woensdag 23 november 2022

Un kerskiendje in 1667

Ut gebeurde lets december in 1667, ut waas gemein en ièzig kald in Blierick en de Maas zoot al un waek potdich gevraore. De minse lepe veurzichtig door de opweiende stuùfsnieje euver de Maas nao d’n andere kant en weer truuk. De holtere buuetjes van de Maasschippers ware op de wal getrokke en wachde op baeter waer. De schippers hadde un plaetske gezóch in ein van de herberge. Zoeë ouk Jozef en Maria Ragay oèt Grave, ze hadde eur dreej buuetjes beej de Staay met de paerd umhoeëg getrokke. Eure gansen handel hadde ze verkoch op de Venlose mert. En op de Staay hadde ze un eige kaemerke gekrege van Godfried en Ketrien Versmissen, de destièdse herbergiers. Want Maria waas in verwachting van eur ièrste kiendje en leep al op ut lets.

Ut waas in de nach van 23 op 24 december, de weeë kwame kort achterein en Maria loog te kreune in ziene bedstee. Josef kós ut neet mièr aanzeen en spoojde zich nao Ketrien Versmissen um hölp te vraoge.
‘Noow maar röstig aan’, zag Ketrien en spróng oèt eur bed en stapde zoeë maar direk in eur kleier en zag:
‘Maks dich unne groeëte kaetel werm water Godfried’, en taege Jozef zag ze:
‘En dich bliefs röstig en kumps met mich mei en duis gewoeën wat ik dich zegk’.
Effe later kwaam Godfried met de allergroeëtste kaetel water en staokde ut törfkechelke nog maar ens good op. Josef kwaam met twieë extra brandende kerse aan um wat mièr beej te leechte. En same keke die twieë duilesse met aope moel wie Ketrien de aankómmende moder gerös stelde en ut kiendje haos letterlik nao boète praotde. En eindelik rónd dreej oor woort ut kiendje gebaore, ut waas un gezónd maedje en schrieuwde wie un jóngk verkske. Ketrien lag ut kiendje op d’n boèk van Maria, ut sputterde nog wat nao en waas toen hièl röstig. Die twieë duilesse deeje eindelik de moel toe, slikde eur emotie weg en vloge mekaar met traone in de ouge um de nek.

Ut waas kersaovend en dreej persoeëne kwame oèt de Staay en lepe veurzichtig de steine trap aaf nao ónder. Euver ut liènpaad naeve de Maas, wao normaal de paerd de schepe veurt trokke, lepe ze richting Blièrick. Ut waas Ketrien, det links en rechs begeleid woord door Godfried en Jozef. Alledreej hadde ze de capuchon van eure zwaore winterjas euver de oère getrokke. Ketrien droog un kiendje doeën taege zich aan, diek en werm ingedreid. Veurzichtig schuùfelde ze euver ut liènpaad nao ut Lambertuskerkske op de Helling in ut dörp.
Pestoèr Póntanus waas ut kleine zaalkerkske aan ut veurbereide veur kersmis. Aan de ziejkante waas wat dennegreun vasgemak en d’r börde zeker ut döbbele aantal kerse wie gewuuenlik. Twieë törfkachels stónde te gleuje as twieë zomerzunkes. De deur van de kerk geit pièpend aope en dreej in dónkere euvergoèjers gekleide gestaltes goèje eur capuchons aaf. Ze buige alledreej in de richting van pestoèr, dae ze met gespreide erm óntvingk beej ut marmere doupvónt:
‘Wie geit ut nieje kiendje heite’, vroog pestoèr.
‘Ketrienke, nao mich, menièr pestoèr . . .’, zag Ketrien hièl gruuets.
‘En ik bin de vader menièr pestoèr, Jozef Ragay oèt Grave’, zag Jozef.
En zoeë woort Ketrienke geduip met Godfried en Ketrien Versmissen as getuùge.

Truuk gekómme in de Staay deje alledreej eur zwaore mantels aaf en spoojde zich nao ut werme kaemerke wao Maria wachde op zien kiendje.
‘Heej hebs se dien Ketrienke en pestuurke haet um geduip’, zag groeëte Ketrien. Maria pakde Ketrienke euver, kösde  um op de wengskes, lag um weer truuk in zien stièfselkisje en dekde um toe met unne werme baaje rok.

En zoeë zote Maria, Jozef en eur Ketrienke gelökkig te zièn in det kleine kaemerke in de Staay. Boète floot de scherpe kalde wind en de brandende kerskes deinde mei met iddere bewaeging in ut kaemerke. Inens woort d’r op de deur geklop, Jozef stónd op en makde de deur aop. Dao stónde die dreej schippersknechte oèt ut oeëste, die ouk logeerde in de Staay. De langste van de dreej deej un stepke nao veure:
‘Meuge we efkes kièke nao ut nieje kiendje?’, zag hae hièl aandoonlik.
‘Maar jao zeker’, reep Maria van de achtergrónd.
En dreej van die schaemel gekleide wuilesse schravelde zich nao det stièfselkisje en boge met eur óngeschaore köp veureuver nao Ketrienke:

‘Aoh . . . . . ‘, mómpelde ze alledreej tegelièk, ‘wat un moèj kiendje’.
Dae lange stoètde dae naeven um stónd aan en dae graaide in zien bókse-tès. En veurzichtig lag hae dreej gold-dukate op ut bedje. Van wièd aaf sloge de Martinuskerk in Venlo en de Lambertuskerk in Blierick aafwisselend twelf kièr. Josef had intösse veer glaeskes met Blierickse jenever en en un schöpke beer met sókker veur Maria ingeschöd. Achter um aan kwaam Ketrien binne met un schaal gebakke bloodwors met schiefkes appel.
‘Zalig kersfieës’, zag Ketrien.
‘Zalig kersfieës en veur idderein alle goods’, zagte die dreej oèt ut oeëste.

En die noow dinke det ik dit gans oèt d’n doèm gezaoge heb? Det klop neet gans, want mièr as de helf is ech gebeurd.