Dokter Vos (1902-1987)

We zulle um neet dök taege kómme in de prille geschiedschrièving van Blièrick. Toch waas dokter Vos mièr as 35 jaor hoèsdokter in Blièrick. In al daen tièd haet hae blièkbaar hièl ónopvallend minse van de pièn aaf geholpe. Maar ouk steun gegaeve in momente van zörg en verdreet. Hae waas ouk ózzen hoèsdokter, dus veur mich waas det raeje genóg um dokter Vos in deze schiènwerper te zette.

Eugène Vos woort gebaore op 3 september 1902 in Rotterdam as zoon van Petrus Arnoldus Vos en Agatha Maria Johanna Bernardina Bax. In 1929 waas hae aafgestudeerd en trouwde in Rotterdam met Jacoba Susanna Schuddeboom. Hae woort hoèsdokter in Blièrick. Ze ginge woeëne op de Antoniuslaan 72, maar verhoèsde al un jaor later nao Antoniuslaan 86 (let op, det zien alde hoèsnummers van veur de Venlose ummekièr). Det loog wao noow de Eindhovensewaeg löp, erges tösse de Sint Willebrordstraot en de toenmalige Spaorstraot in. In 1936 ging hae met vrouw en kinder verhoèze nao de Spaorstraot 20, dus in feite um den hook.
In den oorlog is vuùl kepot gebómbardeerd op det stök Spaorstraot – Antoniuslaan – Sint Willebrordstraot – van Laerstraot. Ik weit nog good det weej dao vruùger in de 50-er jaore hebbe gespeuld tösse de ruïnes en de euverwoekerde häöf. Weej neumde det toen ouk ut veldje van dokter Vos. Wies de niej brök der kwaam leep der un paedje dwars euver van de van Laerstraot (wao noow de Burgemeister Gómmansstraot löp) nao de euverwaeg beej de alde brök. Allein de aldere Blièrickse zulle det nog weite. En op alde plattegrónde steit ut nog waal op.

Mien ièrste herinnering aan dokter Vos dateert van ind april 1953 wie ózze Sjak woort gebaore. Un paar daag nao de gebaorte kwaam dokter Vos op hoèsbezeuk, ik zal ut noeits mièr vergaete. Wie hae eindelik weg waas, vleeg ik nao binne met mien zandpuuet, maar ós mam zag deze kièr niks. Ze zoot op unne stool in de hoèskamer naeve ózze pap, dae in ziene praos zoot. Ze hadde zich beej de hand en bäökde allebei. Ik schrók mich de miès en mich euverveel, waovan ik pas vuùl later wis wat det waas: deep en intens verdreet. Ik leep nao ós mam en vroog: ‘wat is d’r gebeurd mam?’. Ze trok mich taege zich aan en zag hièl zachjes tösse twieë snikke door: ‘We hebbe ’n zörgekiendje’. Det sloog in as un bóm, ik leep nao boète um mien zandschoon oèt te kloppe, trok mien smaerige kleier oèt, wasde mich veur deze kièr maar zelf wat aan de kraan en ging stiekem nao bed. Met de ouge wièd aop staarde ik nao ut plefón en ut bleef maar boenke in miene kop: ‘Weej hebbe ’n zörgekiendje’. Un jaor later trof dokter Vos zelf ut noeëdlot wie zien vrouw euverleej. Ik weit det ós mam dao ouk bedreuf euver waas.

De volgende ervaring kwaam wie ik op de ièrste klas zoot. Ik woort smorges wakker, ut hert klopde in miene kael. Ik had gedruimp det ik in de Sahara had gefiets, maar ik kwaam genne maeter veuroèt. En inens stónd ouk nog zón lillik ald vruike veur mich met unne jute-zak euver de kop. Ós mam goof mich unnen druuege pyama en schoeëne lakes. Veurzichtig nipde ik un glaas kald water nao binne en veel efkes later razelend wie un Spaans rietje weer in slaop. Maar ut waas neet taege te halde, de kómmende daàg bleef ik maar fietse in dae kloeëte Sahara en det lillik ald vruiwke woord ik maar neet kwièt. Sanderdaags waer ik wakker, dokter Vos steit naeve mien bed. Ik mót op mien ziej gaon ligge, de daekes gaon umhoèg, de bóks nao ónder en ik krièg unne kalden thermomaeter in mien kuntje gedouwd. Hae wach un tiedje, ós mam mót un paar kièr hièl deep zuchte en dokter Vos haolt um weer d’r oèt:
’39.2’, zaet dokter Vos, ‘doe je mond nu maar eens open! Iets verder anders zie ik niks . . . ‘. Ik huùr um effe later taege ós mam wat mómpele euver Angina en un kuur van un waek, maar ik bin alweer ónder de daekes gekraope en val in slaop. As det lillik ald wièf weer opdoemp dink ik metein:
‘Angina, des waal unne moèje naam veur zón nut wièf’.

Ut volgende veurval waas un jaor later op de twieëde klas beej meister Hurkmans, un echte zenuwpees. In de winter had ut ge-ieseld, en wie ik te hard euver de stoep rende, schoot ik ónderoèt en brook mien rechterbein. Ik woort nao hoès gedrage en in bed gelag, maar ut ging neet euver. Nao ein paar daag constateerde dokter Vos unne gekómplieseerde breuk, dae in ut ziekehoës opniej gezatte meus waere. Det waas verschrikkelik pienlik.

Maar ouk dao tösse-door kwaam dokter Vos geregeld veur ózze Sjak, ós zörgekiendje. Ut waas ech un bliej laeventig menke, maar hae had altièd van alles. En dan kwaam dokter Vos weer langs, en ik stónd der met mien wièsneus beej. Dokter Vos waas unne serieuze zörgzame mins, met zien schei in de midde en zien aafgemaete muulke. Maar hae goof ós mam altièd genóg aandach en waas hièl gedöldig. As dokter Vos kwaam loog der altièd op ut aanrech in de keuke unne schoeëne gestreke handdook en dao naeve op un schoeën telderke un niej stök LUX-zeip. Ik dóch dan waal ens ‘waorum waer ik met Sunlight-zeip gewasse’, maar ik begreep ut ouk waal weer. Dokter Vos woort door ós mam met groeët respek benaderd en behandeld.

Dokter Vos woeënde nao den oorlog op de Venraoysewaeg 16, in dae moèje witte villa. In daen tièd hadde de hoèsdokters gewoèn de apotheek aan hoès. Nao zien pensioen verhoèsde hae nao Belfeld, nao de Paterswaeg 12. In daen dichte holtwal tösse Belfeld en de Ruiver.

Dokter Vos euverleej 30 maart 1987 in Tegele, hae waas 84 jaor. Zien twieëde vrouw Miep Heinsdijk storf un jaor later. In de advertentie in de krant stónd det hae ière-beschermhièr waas van hermenie Sint Cecilia. Ik heb nog effe gezóch of ik wat vónd op de website van de hermenie, maar ouk dao hebbe ze um vergaete.

Ikke neet, ik herinner um mich as unne gedistingeerde mins, dae ónopvallend mièr as 35 jaor veur vuùl Blièrickse minse haet gezörg. Unnen echte dörpsdokter. Names ózze Sjak en ós mam hertelik dank.