zaterdag 2 januari 2016

As ik dink aan ut Saorbrook

Ut Saorbrook waas eine vruuegere Maaserm, efkes baove Bliërick, en ten noord-oëste van d’n Bookend. Waor noow ut kruutspunt leet van de Groët-Bollerwaeg met de Eindhovensewaeg. Schuuns taegeneuver de Wassem, dae euveriges ein behuuerlik stök kleiner waas. De hiëre van Bliërick ware lang de eigenaers van ut Saorbrook. Ut sloot moeij aan beej eur park van ut kestiël Boerlo. Det môt in daen tiëd ein geweldig gezich ziën gewaes, met kleine eilandjes en ein paar sjieke brökskes. D’r woord op gevis, en allein de hiëre van Bliërick hadde ut visrech. Ut is van alds haer ein biezôndere plek gebleve veur Bliërick, ôs opa’s en oma’s hebbe d’r schaatse geliërd, mien vader haet d’r gevis, d’n Hôrsterwaeg haet d’r gevoetbald, atletiekvereiniging Festina haet d’r getraend en SVB speult d’r nog altiëd. Wie de spaorliën Eindhoven-Venlo in 1865 woord aangelag, sneej dae ut Saorbrook pontificaal in twiëje stökke. Nao d’n twiëjede waereldoorlog woord ut Saorbrook gebroek as stortplaats veur ut puin van d’n oorlog. Allein de naam is nog gebleve, ut natuurgebied is noow verdwene ônder asfalt en sportvelden. Waor aldere Bliërickse minse eur herinneringe aan hebbe, dus ik auk!

Ut is alweer ein paar jaor geleeje, ôs kleindochter voetbalde beej de F-jes van SVB. En as oma en opa geisse dan kiëke, wie op dae zaoterdaag. Ut waas moeij waer, en de opkômmende zôn baove de Maas tösse Baolder en Bliërick waas vuuel belaovend. We rieje sportpark ut Soarbrook op, zette de fietse op slaot en ôs schoëndochter haet ôs al gezeên. ‘Hallo, heej staon we, goeijemôrge saame, ze ziën net begôs’. Ze speule unne echte derbie taege de Venlose Boys, dae euveriges noeijt unne echte derbie zal waere. Binne de minuut is ut al 1 – 0, zôn boëtelands menke dribbelt alles en idderein veurbeej, passeert de keeper en löp alweer truuk met d’n bal ônder de ermkes. Die hebbe d’r zin in. D’r ziën d’r eigelik maar twiëje op ut ganse veld die kinne voetballe, en die speule allebei neet beej Bliërick. De res löp wat verward rônd veur spek-en-boëne. De stand löp al flot oët de klauwe met 2 – 0, 3 – 0 . . .

Plotseling realiseer ik mich det mien eige sportkarrière heej auk is begônne. Ik zag taege Marijke: ‘zuusse daor die riej struuek, daor leep 55 jaor geleeje de baek die ik euver bin gesprônge van SVB naor ut atletiekveld van Festina’. Marijke keek mich effe aan, en daornao weer naor ôs kleindôchter, maar ik miëmerde intösse truuk in d’n tiëd. Op ut Liëuweriksveldje woord in de vieftiger jaore smeis gevoetbald. Ik kôs hard renne, had unne goôje veurzet en ik kôs hard knalle. Miene pap zoôg in mich waal eine gôjje rechsboëte en vônd det ik mich maar beej SVB môs aanmelde. Maar ik vônd d’r gen zak aan, op det Liëuweriksveldje waas nog waal leuk, maar op zôn groët graasveld? De snelle jônges staon in de veurhoede en die traogere lômperikke in de verdeidiging. En dae in allebei neet oëtblônk môs maar in de gaol. Ik stônd dus rechsboëte, de Spieker zoôg waal talent in mich. Maar ze schöbde mich altiëd de bein ônder de kônt oët, as ik dreigde door te braeke. Nou ja, neum det maar voetballe.

Aan de andere kant van de beek traende Festina, die môchte zoëmaar hard renne zônder die verrotte aanslaag op dien bein. Dus op unne goôje kiër spring ik die baek euver, niejsgierig naor ein sport die ik nog neet kôs. Unne aldere mins stap op mich aaf, met ein bliej lachend gezich ônder ein zwart Sjimmie-petje met zôn rech opstaond puntje in ut midde.  ‘Hallo jungske, kums se ens kieke’. Ik huuerde det hae normaal Nederlands sproôk, maar hae deej meuijte mich in ut plat aan te spraeke. Hae noôm mich met naor d’n hoëgspringbak en ik kreeg un waal hiël biezônder persuuenlikke introduksie. De man droôg unne vuuls te lange gabbardiene raegenjas, dae auk nog ens wiëd oôtleep naor ônder. Hae lag mich met breije gebare oët det d’r twiëje technieke ware, de ‘schotse sprông’ en de ‘rolsprông’. En potdomme, hae deej ze allebei auk nog veur. Met de schotse sprông goeijde hae met de achterkant van de jas de lat d’r aaf, met de rolsprông deej hae ut zellefde met die twiëje punte aan de veurkant. Ut môt ein ôngeluiflik komisch gezich ziën gewaes, maar ik vônd det machtig interessant. Ein ervaring die ik mien laeve langk deerbaar zal bliëve koestere, wie zônne belangriëke mins zich d’n tiëd noôm um zôn klein verlaege menke in te wieje in die technieke van ut hoëgspringe. Kompleet hoteldebotel vertelde ik thoës wat ik had metgemak, en iddere zin besloot met ‘meug ik beej Festina pap?’. Waal môs ein paar kiër umschreeve waere wie dae man d’r oëtgezeen had. ‘Det môt de euverste van de Ven ziën gewaes, de kommandant van de kazerne’, zag miene pap resoluut en ein bietje plechtig.

