vrijdag 20 december 2019

Unne vergaete niejaorsbreef

Det waas mich vruùger wat: ut opzegge van un niejaors-gedichje. Op schoeël hadde we det netjes mótte euverschriève. We hadde d’r wat einvoudige teikeningskes beej gemak, d’n breef netjes opgevouwe en met nao hoès genaome. Ik weit nag det ik um ónder mien kösse had gelag, want ut vurrig jaor waas ik um gans vergaete. 

Det waas nag wat, ós mam vroog niejaorsdaag smorges aan taofel:
‘Höb geej genne niejaorsbreef?’. Mien zuske smetde verschrik nao baove en kwaam truuk met un verfroemeld pepeerke. Ut ging d’r ens good veur staon, streek ziene petticoat glad, vouwde det pepeerke aope en begós:
‘As klein maedje höb ik unne groeëte wins
al un tiedje veur óch klaor
leeve mama, leeve papa
ik wins óch un hièl fijn niejaor!’
En intösse zoot ik mich te verbiète ‘Wao höb ik potdomme det rot breefke gelaote?’. Maar wie langer ik naodóch, wie mièr ik in paniek rakde. Ik schravelde op en neer op miene stool as-of det holp met naodinke: ‘Ik wis ut ech neet mièr’. Pap en mam klapde veur mien zuske en det straolde geniepig van oèr wies oèr. Ózze pap pakde zien portemenee en schoof un döbbeltje nao mien zuske. En ik waas totaal de klöts kwièt, ik kós mich zelfs d’n ièrste zin neet ens mièr herinnere.
‘En noow dich’, zag ózze pap.
‘Ik weit neet mièr wao hae gebleve is . . ‘, zag ik beteuterd en mien ónderlip veel zoeë wat op mien kinke. Ik veulde zónder te bäöke dieke traone euver mien wange rolle.
‘Nou det is mich ouk wat’, zag ózze pap, ‘dan zal ik ut zelf maar weer mótte doon’. Hae stónd op, keek gruuëts um zich haer en zag met gedrage stum:
‘Zalig niejaor
De kat schiet haor
D’n hónd schiet wors
Zalig niejaor de braodwors’. 
Idderein meus d’r hertelik met lache behalve ikke, ut jaor waas veur mich hièl treurig begós. Wie kós ik det vergaete? Det zuuj mich neet mièr gebeure.

Ut jaor daonao had ik metein oèt schoëel miene niejaorsbreef ónder ut kösse van mien bed gelag. Idderen aovend en iddere morge cóntroleerde ik of hae d’r nag loog. Op niejaorsmorge had ik um alvas in de tes van mien sóndigse bóks gedaon. En dao zote we allemaol beejein aan taofel op d’n ièrste morge van ut nieje jaor. Nao un paar sneeje kluntjese- en krintemik met diek de gój bótter d’r op zag ós mam:
‘Nou, ik dink det ózze Jan ziene niejaorsbreef waal wilt veurlaeze’, en ze lachde nao mich. Ós mam had daen breef natuurlik al lang zeen ligge beej ut opmake van mien bed. God wat waas ik zenewechtig, ik greep in mien tes en gelökkig ‘Hae waas d’r nag’. Hièl gruuëts ging ik naeve de kersboum staon en begós in ut begin wat stotterend:

‘Le-le-leeve pap, leeve mam, leeve allemaol
De kè-kè-kersboum is moèij verlich
En straolt op mien bliej gezich
De ka-ka-kamer is hièl moèij versierd
Want d’r wuùrd ein fieës gevierd
Dao-dao-daorum staon ik heej en zeg hièl bliej
Ut jaor begint vandaag weer gans opniej
Ik bin nag maar unne kleine mins
Maar waal met unne groeëte wins
Det iddere niejen daag
Óch bliedschap gaeve maag
Met de tesse vol met gelök
Ut ganse jaor aan ein stök
Nag efkes en dan bin ik alweer klaor
Un zalig en hièl schoeën niejaor’.

Idderein klapde veur mich, wat deej det good, ik ging weer zitte en ózze pap greep royaal nao zien portemenee. Hae haolde d’r ein blinkend zilvere döbbeltje oèt en schoof det nao mich toe. Hièl lang heb ik det döbbeltje nag bewaard, ut jeukde mich gaar neet in de tes. Ik kós d’r mich nag niks veur koupe en heb ut döks tösse doèm- en wièsvinger opgewreve en weer truuk gedaon. 

Smiddigs kwaam de femielie zalig niejaor winse. Idderein zoot aan de kóffie en un groeëte schaal met dieke sneeje krintemik stónd midde oppe taofel. Later krege de kaerels unne niejaorsborrel van ózze pap en de vrouwluuj krege un eierlikeurtje met un möpke slaagroum d’r op en zón klein laepelke d’r beej.
‘Ózze Jan haet unne hièle moèije niejaorsbreef’, zag ózze pap. Ik schrók mich kepot, want zuuj ik det waal dörve, zuuj ik det waal doon?
‘Doot maar jóng, det kins dich good’, zag ós mam. Ik froemelde det breefke oèt mien tes, streek um glad en ging naeve de kersboum staon. Ik kós natuurlik neet beginne met ‘Leeve pap en leeve mam’ en pasde kevieps de oorsprónkelikke teks aan:
‘Leeve omes, leeve tantes, leeve allemaol
De kersboum is moèij verlich
En straolt op mien bliej gezich . . . . . . ’.
Idderein klapde en ome Michel zag met un traon in zien ouge: ‘Det höb se godverdommes moèij gedaon’. En ik vluchde mich nao boète veurdet se mich det nag ens woele laote opzegge.

Gaer wil ik aafsloète met de letste zin van miene niejaorsbreef en wins óch allemaol ‘Un zalig en hièl schoeën niejaor’.