schoëm had ze op de mônd staon.

‘Wat is det heej’, hoord ik ein röstige stum achter mich,’maak flot det ge heej weg kômp. Wat stelt ge ôch waal neet veur, zôn klein menke bedreige’. Tant Janssen had achter mich de deur aope gemak en haolde mich naor binne. In eine slinkse aughook zoog ik die alde feep aafdruuepe, en effe later zoot ik beej tant Janssen aan de ranja met twiëje kukskes.

 

Naeve ôs woënde ein vruiwke met krômme puuetjes. Dao kôs zeej auk niks aan doon. Maar det waas ech un karnalje, die had altiëd wat te mekkere, we numde eur Roeska. Waorum weit ik neet. Asse die taege kwaams, zag die niks, ze keek dich allein boefkonterig aan. Logies dus as we ôs saoves vervaelde, det we dao ginge belke trekke. Ein baeter slachoffer waas d’r gewoën neet. De aafspraok waas det d’r eine aanbelde, en dan hard wegleep. De res bleef dan gewoën staon. Dao kwaam die naor boëte:

‘Stelletje rotjochies, wilt ge det waal ens laote’.

‘Det hebbe weej neet gedaon, daor achter rent hae nog’. En det waas dus neet gelaoge. D’n dader leep duuedelik wie unne gek weg de straot oët! Effe later woord d’r weer aangebeld, en de dader makde zich weer gewieks oët de veut. Nog vlotter waas die heks boëte:

‘Ik heb ut waal gezeen, geej hald mich neet veur de gek, ut is d’r eine van ôch . . .’. Maar met ôzze onschuldigsten blik zagte we hiël iërlik det we ut neet gedaon hadde. Maar oh jee, ik had mich al ein bietje verborge achter eine zien rök, maar ze had mich in de smiëze:

‘Ik zeen dich waal Tie-te-lèr, wach maar . . .’, en ze belde beej ôs thoës aan. En wat ik auk ontkinde, ik môs naor binne, einde veurstelling.

 

Op unne kiër ware we achter beej ôs thoës in d’n haof aan ut speule. We hoorte duuedelik det Roeska naor de pleej ging. Eine van ôs had ein hiële riëke fantazie en begôs te zinge:

‘Roeska zit te pisse baove op de hei,

 Roeska zit te poepe baove op de hei.

 D’r kwaame twiëje peliessies,

 en die noome Roeska mei . . .’.

Geliëk hoorte we achter ôs gehäös de pleej doorspeule en de deur hard dich gaon. Ondanks twiëje krômme puuetjes vloog d’r dreej telle later ein heks met unne stek naor boëte . . .