Ik besloot nog ein twiëjde poging beej Marijke: ‘zuusse daor die riej struuek, daor leep 55 jaor geleeje de baek die ik euver bin gesprônge van SVB naor ut atletiekveld van Festina’. ‘Det hebse al gezag . . . !’, klônk ut antwaord. ‘Ik gaon effe kiëke . . .’, zei ik, want ik môs gewoën effe op zeuk naor spaore oët ut verleeje. Maar achter die struuek ware die twiëje hoëgspanningsmaste de enige herkinbare getuuege. Achterop ein van die twiëje haet altiëd FESTINA gestaon met groëte witte letters. As ik met de trein truuk kwaam oët Eindhoven goôf det altiëd ein ‘bijna-thoës’ geveul. En verdomp, door die zwarte verflaog haer kôs ik de letters nog veule. Effe un foto make. Heej môt ôngeviër ut clublokaal hebbe gestaon, daor achter loôg de Demka en wiejerop naeve de spaorliën aan de andere kant van de Groët-Bollerwaeg de ringk um te kogelslingere.


Ik meus metein aan Frits Faosse dinke! As weej met de fiets naor ut Saorbrook gingen, stônd Frits ôs al op te wachte. Hae had al ein rôndbaenke oëtgelag met tomate-touw en tenthiëringe, ut inlaupe kôs metein beginne. En dan ôs clublokaal, nou ja clublokaal . . . Ut waas ein liëg-beej-de-grônds aafgeschreeve ald kiepehok met un roëd pannedaak. Dreej rieje van die griëze betônstein vormde ein meurke zoëdet ut gehiël wat hoëger oëtzoog. Maar de kôs waal nog presies zeen waor de kiepe vruueger in-en-oët ware gelaupe. We hadde gen struimend water, nae, we môste met ein handpômp ut dônkerbroëne water van ut alde Saorbrook promovere tot waswater. We hadde genne stroum, maar ein paar echte alderwetse aolie-lampe zörgde veur enige verlichting as det nuuedig waas. In ut midde van ut enige vertrek stônd un alde potkachel taege unne gemetselde schouw. Hae zal neet dök gebrand hebbe, maar Frits zörgde d’r waal veur det zien jônges zich kôste werme as ut boëte goôr en kald waas. Op de grônd loôge gewoëne stoeptegels van 30-beej-30, in ut midde ein paar taofels en naeve de moôr alde ‘zellef-metgebrachte’ steul. Wie zoewe romantiek? As we ’s winters in ut duuster truuk renden oët de Wielder naor ut clublokaal, wees ut fletse leech van twiëje aolielampe de juuste lauprichting euver die ongeliëke en zijknate graasmat. Binne waas ut lekker werm en rook ut naor holtveur, vermingk met denne-appels. Nao aaflaup dich in de buurt van Frits bliëve wies ut Niejborgs, dan môg idder ziene eige waeg gaon.

Begin jaore 60, Festina kriëg un echte atletiekbaan op d’n Haeringerberg in Venlo, wiejer weg kôs neet! Vuuel Bliëricke jônges en maedjes häökde aaf. Hiëlemaol naor Venlo, en dan auk nog ens wiët weg baove op de Hei! Det waas eigelik ein brök te wiët, wie kôs de gemeinte det bedinke? Jao jao, huur ik ôch dinke. Maar ja, allemaol verleejen tiëd.

Langzaam laup ik weer truuk naor d’n derbie SVB – Venlose Boys. Ik vraog maar neet naor de stand, daorveur ziën de verschille te groët. En wat zich veur ôs aafspeult haet weinig te make met kinder stimulere tot sporte. Kinne ze baeter ein stök same gaon renne, of nog baeter, lekker kogelslingere. Wat bin ik bliej det ik toen euver die baek bin gesprônge.

‘Wie waas ut’, vruueg Marijke. Nao enig dinke mômpel ik iets van ‘pure nostalgie . . ‘. Want ik dink alweer aan die biezôndere minse die det allemaol meugelik makde, die verschrikkelijk vuuel veur mien sport gedaon hebbe. De euverste Frans van de Ven, dae groëte bestuurder Wim Verhoeckx en dae geweldige Frits Faosse.

En ut is allemaol begôs op ut Saorbrook, eine doeije Maaserm, spring laevend aan herinneringe, vruueger ônder en noow baove de grônd.