‘Aah Jacq’, roop ik, ‘de waeg kwièt?’. Jacq helt in en löp mien kentoèr binne:
‘Nae, ik bin effe beej personièlszake binne geloupe dan kinne ze d’r vas raekening met halde!’.
‘Wie zoeë, ik snap ut neet. Waomei?’.
‘Nou, ik bin vandaag 54 gewaore, dan hebbe ze nag ein jaor d’n tièd um mich d’r oèt te werke’.
In daen tièd meuge de minse van de Pope met de 55 met vervruùg pensioen, mits det eur baantje door emus anders kin waere euvergenaome. En Jacq dóch ‘ik kin d’r maar op tièd beej zièn’. Ut jaor daorop geit Jacq met vervruùg pensioen.
- De Pope duit daomei óngewild de geschiedschrièving van Blièrick un geweldig groeët plezeer.
Jacq
Grubben schrief in de kómmende 20 jaor tösse 1990 en 2010 hièl vuùl moeëje stökskes, ’n
paar beuk en diverse beejdrages euver Blièrick. De kins ut neet zoeë gek
bedinke, alle ónderwerpe kómme aan bod. Jacq ónderscheid zich daomei as
grutste geschiedschrièver van Blièrick. Hae greujt oèt as unne
Blièrick-kinner van de boète-categorie. In 1993 noom Jacq ’t initiatief veur de
stadgidse van Venlo en Blièrick. Det wuùrt ouk waal ens geclaimed door emus
anders, maar gluif mich, ‘t kump toch ech van um. Ik heb in 2018 unne
verzamelbundel ‘Euver Blièrick’
samegesteld as ode aan Jacq. Laes ut maar ens, want det guuëf un schitterend
euverzich van ut werk en getuùg van de leefde veur zien Blièrick.
Ik lièr Jacq in 1980 kinne, mien vader is pas gestorve en ik besloèt de stamboum van de femilie Titulaer oèt te zeuke. Ik volg unne cursus genealogie beej de altièd enthousiaste Chrit Klerken en start mien ónderzeuk aan de hand van Jacq. Iddere vreje zaoterdig koetse we same nao ’t Rijksarchief in Mestreech. Same wörme we ós door 16 strekkende maeter historisch archief van Blièrick. Kump hae de naam Titulaer taege, dan leet hae un reepke wit pepeer d’r tösse. Kóm ik de naam Grubben taege, dan leg ik d'r un reepke wit pepeer d’r tösse. Ónderwaeg nao hoès stuùte we euver wat we gevónde hebbe en verheuge we ós wat we volgende waek haope te vinde.
Jacq zit in de Historische Werkgroep Blerick en wilt mich ouk introducere. Maar dan mót ik as ‘proeve van bekwaamheid’ ièrs un ónderzeuk doon nao de relatie van de femilie van Dript met Blièrick. Op unnen aovend mót ik mien ‘proeve’ kómme verdeidige veur un té deftig forum van neet al té wièze hière in de kelder van Lambert van Hout. Ik bin neet d’n enige, Chrit Heuvelmans zit d’r ouk as aspirant-lid. As ik huùr det Chrit wuùrt aafgeweze en ik met glans door meug, is de glans beej mich d’r metein van aaf. Die mich kinne, weite det ik walg van alles wat nao elitair neig, dus ik bedank veur de ièr. Jacq vónd det hièl erg, maar veur mich veranderde niks. Ik doon nag altièd ónderzeuk veur mien plezeer en deil det óngedwónge en aope met idderein um mich haer.
Geregeld kómme Jacq en ik ós taege en hebbe ut dan altièd euver de cultuurhistorie van ós Blièrick in al zien facette. We rake noeits oètgepraot en ik lièr idders kièr wat beej. We deile met-ein wat we gevónde of geschreve hebbe en gaeve positieve kritiek. De letste jaore zeuke Marijke en ik um op in d’n Beerendónk. Schriève en ónderzeuke det zit d’r neet mièr in. Zien allerleefste Carla is d‘r ouk neet mièr.
‘Gangk dich maar in de stool van Carla zitte, det vind ik fijn en Carla zuuj det good gevónde hebbe’, zaet Jacq. Aan de moor hingk un Venloos laesplenkske:
‘Waorum hebs dich eigelik as richtige Blièrickse un Venloos laesplenkse aan de moor hange?’, un bietje bedrummeld kiek hae mich aan:
‘D’r is toch gen Blièricks laesplenkse, want anders . . . ‘, hae kiek mich vraogend aan.
