‘Det mótte
waere’, zaet hae taege ózze pap. Dae pak det deurke aan en leet ut oppe taofel:
‘Groeët
zat’,
zaet ózze pap. En effe later zit ik beej ózze pap op de stang en naeve Aatje ziene
Solex aaf fietse we nao de Wassum. Ze zette fiets en brómmer taege det ge-pappendek
huùske, haole un zaag oèt de fietsetas en loupe naeve de Wassum aaf.
‘Heej
mótte we zièn Piet’, zaet Aatje. En hièl presiès zage ze veer rechte
berke-takke en unnen boes van die dieke wilgetakke aaf.
‘Det
hebbe we alvas’, zaet ózze pap, ‘noow nag unne zwiek
reetstengels veur ut daak!’. Die twieë ware neet al te spraokzaam en ik
dóch maar al daen tied:
‘Wao
höbbe die twieë ut in Gods naam euver?’. Maar ja, ik vónd ut al spannend
genóg det ik mei moch. Zwiègzaam lepe we truuk en Aatje zag:
‘Laote we maar gelièk in de Wielder mos gaon haole’. De spanning noom beej mich toe
maar ik beet op mien lipkes. Ik woel ut geheim ouk weer efkes veur mich zelf koestere.
Aatje haolde unne jutezak oèt zien tas en ónder de dennebuim van de Wielder
woort zorgvuldig ut moèijste mos verzameld. En dan weer truuk nao de
Lieuwerikstraot, wao de ganse zooi in de beejkeuke woort neergelag. Ik had ut
neet mièr en vroog wat beteuterd aan ós mam:
‘Mam wat zien
die twieë eigelik van plan? Wat gaon die make?’. Ós mam
begós te lache:
‘Un kersstelke . . . ‘.
De veer berketakke woorte
op gelièke lingte gezaag en in un veerkant rechop det deurke geschroèf. Met de wilgetakke
woort un spits daak gecónstrueerd, aan de berke stäönderkes geschoord en met
lange naegelkes veurzichtig door Aatje vasgenaegeld. Toen woort ut reet van de Wassum kersrech
verdeild euver de twieë daakhelfte. Aatje sneej met zien zakmets hièl presiès un
paar wilgetakke euver de volle lingte in twieë. Aatje waas unne sterke remmel, det kós
se zoeë zeen. En met die helfte woort ut reet op ut daekske vasgetummerd.
‘Godverde
godnondedjuu . . . ‘, zag ózze pap wie hae zich met d’n hamer op zien
vingers houwde.
‘Det zal
kiendje Jezus neet gaer huùre’, zag ós mam die met de erm
euverein det ganse spektakel op veilige aafstand volgde. Aatje noom ut tummerwerk
euver en ózze pap knipde ut reet kersrech op lingte aaf. En dao stónd ós niej
kersstelke en wat waas ut verschrikkelik moèij! Puur natuur! Ózze pap zörgde nag veur de ‘finishing-touch’.
D’r kwaam nag un wilge stanketselke umhaer en wat aafhangend reet aan de veur
en achterkant. Ós mam meus wie gewuùnlik de rotzooi opruùme en Aatje zoot al
wièdbeins aan de heite kóffie te slörpe. God, wat waas ik gruuëts op die twieë gebreurs, ózze pap
en op miene ome Aatje.
Smiddigs woort ózze nieje
stal in de kamer op un taofel naeve de schouw gezatte. Ózze pap had van un alde
koplamp van unne fiets verleechting gefiespernöld baove in de stal. Twieë
stroumdräödjes woorte verbónde met twieë kopere lipkes van zón groeëte platte ‘witte-kat’
batterie. Door un luske van ein van die dräödjes euver det groeëte kopere lipke
te schuùve ging ut lempke aan en oèt. Meisterlik moèij! De jutezak met mos oèt de Wielder woort noow
aopegemak:
‘Potverdomme,
det is mièr zand as mos’, zag ós mam verschrik.
‘Det zal
kiendje Jezus neet gaer huùre’, probeerde ik ouk maar wat.
