vrijdag 24 september 2021

Ut dörp

Det moèje leedje van Wim Sónneveld speult op de radio. Herfsblaedjes valle van d’n boum, raegendröppelkes valle op de roète. Ein nostalgisch geveul kump as un vóchtige daeke euver mich haer. Ik maak mien eige wäörd en mièmer wie ut oeits waas en wie ut noow gewaore is.

Wae wet d’r nog wie ut oeits waas
Wie buuetjes dobberde euver de Maas
Die ker met paerd sjokde nao de scheur
Ut raodhoès met un pómp d’r veur
Unne zandwaeg slingerde tösse ut kaore
Ut vieje, un boerderiej leet stil verlaore
Tösse boereblome en un hoeëge heg
Ut liek noow allemaol zoeë wièd e-weg
Un paar straote maar, un kerkske en un plein
Wat lieëge boerehuuskes doeën beejein
Ik verlang dao nao truuk minnige kièr
Ós dörp, ut is d’r al zoeë lang neet mièr

Ós dörp waas oeits hièl euverzichtelik, ut ware maar un paar sträötjes. Hièl pittoresk en verschrikkelik moèj gelaege aan de Maas. Wat huùzer aan beids kante van de Kloeësterstraot, Averbodestraot, Maasbreesestraot en de Pontanusstraot. Det waas ut al, det waas ut dörp. Al hote die straote in vruùger jaore nog gans anders: de Koestraot, Groeëte Meulewaeg, Breetsewaeg en de Hoeëgstraot. Ut kleine Lambertuskerkske van 30 beej 15 maeter met zien täörentje loog schuùns aan ut Kerksträötje richting Sur Meuse. Veur de kerk loog un plein wao ut zich smeis aafspeulde as d’r wat te doon waas.

In unne wieje halve cirkel woort ut dörp umslaote door Hou-Blièrick, Euverkaore, d’n Bokend, de Wielder en ut Brook. Idder buurtschap had zienen eige zandwaeg rech-aan op de kerk. Want nao de kerk det meuste ze toen haos idderen daag, en nao de mis weer flot euver die zandwaeg op hoès aan. Euver d’n Baolderswaeg richting Baolder, duùdelikker kin ut neet. D’n Breetsewaeg nao Bree met de Beeretwaeg as aafslaag nao Hou-Blièrick. D’n Bokenderwaeg leep nao d’n Bokend met twieë aafslaeg nao Euverkaore (Rietjeswaeg) en Maassenhaof (Maashaofwaeg). Euver ut Nieborgs spooide ze zich nao de Wielder. En euver de Broekstraot (Pepijnstraot) nao ut Brook met un aansloèting op d’n Horsterwaeg nao Hors.

D’n tièd stónd neet stil. Op ut ind van de negetieënde ieuw kwaam de groeëte werkplaats van ut spaor, efkes later woord de niej kazerne gebouwd. Hièl vuùl minse oèt ut ganse land ginge woeëne en werke in Blièrick. Ut klein Lambertuskerkske makde plaats veur die groeëte Antoniuskerk. Al flot waas die ouk al te klein en d’r kwaam un nieje parochie met un nieje groeëte Lambertuskerk. D’r woorte nieje straote en pleine aangelag zoe-as de Lieuwerikstraot, Mezekampstraot, Blariacumplein en Excelsiorplein. Ut dörp barsde oèt zien voege en ut heel neet op. Nieje bedriève en nieje minse vestigde zich in Blièrick.

Tösse de raegendröppels kièk ik nao boète door de roète. Ós dörp, ut is d’r al zoeë lang neet mièr. De autobaan wies noow de waeg nao Venlo-Wes. Blièrick, Hou-Blièrick, Euverkaore, d’n Bokend, de Wielder en ut Brook zitte vas aanein gebouwd. Duuedse wièke met wat gecultiveerd greun d’r tösse. Opgeslaote tösse de A67, A73 en de Maas. De mach en ut geld hebbe ós dörp neet vuùl goods gebrach. Ik huùr de letste regels van Wim Sónneveld:

Wie ik naeve ut tuinpaad van ós thoès de hoeëge buim zoog staon.
Ik waas un kind, wie kós ik oeits bedinke.
Det dit veurgood veurbeej zuuj gaon.