De Wiènkelder, noow un ech kerkhaof

In 2016 schreef ik un stökske ónder ut köpke ‘De Wiènkelder, un Germaans kerkhaof’. Vanmorge, we ware ech 2,5 waek neet boète de deur gewaes. 
‘As d’n auto ut nag maar duit’, zag ik taege Marijke. We zuuje beej de Wiènkelder un röstig plaetske zeuke, wièd e-weg van idderein, um van ózze eige meigenaome kóffie te geneete. De zandheuvelkes ware nag good te zeèn, ik meus efkes umhoeëg klumme. Had ik ut maar neet gedaon, ik schrók mich ut laplazerus. Allemaol troep, rotzooi, zwerfaafval, aafgebraoke tek en niks ónderhalde. De traone kwame mich op want dit is un historisch stökske grónd det zeker mièr respek verdeent. Dit schreef ik d’r toen euver: 

Tösse Blièrick en Grubbenvors leet doeën beej de jachhave de Wiènkelder. Un klein bösgebied, det wuùrd gekenmerk door hoeëge natuurlikke heuvels. We zuuje ut ouk hièl eigewiès Blièrickse Maasduine kinne neume. Wat vuùl minse neet weite, ouk dit is alweer zón historisch belangrièke plek. Ritmeister Johannes Apollonius Ort (1842-1908) deej ónderzeuk in de 19de ieuw in de Wiènkelder. Wie hae det zoeë moèj beschrief, op keteerke gaons van de Sint Annakapel, op ut gróndgebied van Grubbenvors, tösse de boerehoeve Oude Erf en de Maas. Ut waas ein Germaanse begraafplaats, en ritmeister Ort haet un stel van die graafheuvels óndek en oètgegrave. Ze looge netjes ónder aan de heuvels of in de dale tösse die heuvels. Keurig, bijna plechtig ónder kleine graafheuvelkes. De urne, die hae dao aantrof waren gebakke van leim, vermingk met kleine steinkes. Ze ware erg broos, en d’r is maar ein urn in zien gehièl bewaard gebleve. Ritmeister Ort schónk um aan ut Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, in de ‘Staatscourant’ van 11 april 1884 laeze we: ‘Ruw bewerkte, en slecht gebakken urn, met verbrande beenderen. Hoog 24, middellijn 22.5 cm’. De wande ware erg diek en aan de vertikale strepe kós hae zeen det d’r vorm aan gegaeve waas door met ein veurwerp van baove naor ónder te strièke. De Wiènkelder besleit gen groeët oppervlak, en wao de naam oorsprónkelik vanaaf kump, weite we nag neet. Meugelik haet ut iets te make met wilge (wieje) en/of met de keule ligging (kelder), wae zal ut zegge. Tösse de Wiènkelder en de Maas leet noow de jachhave. Ik weit nag good wie ik dao 60 jaor truuk al kwaam met miene step. We meuste effe door ein klein stökske dónkere bös, lekker keul door de schaduw van de buim op die zandheuvels. Ik weit nag wie we un paar jaor later in de Wiènkelder as kwaojónges ginge zeuke naor die prachtig gedreijde stök, die se in die dichte bös kós vinde. Of nao ónder kós rölse van dae hoeëge zandberg, en zoeë maar lekker kald water kós drinke aan die brónne in de baek.

Toen wis ik det nag neet, maar zón twieë doèzend jaor geléje leep ónder naeve de Wiènkelder unne Romeinse waeg. In d’n tièd van ritmeister Ort kós hae nag duùdelik in ut landschap ut verloup van dae waeg herkinne. Kómmend vanaaf kestièl de Berckt in Baolder beschrief hae det as volg: ‘Tusschen den genoemden watermolen en het dorp ligt een gedeelte van dien ouden oeverweg met twee zijwalletjes, die bij meeting 20 m van elkander bleken te liggen. Verder loopt de weg naast een hollen weg door de akkers recht op de twee windmolens te Blerick aan en verder naar de kapel van Sint Anna. Hier volgt hij den hoogen kant die van achter deze kapel, langs den Wiènkelder naar Grootraai loopt. Tusschen Blerick en Grubbenvors loopt de weg langs de germaansche begraafplaats de Wiènkelder’. Pak d’r óch ens ein alde kaart beej, en ge kint de roete bijna zelf oètteikene. Ouk de 19e ieuwse Limburgse archeoloog Jos Habets (1829-1893) leet de Romeinse waeg de Maasoever volgen. Hae verwaorde det in 1881 as volg: ‘Blerick verlatende gaat de weg iets af van de Maas en neemt zijn richting op de kapel van St. Anna, in rechte lijn langs Oud Soest en Gebroken Slot naar Grubbenvors, aldaar de kerk rechts latende liggen’.
In 1966 beschrief Coehorst ut nag duùdelikker: Naeve ut kestièl de Berckt in Baolder euver de Romeinewaeg nao de watermeule beej de Springbaek. Van heej oèt naeve de Meulebös volge we keurig de Nieborgstraot. De waeg leep wiejer richting Groeët-Boller, ut Sint Annakepelke, en ónder langs de Wiènkelder nao Groët-Raai beej Grubbenvors. De hièle waeg waas ouk toen nag duùdelik te herkinne door ut hoeëgere ‘lijnelement’ in ut landschap. De boere klaagde destièds det d’r op ut alde ‘wegcunet’ bijna niks good greujde. Un ‘cunet’ is ein oètgegrave strook in neet good dragende grónd. Dae woord dan opgevuld met zand en keezel, en in feite waas dao mei de waeg al klaor. De Romeinewaeg had euveriges un hièl logisch verloup, hae volgde gewoèn de hoeëger gelaege rand van ut Maasterras door gans Blièrick. En aeve logisch waas de ligging van ut Germaanse kerkhaof naeve de Romeinse waeg waeg beej de Wiènkelder. 

We ginge ós maar met de rök nae de Wiènkelder zitte. Ik makde un paar foto’s en Marijke zag:
‘Geis se dao un stökske euver schriève?’
‘Det heb ik al ens gedaon, maar ut zuùt d’r noow nag vuùl slechter oèt’. 
Thoès gekómme heb ik die foto van mich gezóch beej de Wiènkelder van 60 jaar truuk.  Ik zet ut nag maar unne kièr op miene weblog.
‘Maar wat mót ik d’r baove zette? De Wiènkelder, noow un ech kerkhaof!’.
Ik zoot nag effe te dinke wat veur bestumming ze det kóste gaeve? Inens schoot ut mich te binne: 
‘Un natuurbegraafplaats . . . die Blièrickse veule zich zeker thoès beej de Germane’. 

Ik zal mienen blog nao de stadsarchivaris steure, meschiens hölp ut . . . ? ?