Sef en Jaer treffe zich swerdes altièd op d’n hook van
de Pepijnstraot en de Kloësterstraot. Neet in ’t wiekend, want dan hebbe ze wat
angers te doon. Ze zien allebei al lang met pensioen. Sef haet beej de
draodfebriek gewerk en kump met de voot oèt de Wieë, Jaer waas kómmiès beej de
veiling en kump met de fiets oèt ’t Brook.
‘Heb se gisteraovend ouk
naor Eva Jinek gekeke . . .’, begint Sef.
‘Dae lekkere póngel,
met die vraogende uigskes en det wiebelvötje?’, Jaer geit zich schraeg op de stang van
ziene fiets zitte en lek zich de lipkes aaf.
‘Scherpen Tienes, det
bedoele ze noow met det geneuzel euver MeToo, det huurt zich neet! Pas maar op, de steis zoeë in de gezet'.
‘Óch jao, maar ik heb gister
gekeke, ’t had zón lekker strak wit aope bloesje aan. En ’t duit ’t verrekkes good,
baeter as dae kale! Ze hadde ’t euver de slaverniej gluif ik’, zuch Jaer en kiek de Kloësterstraot
aaf.
‘Ik snap d’r de balle
van’, geit Sef door,
‘is Sinterklaos net veurbeej en zit zich
met zien zwarte Piete te verkneutere in ’t Spaans zunke! Die meuge nag effe
beejein bliève. Beginne ze oèt dae zellefden hook te näöle euver ’t slaverniej-verleje’.
D’r velt un inge stilte.
‘Nou ja’, zaet Jaer, ’erges hebbe ze toch waal geliëk, die veurelders van die minse zien
door die Hollandse slave-drièvers oèt eur hutjes gehaold en verkóch aan die
plantazje-halders. As bièste móste ze zich kepot poejakke op de katoenvelder .
. . ‘.
‘En daor mótte ze 200
jaor later nog met eure luie reet van oètröste en ligge te lamentere det weej
det schöld zien? Det zeen ik ech neet zitte, ze mótte veuroèt klotse en d’r wat
van make.’
De zuues Jaer naodinke wie hae dit weer oèt d’n aek mót dreije: ‘Eigelik is ’t ouk weer zoeë det ze die Hollanders daor op mótte aanspraeke, want weej in Bliërick wóste toen van toète-noch-blaoze. Ós veurelders meuste knure op eur lepke grónd um de petatte en wortele binne te kriège veur de winter. Die hadde ’t ouk neet gemekkelik, en ouk-nag-ens veuroèt klotse naor unne winter langk wortelestamp aete? Det is ouk gen pretje.’ Maar Sef guuef gen sjoege en volg twieëje aldere vruiwkes die erm-aan-erm veurbeej loupe.
‘Maar um dao noow dan
straotname veur te mótte verandere? Dao merke Jan Pieterszoon Coen, Michiel de
Ruyter of Witte de Witt toch niks mièr van. Die hebbe zich toen ein good laeve
aangedaon, en det dreijs se neet mièr truuk. Dus wae pakke ze daormei?’
Sef haet beej de draodfebriek gewerk en pak d’n draod weer
op: ‘Nou, in Bliërick hebbe ze veur vuuel
minder de straotname mótte verandere. Ózze pap haet zich daor zien laeve langk kepot
aan geërgerd.’
‘Wie zoeë’, zaet Jaer ónschöldig, ‘in Bliërick waas toch gen slaverniej . . . ‘.
‘Naehae, maar wie ik
dich zoog kómme aanfietse euver de Pepijnstraot, toen hoord’ik miene pap in
mien uurkes fluustere: daor kump Jaer aan euver de Broekstraot’.
‘Waos dich aan dinks’, mómpelt Jaer, ‘det is toch allang vergaete en veurbeej’.
‘Det hads dich gedóch.
In oktober 1940 hebbe ze mièr as 20 straote unne andere naam mótte gaeve van
die van de andere kant van de majjum, umdet die in Venlo ouk al veurkwame. Ózze
pap haet nog zoeë dök gezag: as ze ’t noow um-en-um gedaon heije. Maar nae, en
ouk op ein hièl vervaelend moment. Want de Pruusse ware net binne gevalle, en de
minse ware mónddoëd gemak. En as se mich vruuegs? Det is nog ein gräödje erger
as slaverniej’.
D’r trippelt un huups bruudje met un kort rökske en
hoeëge hekskes veurbeej, maar ’t duit Sef en Jaer niks. Eigelik hadde die
twieë gisteraovend same aan taofel beej Eva mótte zitte. Sef veult det hae
iets te wièd is gegaon, aait hièl leef euver de bel op ’t stuur van ziene
kammeraod en geit door:
‘En d’n oorlog is neet
ens zoeë lang veurbeej as die slaverniej. Maar meschien vind ik ‘t daorum waal
de grutste kwats um daor straotname veur aan te gaon passe’.
Jaer veult det Sef ut wilt good make en wilt ziene vrind un bietje tegemoet kómme: ‘Wet se wat Sef? Ik zal dich vertelle! Weej Bliërickse, en zeker ós leve veurelders, hebbe gen fluit te make gehad met de slaverniej. Maar erger nag! Ouk weej hebbe verschrikkelik geleje van die Staatse Hollanders. Wie dök hebbe die, en de Spanjaarde, in ’t verleje neet Bliërick platgebörd? Alles weggejat, ’t vieje meigenaome en de minse verjaag.’
Sef dink nao en dreunt op wat de Siem um geliërd haet
op schoël: ‘Frederik Hendrik de
stedendwinger, Prins Maurits, Willem de Zwiëger, hertog Alva, Graaf van Horne
en zoeë wiejer . . . .’
Jaer schuut in de lach: ’Potnondedjuu Sef, as die daor baove in Holland die straotname wille
verandere, dan kómme weej ouk in ’t gewaer. We hebbe d’r ouk nag waal un paar .
. . .’
‘Zoeë is ’t Jaer, en dan
nuuedige weej ós zelf oèt beej Eva ‘boebies’ Jinek aan taofel. Det wuuerd unne
top-aovend’.
‘#BliërickToo . . . zeej straotname verandere, dan weej ouk in Bliërick’
‘Jaomer det we genne
Venlosewaeg hebbe . . . ‘
‘Ho ho ho’, zaet Jaer, ‘we halde ’t netjes, maar we gaon d’r veur.’
‘Doon we, morge praote
we wiejer. Ik stap ens op, we aete wortelestamp met braodwors tösse de middig’.
‘Lekker’, zaet Jaer, ‘maar weej lekker alderwets loukprut met gebakke hiëring’.
‘Hmmm, ’t water löp
mich oèt de moel’.
‘Doot die in ’t Brook de groete’.
