zaterdag 23 november 2019

En weej dan

We zitte un paar maond gedwónge in Spanje umdet we nag neet in ós appartement in Blièrick kinne. Noow huùr ik d’r un paar van óch dinke:
‘Uij dao spuit ellef, un bietje stróntse en dao baoven-op ouk nag un bietje zielig zitte te doòn’.  Nouw, ik zal óch ièrlik vertelle, we kóste niks baeterkoups vinde. En heej is ut laeve good veur ós alde luuj, ut bars d’r heej van! Lekker zunke, lekker windje, lekker waerke. Gister hebbe we beej unne Chinees gegaete. We woorte hertelik óntvange met un apperetiefje en un mendje kroepoek. Op de oètgebreide menukaart stónde genóg herkinbare Blièricks-Chinese gerechte.
‘Wat wille mevrouw en meneer aete’, vroog un vrintelik Chinees maedje.
‘Doot mich maar un Wan-Tan-suupke en dan gaon ik veur de Babi-Pangang’, zaet mien maedje.
‘Veur mich ut zellefde suupke en ik waog mich aan de Roasted-Duck. En we drinke daobeej unne druùge witte wièn astebleef’.
En ik zal óch vertelle, we hebbe toch lekker gegaete en die fles witte wièn ging gans kepot. As toetje koze we veur un ‘Ile flottante’, aafgerónd met un köpke kóffie met ‘dos blendies van ut hoès’. En toen kwaam de raekening, schrik neet:
’16,80 euro’.
‘Dao kin ik ut zelf neet veur klaormake’, zag mien maedje, ‘maak d’r maar 20 euro van!’. Det leef Chinees maedje waas hièl bliej en weej twieë hadde weer un paar eurkes geweldig doorgebrach. Gezellig met zien twieë klasjenere euver van alles en nag wat.

Want via de ‘sociale media’ volge we heej toch stiekem ut Blièrickse niejs op de voot. We hoorte det ós book ‘Blerick 75 jaar bevrijd’ beej de Bruna haos oètverkóch is. Maar we volge ouk wie Trump, Erdogan, Rutte en die andere klojo’s ózze moeëje waereld nao de verdómmenis helpe. En tuurlik praote weej dao same euver aan de taofel.

‘Hads dich waal ens van Pfas gehuùrd?’, vruùg mien maedje. Jao, toevallig had ik ut opgezóch met Google, ut is de aafkorting veur poly- en perfluoralkylstoffen. Allemaol door hiel gelièrde minse samegestelde chemische stufkes. Ze weite waal nag neet wie schaajlik ze zièn, maar d’r is alvas beslaote det d’r niks van in de grónd terèg meug kómme. Dus legge diegene die ut-veur-ut-zegge-hebbe gewoèn alles plat. D’r meug vanaaf noow neet mièr gebouwd waere, zelfs d’n bölt van Baerde meug neet mièr verplaats waere. 
‘Belachelik, dae rotzooi make ze al tig jaor, laot ze noow ens ièrs good oètzeuke wie schaajlik ut is en wie we det kinne oplosse’. Nae, die goeëje 18.000 bouwprojekte plat, de gansen bouw kump ut Malieveld vermuibele en d’r hingk Rutte un miljarde-claim baove de kop. Nou, zoeë kump d’r van die 1000 euro die we nag allemaol van um te good hebbe noeits wat. Snap geej ut nag??

‘Wis dich det stikstof zoeë gevaorlik waas veur ut miljeu?’, vroog ik op mien beurt. Nae, det wiste weej allebei neet, waal det ut ein bestaond chemisch element is en det 80% van ós lóch besteit oèt stikstof. Al mièr as 72 jaor aome weej stikstof in, en haopelik doon we det nag efkes! Maar noow inens as dónderslaag beej heldere stikstofhemel mótte we ónder de ‘0,05 mol per hectare depositie’ bliève. In Pruusses is det euveriges bepaold op 20 mol per hectare, det is 400 kièr zoeë vuùl. Maar ja, Nederland is waal un behuùrlik stök kleiner zaet Rutte dan. Raekene kind hae dus ouk al neet, want wit dae klojo neet dat Nederland nag gen 10 kièr kleiner is as Pruusses? Dus wat ós betref meuge ze kappe met daen handel en eín gemiddelde hantere veur gans Europa!! Hebbe ze ièrs die boere met lieëge prièze gedwónge um eure viejestapel oèt te breide um eur kiendjes nag ein bietje aete te kinne gaeve. Toen woorte ze gedwónge um diek te investere in met-ut-jaor veranderende miljeuregels en noow mótte ze leefs vandaag nag de helf van eur vieje nao ut slachhoès bringe. Snap geej ut nag??

