vrijdag 3 april 2020

De Loj 1963

Mien vrinde ware beej de verkinners maar det waas neet zoeë mien dingk. Ik had genóg aan atletieke beej Festina en roepzakke op ós Lieuweriksveldje naeve de deur. Wies Jo en Cor mich op unne kièr vroge: 
‘Wil se neet met ós beej de Rowans kómme?’, toen woort ik niejsgierig. Rowans det ware de aldere verkinners vanaaf de 15 jaor, mièr gerich op zelfstandig waere en ut óndersteune van de welpe en de verkinners. Ik leet mich te mekkelik euverhaole en ut waas metein duùdelik, d’r waas gen plaats veur ós in Ons Huis:
‘Bouw óch zellef maar wat’, krege we te huùre. Dus ginge we ós eige hónk bouwe baove de groeëte zaal, in die ruumte tösse ut daak en ut plefónd. D’r woort holt verzameld, gezaag en getummerd wie nag niej. Of det bouwkundig allemaol waal kós, dao woort neet aan gedóch. Maar weej zote nao un paar waeke hoeëg en druùg tösse de spante van Ons Huis. Ut volgende projek waas ut aaftummere van de neste van de welpe met plenk met vuùl boumschors. En um ièrlik te zièn waas veur mich de lol d’r al flot van aaf.

Dae twieëde staonde van rechs bin ik
In augustus det jaor ginge de verkinners op kamp en woort aan de Rowans gevraog of ze unne ‘fourageur’ kóste levere. Nemus reageerde dus ik stook maar de hand op zónder te weite wat det presiès inheel. Met un klein gruupke fietsde we veuroèt zón 25 kilomaeter nao Wellerloèj. Aangekómme op ut kampterrein kreeg ik un tent in de klevièters gedouwd en un plaats aangeweze. Ik mós un koèl grave van veer-beej-ein en anderhalve maeter deep. Nou, det waas kaasje veur mich, op ut Lieuweriksveldje hadde we waal groeëtere koèler gegrave:
‘Zoeë is waal good, dalik zit se aan ut gróndwater’, zag Jo Wijnhoven en same zatte we de tent op baove de koel. Ónderin lag ik wat takke en dao baovenop kwame de doeëze met aeteswaar: bótter, melk, sókker en zalt, neum maar op. Ik spróng kevieps oèt mien koel en woel nag mei helpe met ut opbouwe van de kaoktaofels. Maar dao moch ik mich neet met meuje, ze douwde mich aan de kant, dao ware andere veur aangeweze:
‘Gangk dich maar beej d’n boer petatte en greunte haole. Det is al besteld en betaald. Heej de paad aaf en as se oèt de bös kumps zuùs se die boerderie rechs ligge’, zag Jo Wijnhoven. 

Ik snudde mich miene fiets en ging op paad. De groeëte scheurdeur stónd wagewièd aop en ik reep:
‘Hallooo . . . ‘. Ut deurde neet lang wies de boerin kwaam, potverdomme wat ein stök. Ik zeen ze zoeë nag veur mich. Un vrintelik en fièn geteikend broèn gezich, um de haor zónne roèje zakdook geknup wie weej dae met de vastelaovend um de nek heie. Unne dónkergreune bloès met de knuip aope wies aan d’n boèknavel. Unne strakke vettige dónkerblauwe rok en dao ónder un paar stevige broène bein in zwarte lieëge stevels. Ze waas vuùls te ald veur unne sneuzel van 16 jaor maar ut hert klopde mich in de kael. Dit waas noow ech un moèj stök um same koèle met te grave, ik stónd eur met aope moel aan te klotse:
‘Dich kumps zeker de greunte haole veur ut kamp van de verkinners’, lachde ze taege mich.
‘Jao mevrouw, petatte en greunte, as ut klop is alles besteld en betaald’, mómpelde ik hièl verlaege. 
‘Kóm maar heej, halde geej ówwe fiets maar vas’, en ze snudde zich die zwaore kis van de grónd en zat ze achter op d’n draeger. Potnondedjuu, wat un sterk vrouwmes! Same zatte we die kis vas op d’n draeger en mien puber-uigskes woorte wie magnéte getrokke nao twieë stevige borste, die zoeë maar gewoèn los hónge in daen dónkergreune bloès. Volges mich hei ze det good in de smièze:
‘Wie vinde geej ut heej in de Loj’, vroog ze.
‘De Loj . . ?’, en mien wengkes begóste te gleuje van schaamte.
‘Jao, veur oow meschiens Wellerloèj!’, zag ze.
‘Nou . . ik bin pas heej maar geej heb unne geweldige inkièk’. Ik schrók van mien eige wäörd maar ut waas waal ièrlik, gemeind en veróntschöldigend tegelièk. De vrouw lachde hertelik. Ik stapde op miene fiets met ein hand aan ut stuur en de ander aan die zwaore kis met greunte.
‘Waal truuk bringe’, reep de vrouw en wie ik umkeek zoog ik det ze mich naozweide. Ik woel nag truuk zweie maar flikkerde haos um wie ik de kis losleet.

Truuk op ut kamp waas de ganse kliembiem intösse met de fiets aangekómme. Ut waas eine groeëten toemel ónderein en ik trok mich röstig truuk beej mien eige fouragetent. Taege d’n aovend zoot idderein te aete en ik zoot beej mien koèl veur as d’r emus wat nuùdig had. Dao kump aalmoezenier Valk: 
‘Aah Jan, kan ik mich zelf un pekske bótter pakke?’, zag hae. Keplaon Valk waas unne aardige mins, we hadde waal ens beej um thoès vergaderd met de Rowans. Hae droog gen langk zwart kleid wie ózze pestoèr, maar gewoèn un strak zwart pak. Maar dao ónder waal un zwart euverhaemp met zón wit stièf bäördje.
‘Ik wil ut ouk waal veur óch doon want de koèl is good deep’. Noow mót ge weite det hae un stök kleiner waas as mich. Maar ós kepläönke zat hièl waers zien hand op zien häöpkes, höfde zien rechterhand wat aafwaerend op en keek mich aan as of hae woel zegge:
‘Wat dinks dich waal neet van mich, ik bin mans genóg’. Hae zat zien hand links en rechs van die koel en ging zich op de huukskes zitte um mekkelikker in de koèl te springe. En toen gebeurde ut, presiès rech veur miene snufferd:
‘krrrrrrtttt . . ‘
Zien keurig gestreke strakke zwarte gespanne bóks scheurde wagewièd aop van de rök wies in ut heilig kruuts. Un akelige witte ónderbóks stook inens fel aaf taege d’n achtergrónd van die zwarte bóks en de invallende duùsternis. Ut leek waal un heldere nieje maon taege unne inkzwarte hemel. Normaal was ik in knokehard schaterlache oètgebarste maar noow kós ik mich zjuus inhalde. Maar mien wange stónde bol en mien oère ploepde van ut inhalde. Ós kepläönke vloog rechop en greep metein met twieë hand nao de achterkant van zien bóks.
‘Zal ik de bótter maar effe zelf pakke’, kós ik nag net oètbringe. En keplaon leep met beejein geknepe betskes in de richting van de staftaofel. Later op d’n aovend heb ik begrepe det unne hendige hopman um vanachter geneid haet.

En die aan mich twièfele en dinke ‘Det haet-e weer schoeën oèt d’n aek gedreid?’. Ut is toch ech gebeurd en schoot mich weer te binne wie Peter Verhoeckx die foto plaatsde op Facebook.