Ózze pap verdeilde ut mos euver de taofel en in ut stelke. Ós mam pakde de kersgroep oèt de kertónne doeës. Ein veur ein kwame ze oèt
ut alde krantepepeer: ut kribke met kiendje Jezus, Maria, Jozef, d’n os en d’n aezel, twieë herderkes
met wat schäöpkes. Ein schäöpke huùrde d’r eigelik neet beej, ut waas wat
groeëter, wat lómper, had wat minder vorm, waas neet ge-vernis maar woort met de groeëtste zörg oètgepak.
‘Det is
nag van mien moder’, zag ós mam. En as letste verschene unne kemièl en
dreej wièze oèt ut krantepepeer. Ózze pap plaatsde alles hièl presiès op en in
det greune mos. Ièrs ut kribke en de kneelende Maria en Josef d'r veur en d’n
os en d’n aezel d'r achter.
‘Waorum
staon d’r eigelik unnen os en unnen aezel beej ut kribke pap?’.
‘Nou
jóng, det zal ik dich vertelle. Hièl lang geleje waas d’r un volkstelling in
Blièrick. En Maria leep op ut lets en toen zat Josef zien ónbevlekde broèd op
d’n aezel um van Tegele nao Blièrick te gaon. En toen brook ut water en kóste
ze saoves neet mièr truuk nao Tegele. Ze kóste nerges un plaetske vinde veur de
nach en toen höbbe Aatje en dien vader unne stal veur eur gemak. En dae stómmen os
steit in de stal um wat wermte aaf te gaeve’.
‘En wat
duit daen ingel baove d’n ingangk?’, vroog ik wiejer.
‘Nou
jóng, taegeswäördig hebbe ze ooievaars die de kiendjes bringe. Maar in daen tièd
gebeurde det door maedjes met un blauw kleid en hièle groeëte vleugels. Wie
zwaorder ut kindje, wie groeëter de vleugels ware’.
Ik hoord ós mam nag zegge: ‘Piet,
astebleef, vertel dae jóng gen droosjes’, en intösse zat ze zelf det ónuiglikke schäöpke
van eur moder hièl doeën en hièl good zichbaar beej de kersstal. Nao de herderkes en
de schäöpkes krege de kemièl en de dreej wièze un plaetske op de taofel.
‘Pap,
waaorum zet ge die achter de kersstal?’
‘Nou
jóng, det zal ik dich vertelle. Die dreej mótte ièrs nag 500 kilomaeter loupe, hielemaol oèt ut oeëste nao ut kribke en dao doon ze twellef daàg euver. Maar met dreej
keuninge kriège ze un plaats doeën beej de stal. En daags dao nao ruùme we de
kersstal weer op’.
Ózze pap mak twieë stepkes achteroèt, stik zich un sigretje aan en kiek hièl tevreje nao zien allermoèijste kers-kreasie.
‘Pap,
waorum haole de minse zich zoeë vuùl werk op d’n hals en det veur maar twellef daàg?’. Ózze pap kiek mich aan, ik zeen um effe naodinke en dan zaet-e gans langsaam:
‘Dees 12
daàg zien de kortste en smeis ut kaldste van ut ganse jaor. De minse zitte vuùl binne, doeën beejein en zeuke de wermte van d'n haard. Doeën beej ut kribke en dinke
nao euver de zin van ut laeve. Ze mièmere euver vrede en wermte, euver leefde en gelök.
Euver wie ut laeve begós met det kwetsbare kindje. Euver gaeve en neme, euver wie
dreej wièze 500 kilomaeter loupe um det kiendje kedootjes te kómme bringe. Euver
det minse mekaar ónderdaak en steun mótte gaeve, al is ut maar in unne einvoudige stal’.
‘Nou, ik
vind det geej dae hièl moèij gemak höb’, fluùster ik en kièk miene
pap gruuëts aan. Ik zeen un traon in zien ouge.
‘Altièd
good zien veur de minse en de mós noeits wat truuk verwachte’,
fluusterde ós mam die alles goodkeurend van unnen aafstand had aangehuùrd.
Zalig kersfieës veur óch
allemaol . . . .