Hièl gruuëts pak ik ’n paar placemats oèt mien stóffe tasje en hald um ein Blièricks kièkplenkske én un Blièricks aetplenkske veur ziene verbaasde snuffer. Ziene mónd velt wièd aope en twieë traone kómme teveurschièn. Hae kiek mich aan:
‘Ós Blièrick . . . , wat vind ik det moeëj’. As we um de volgende kièr gaon opzeuke hange d’r dreej placemats aan de moor, gebroederlik naeven-ein. Jacq zuùt det ik d’r nao spiens:
‘Jao, ik heb d’n eine ouk maar laote hange . . . ‘.
Vurrige waek ware we same alweer veur d’n twieëde kièr beej Will Janssen in Kessel. Jacq haet de Heemkundekringk Blariacum veer mappe met alde foto’s oètgeliènd. Will Janssen, ózze super-vreejwilliger haet ze allemaol machtig moeëj ingescand. Jacq en ik gaon ós ens good veur twieë hièle groeëte beeldscherme zitte. Will vertelt wat d’r verwach wuùrd:
‘Jacq, as dich ós kins vertelle was se zoeë metein zuùs, dan schrièf ik det straks d’r beej. Dan plaatse we det keurig op de beeldbank van de Heemkundekringk en dan kan idderein det euver de ganse waereld bekièke!’. Jacq kiek um verbaas aan en zaet:
‘Morrejei maar det is moeëj . . .’.
‘En natuurlik kump d’r beej te staon: collectie Jacq Grubben’.
Will vergruùt de ièrste zwart-wit foto maximaal oèt op det groeëte scherm:
‘Wat zuùs se heej Jacq?’.
‘Det klein menke dao bin ik, maar wat is det un verdomp moeëje foto! Wie kómp geej dao aan?’. Will en ik kièke mekaar aan:
‘Det is dien eigeste foto, die hebbe we oèt ein van dien veer mappe gehaold!’. Jacq bars los, van haos iddere foto vertelt hae wao ze gemak is, wannièr ze gemak is en wae d’r allemaol op steit. Wat un geheuge, wat un gedetailleerde kinnis. Jacq is neet mièr te stoppe en vertelt mièr as we eigelik kinne publicere:
‘Dae dao det waas unne vièze. Dae kneep de maedjes geniepig in de kónt’.
‘Dae zunig kièkende dao det is mien achternaef. Dae hit ouk Jacq en is noow pestoèr in Numwaege’.
De informasie struimp veurbeej met ’t tempo van hoeëg water in de Maas. Maar ouk d’n tièd vluug veurbeej, ik steur Marijke ’n berichje det ut iets later wuùrd. Unne zoon van Will dek alvas hóngerig oèt de ouge kièkend de taofel. Maar weej werke met zien dreeje stug alles door.
As ik Jacq vuùls te laat truuk riej nao d’n Beerendónk huur ik naeve mich emus met tössepauzes verzuchte:
‘Wat waas det machtig moeëj! Zoeë vuùl moeëje foto’s’.
‘Wat waas det machtig moeëj! Ós alde Blièrick kwaam veurbeej’.
‘Wat waas det machtig moeëj! Wat waas det unne moeëje middaag’.
‘Wat waas det machtig moeëj! Det mótte we dökker doon’.
Jacq stap oèt en ik bring zien foto-mappe nao binne:
‘Jacq, we kómme dich flot weer ens opzeuke’.
‘Doot det, en vergaet Marijke neet de groete te doon’.
Ik riej weg en de grutste Blièrick-kinner zweijt mich nao.
Op 28 april 2005 woord Jacq Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Ik waas bliej det ik d'r beej moch zièn.
Publicaties van Jacq Grubben:
Naeve un 30-tal artikelen in de Buun euver de periode 1993 – 2009 verschene wiejer van zien hand:
- Kwartierstaat Grubben – Gijsen; Werkboek Limburgse Kwartierstaten II; 1990
- En toen ging de schoolbel (Jacq Grubben c.s.); Vier eeuwen lager onderwijs in Blerick; ISBN 90-6216-365-3; 1991
- Bestevader vertelt Blièrickse verhaole (Wiel Aerts) Gebundelde columns 1949/51 en 1962/63; Jacq Grubben, Ruud Hermans; 1997
- 100 jaar Van Enckevort Groothandel BV; 2000
- Een levende parochie; 100 jaar Antoniusparochie; ISBN 90-805881-1-3; 2000
- Sur Meuse, van herberg tot bruin café; 1996
- Olympia Blerick, een eeuw in beweging (Jacq Grubben, Theo Vincken); ISBN 90-805881-2-1; 2003
- Van Paol 70 wies de Wiènkelder (Jacq Grubben e.a.); Interviews met Blerickenaren; ISBN 90-77579-05-2; 2004
- Het gezicht van de Boekend (Lambert van Hout, Jacq Grubben, Chrit Klerken); ISBN : 978-90-814000-1-5; 2009
