donderdag 31 maart 2022

Blièrickse pleine

Ieder dorp kende zijn eigen plein of pleinen. Meestal bekend als dorpsplein, kerkplein, marktplein of zomaar het schoolplein. Een plein is een onbebouwde vlakte, omgeven aan één of meerdere kanten door gebouwen. We vinden ze meestal duidelijk herkenbaar terug in het stratenplan. Het woord plein komt van het Franse plain oftewel het Latijnse planus en betekent letterlijk vlak of effen.

Ook in Blerick, Hout-Blerick en de Boekend zijn of waren diverse pleinen. Een stationsplein ontbreekt, en als we de schoolpleinen buiten beschouwing laten, zien we in alfabetische volgorde:

Antoniusplein; ongetwijfeld het oudste plein en nu nog wel eens de mèrt genoemd. De oude naam (Markt) plein is helaas bij de Venlose annexatie in oktober 1940 veranderd in (Sint) Antoniusplein. Als we oude kaarten of plattegronden van Blerick, Hout-Blerick en de Boekend bekijken zien we dat alle wegen en zandpaden op de markt samen kwamen. Ook de ingang van de oude Lambertuskerk lag aan het marktplein. Het was het belangrijkste punt waar mensen samen kwamen als-er-wat-te-doen-was zoals bij processies, met kermis en met de vastelaovend.

Blariacumplein; In 1922 kwamen de eerste 32 woningen in de zogenaamde cottagestijl gereed aan het Blariacumplein, in 1948 gevolgd door 38 woningen in het Tuindorp. Ze werden gebouwd door Blariacum, de derde Blerickse woningbouwvereniging, officieel opgericht op 19 februari 1921. Het initiatief lag bij de spoorwegvakbond Sint-Raphael, die iets wilde doen aan de grote woningnood onder met name het personeel van de centrale werkplaats. De architect was Jacq Grubben, die invloeden van de Amsterdamse School gebruikte.

Carleysplein; het pleintje en de passage met die naam verbinden de Kloosterstraat en Laurentiusstraat. Genoemd naar de woonplek van Jan Mathijs Carley, burgemeester van Maasbree, Blerick en Baarlo van 1830-1832 en 1835-1836.

Excelsiorplein; pleintje met typische huizen tussen de 2e Graaf van Loonstraat en de Van Laerstraat. Excelsior was de eerste Blerickse woningbouwvereniging. Ze werd na de bouw van de Frederik Hendrik Kazerne in de jaren 1911-1913 opgericht om onderofficieren in Blerick aan goede huisvesting te helpen. Ze bouwde onder meer woningen aan het nu verdwenen Excelsiorplein. Het geheel is op enkele huizen na verdwenen bij de aanleg van de Burgemeester Gommansstraat.

Hubertusplein; ligt bij de Sint-Hubertuskerk (ingezegend in 1954), met lage flatgebouwen aan de zuidzijde. Daarnaast was op dit plein tot het einde van de twintigste eeuw gelegenheid tot parkeren. Direct in het nieuwe millennium besloot de gemeente echter om er een rotonde aan te leggen. Deze rotonde domineert nu grotendeels het plein, waarbij de parkeerfunctie is verplaatst naar de zuidzijde bij de flatgebouwen, en de voormalige parkeerplaats ruimte heeft gemaakt voor groenvoorziening, welke weer grenst aan de Boulevard Hazenkamp.

Kerkplein Antoniuskerk; op 8 september 1962 werd de nieuwe Antoniuskerk ingezegend. Voor de ingang ligt het kerkplein, geflankeerd aan de zuidkant door de markante toren en aan de noordzijde door de dagkapel.

Kerkplein Boekend; ligt aan de voorkant van de kerk Onbevlekt Hart van Maria, die in 1953 werd gebouwd, Jacques Grubben was de architect.

Kerkplein Hout-Blerick; ligt vóór de Sint-Josephkerk, in 1934 ingewijd, het ontwerp is van A.J. Rats.

Lambertusplein, Kermisplein, ut Plein; In 1940 werd de Stationstraat gesplitst in 1e en 2e Graaf van Loonstraat. De Grote Lambertusstraat werd gesplitst in 1e en 2e Lambertusstraat. En de Kleine Lambertusstraat werd gesplitst in 1e en 2e Maasveldstraat. Op de afsplitsing werden huizen gebouwd om een vierkant plein, het Lambertusplein. Decennia lang in de volksmond bekend als ut Kermisplein. Tot de jaren dertig van de vorige eeuw vond de traditionele Pinksterkermis plaats rond de Poel, bij de latere zaal Juliana. Vanaf die jaren dertig tot en met 1974 was de kermis op het Lambertusplein in de volksmond het Kermisplein. Tegenwoordig is het Schepenenplein de aangewezen locatie. Met enkele uitstapjes langs de Maas (1993) en op de appèlplaats van de kazerne (2009).

Laurentiusplein; ligt aan de Laurentiusstraat op de plek waar eens de noodkerk van de Antoniusparochie lag (1946-1962) en volkshuis Tivoli (1910-2008). Na de herontwikkeling zal het plein er wat anders uitzien.

Leeuwerikplein; eigenlijk was dit het kerkplein van de (nieuwe) Lambertuskerk, ingezegend 6 juni 1935. Vrij recent, vanaf 2017 is het gebouw in gebruik als Medisch Centrum Lambertus.

Schepenenplein; de oudste akte op naam van de schepenen van Blerick uitgevaardigd, dateert van 21 september 1409. Namens de schepenen, welke tot in de zeventiende eeuw niet over een eigen schepenbankzegel beschikten, werden de akten meestal bezegeld door de richter, scholtis of zelfs door de ambtman van het land van Kessel. Het plein is in 1976 aangelegd, op de plek van de Oude Wieën. Dit was eerst een park met veel wilgen, maar de gemeente besloot er in de jaren zeventig een parkeerterrein van te maken. Op het Schepenenplein staat elk jaar de Blerickse Pinksterkermis.

Wieënplein; ligt aan de andere kant van het Schepenenplein en de (huidige) van Bornestraat. Dicht tegen het winkelcentrum aan, ook hier staan elk jaar enkele kermisattracties.

Wilhelminaplein; lag op de plek waar de Kloosterstraat zich splitste in de (oude) van Bornestraat en de Witherenstraat, vóór de inmiddels verdwenen zaal Juliana. Het was het laagste punt van Blerick, ook wel de Poel genoemd.