Wie het verleden niet eert . . . .

Op 25 juli 2017 wezen B&W van Venlo de oorspronkelijke gebouwen van de Frederik Hendrik kazerne én de volledige ommuring van fort St Michiel inclusief de grachten aan als Gemeentelijk monument. Overigens waren de oorspronkelijke gebouwen van de kazerne toen al Rijksmonument. Hiermee onderschrijven Rijk en Gemeente hand in hand het historisch belang van het dubbelmonument op de Blerickse oever: Fort en Kazerne.

Op 30 mei 2021 lezen we in de Limburger dat de gemeente Venlo versneld vijfhonderd woningen wil gaan bouwen op het kazerneterrein vóór 2025. De simpele aanleiding is de grote vraag naar woningen. Hiermee wordt met een kille harde klap duidelijk wat het historisch besef is van de gemeente Venlo. Ze zullen dit ongetwijfeld doordrukken, mij rest slechts nog eens te wijzen op het historisch belang. Ik voel me hiertoe door de wrede historische feiten gedwongen. Als welgemeend respect voor hen, die hun jonge leven gaven.

In 1641 werden het kerspel Blerick negentig morgen vruchtbare grond afgepakt voor de aanleg van het Fort Sint Michiel. We lezen in het archief dat de ‘Schottelkens hoof is begraven in het fort Sint-Michiel’ . Destijdse toponiemen als de Steenakker, de witte Schimmel, Schurfelkenskamp, het Lichteveld, ingen Heg, Prickensteert, Schuttelkenshof, Sintelkenshof verdwenen definitief uit de oude cijnsboeken en onder de werken van het nieuwe Fort. Zo’n tiental bloedige belegeringen van Venlo werden uitgevochten op de Blerickse kant, met name vanuit het Maasveld. Daarbij sneuvelden een paar duizend jonge mannen, hun gekreun en geweeklaag werd door ooggetuigen gehoord en opgeschreven. Alleen al op 18 september 1702 verloren 700 Franse en 260 Staatse soldaten het leven. Het terrein op en rond het Fort Sint Michiel is voor altijd doordrenkt met hun bloed. Elke vergelijking ligt altijd gevoelig, maar de erebegraafplaats op de Grebbeberg telt 850 graven. Ik zou de commentaren wel eens willen horen als de gemeente Rhenen hier 500 woningen op ging bouwen!?

De aanleiding is dat er in Nederland de komende tien jaar maar liefst 1 miljoen woningen uit de grond gestampt moeten worden. Tuurlijk kan niemand dat tegenhouden. Maar denken in alternatieven en een gezonde afweging zou mogelijk kunnen leiden tot betere keuzes? Vanmiddag fietsten mijn vrouw en ik over de Groote Heide in Venlo. Wat een ruimte! Thuis even opzoeken, daar liggen maar liefst 250 hectare mooie strakke bouwgrond. Strak genoeg voor de Duitsers om er tussen oktober 1940 en maart 1941 hun vliegbasis Fliegerhorst aan te leggen. Volgens mij zijn een commandotoren en een landweer de bescheiden Rijksmonumenten. Wat is de betekenis en het belang van die 90 morgen historische grond in vergelijking met die 250 hectare hei? Daar is wel plek voor een paar duizend woningen en dan blijft er nog genoeg over om te recreëren.

We fietsten over de Hinsbeckerweg terug richting Blerick, aan de rechterhand lagen in het groen verscholen van die gigantische vrije-sector-woningen. Wat zullen we schatten, zo’n 30 pandjes op een oppervlakte zo groot als het Fort? Lijkt me niet erg efficiënt en effectief omgaan met bouwgrond.

Waarschijnlijk strijk ik nu een paar wethouders en ambtenaren tegen de haren in. En oh ja, niet te vergeten, die onverschrokken bouwers die aasgieren op dat lapje grond. Die oude vervlogen toponiemen verraden dat op het middenterrein van het Fort een Schuttelkenshof lag en een Steenakker. Vage vermoedens dat er mogelijk nog een derde monument onder het asfalt van het exercitieterrein ligt. Misschien kunnen ze dan meteen even kijken naar de Paerdskoel. Een bejaarde inwoner van Blerick vertelde in 1966 dat daar paarden begraven liggen!? Waar een paar duizend soldaten sneuvelen, vallen ook ongetwijfeld enkele tientallen cavaleriepaarden. In Borgharen weten ze daar meer over te vertellen.

Besluitvorming over de bestemming van het kazerneterrein verloopt tergend langzaam. Informatievoorziening krijgt steeds meer het karakter van plotselinge confrontatie met voldongen feiten. Helaas moet het nu allemaal snel-snel gebeuren. Op 16 maart 2022 zijn de volgende Gemeenteraadsverkiezingen en dan is een volgende club verantwoordelijk voor deze historische blunder.

Wie het verleden niet eert . . . . is de toekomst niet weerd . . . .