‘Verschrikkelik wat d’r in den Bosch is gebeurd met daen dónkere voetballer’, zaet mien maedje.
‘Det zal se met un wedstrijdje kogelslingere neet flot met make’, probeer ik. Maar we zièn ut d’r einsgezind euver ins, ze mótte die lapzwens knaokehard aanpakke. We hebbe det toch duùdelik vasgelag in artikel 1 van ós gróndwet?
‘Handhave mótte ze . . ’, zaet mien maedje. Zwaor straffe, noeits mièr in un stadion toelaote. En ut haet gelièk, met det gesodemieter met Zwarte Piet waere euver en waer beschöldiginge nao mekaar gegoeëid. Idderein vind ut verschrikkelik, neemus duit wat en minse kómme mièr-en-mièr liènrech taegeneuver ein te staon. Gen nieje regels make, gen nieje wette nuùdig, gewoèn keihard handhave met ós artikel 1 in de hand. En zeker neet oètvechte euver die rökskes van die kleine kiendjes die Sinterklaos wille viere, ouk zeker neet euver die breijere rögge van die voetballers. 
‘Wat dóch se as ze straks ut sókkerfiès wille verbeeje um obesietas oèt te banne? Dan zal se Rutte waal inens huùre!’. Want dan is ut gen racisme mièr maar discriminasie! Snap geej ut nag??

‘Wat vinds dich det de zörg en ut ónderwiès ouk massaal aan ut stake is’, waog ik ut d’r op. Ut blief effe stil, we schöppe d’n bamie op.
‘Straks gaon de pliessies, de ambtenare, de geistelikke en de putjesschöppers ouk de straot op um te stake veur mièr poen . . . ‘, probeer ik wiejer. Maar ut blief nag altièd doeëdsstil.
‘Ze hebbe waal gelièk en ze hebbe ut rech in ós land um te stake en te demonstreere . . . ‘, zaet mien maedje. De Babi-Pangang en de Roasted-Duck verdwiènt zwiègzaam van ut sudderplaetje op d'n telder. En dan zuch mien wederhelf hièl deep:
‘En weej dan . . . . ?’
Weer is ut effe stil, de letsten bamie smak inens nao verlepde spagetti. Verdomp det is waor, we zièn intösse al 14 jaor (vervruùg) met pensioen. In al daen tièd hebbe we noeits wat d’r beej gekrege, idder jaor un ander boutsmoesje waorum neet. Ózze pensioenpot greujt maar aan en die Europese aasgiere aoze d’r op. Nae, we hebbe zelfs al twieë kièr wat mótte inlevere. Eine kièr vièf en eine kièr iets mièr as twieë procent. Neemus dae zich um ós bekummert. Snap geej ut nag? Neume ze det solidariteit? Maar weej klage, stake en demonstrere neet!

We pakke nag un köpke ‘café americano’ nao en nippe wat zuùnig aan ózze ‘blendie van ut hoès’ veur nop. Op waeg nao ós tièdelikke behoèzing kómme we naeve un tenkstation.
‘Uij span herres, de benzièn is heej maar eine euro negentièn’.
‘Tja, Spanje is groeëter as Nederland zal Rutte waal zegge. Minder schaajlik veur ut miljeu . . . ‘.

En lachend loupe we d’n berg op. Geweldig heej in Benijófar, de kómmenden tièd meschiens wat minder de sociale media volge . . . .