Kielepe

As klein menke waas ik al gek op water. Ens in de waek op zaoterdig ginge we in de kuùp. Lekker insoppe met un washendje en Sunlight-zeip. Det rook zoeë lekker, maar prikde waal in de uigskes. En dan daornao hielemaol ónderdómpele in ut water, det waas ut fijnste moment van de ganse waek. Zoeë lang wie meugelik d’n aom inhalde en met de kop ónder water bliève. Ik perbeerde det zoeë lang meugelik te rekke, maar de volgende stónd alweer klaor. Ós mam had ut neet gemekkelik, die waas ouk bliej as ut aovend waar.

Somers as ut moèj waer waas ginge we nao de zandberg beej Kóckerse in d’n Bookend. Lekker springe, rölse en köpke kuukele van d’n berg aaf. Koèle grave en de losse zand in de lóch goèje. Euveral zoot zand, de ganse kop zoot vol, de häörkes stónde stièf en wies in de ónderbóks zoot dae fiène gaele zand. En dan sprónge we in de Kóckersebaek, heerlik. Allein de ónderbóks heele we aan. Lekker ploense, springe en de kop ónder water, net zoeë-lang wies de zand d’r oèt waas gespeuld.
Sóms moch ik met miene pap mei gaon visse beej de Kaolentip, aan de Majjem tösse Blierick en Grubbevors. Dao hads se van die kleine zandstrandjes tösse de lieëg hangende wilge-struùk. Maar visse waas neet mein dingk, bietje doeëdstil nao zón döbberke kièke is oèrvervaelend. Det water van de Maas daagde mich op un andere manier oèt. En nao lang zanikke ging ózze pap met mich zwumme. Allebei oèttrekke wies op de ónderbóks en dan met pap aan de hand ut water in. Gossie wat veulde ik mich gruuets en wat waas det ónvergaetelik. Ózze pap met ziene hielen dieke boèk perbeerde mich zwumme te lière. En ik dölles woel allein maar springe in ut water en köpke ónder. Ik zal det noeits mier vergaete zoeë-lang ik laef. En as ut veur ózze pap lang genóg gedeurd had, leep ik achter um aan weer de Majjem oèt. Det beeld steit in betón gegaote in mien geheuge gegrif. Ózze pap waas unne groeëte dieke leeve mins. Ik zeen um nog ut water oèt loupe in die groeëte witte ónderbóks met half lange piepkes. Hiel zwaor van ut water hóng die lieëg op zien heupe en veel um haos van de vot. Ik heb noeits mier zónne moèje bilnaod gezeen as dae van ózze pap. De Maas waas toen nog neet erg zuùver en in de porieje van zien witte huid zote allemaol van die zwarte puntjes van de smaerzooi van de Maas. Ik sjokde achter um umhoeëg ut water oèt. Ouk ik meus mien ónderbukske good vashalde want de illestiek waas neet bestand taege zoeë vuùl water.
Det zièn beelde die baove kómme as ik dink aan die ierste poginge um te kielepe. Sómmige minse neume det nostalgisch. Beej mich tovert det altièd un bliej gezich en ut mak weer hiel efkes hiel gelökkig. As ik dink aan ózze pap en ós mam, ze zièn d’r al lang neet mier maar halde un plaetske in mien hert en in mien geheuge.

Ós mam wis det ik gek waas op water en vónd det ik veur mien (en eur) veiligheid ech meus liere kielepe. Want die wis, as ik water zoog dan waas ik neet te halde. Ut waas in mei 1955, ik woord ach jaor ald. As kedootje kreeg ik un veer-maonds zomer-abónnement veur ut Sportje. Zoeë neumde ze ut Sportfondsenbad in Venlo. En mien twieëde zuske, det vièf jaor alder waas, meus op mich passe en mich de ierste beginsele van ut echte zwumme beej bringe.
Maar det ging neet van herte, same met zien vriendinne ging ik as viefde raad aan de wage met nao Venlo. Daen ierste indrök vergaet ik noeits, we sloge rechs-aaf de Walstraot in en op ut ind dao loog ut Sportje. Nou ja, Sportje, ut waas un kolossaal gebouw met veer verdeepinge en waal vièf-en-twintig rame aan de veurkant. Aan de rechterkant leepe we un groeëte trap op en kwame in un hal. Tösse twieë stanketsels door woorte we nao de kassa geleid en hiel gruuets leet ik mien badkaart zeen. De juffrouw knikde en wees nao rechs richting zwumbad. Want ik had begrepe, des se linksaaf gings nao ut badhoès. Det stónd ouk aangegaeve: un stortbad kosde 25 cent en un kuùpbad 40 cent.

Ik leep achter mien zuske aan unne hièle lange gangk in met rechsbaove rame en links allemaol deurkes, det ware de kleidhökskes. As ze de zitting nao ónder klapsde dan ware de deure allebei toe. Op unne groeëte henger van dieke staoldraod kos se dien kleier opfroemele en aan twieë van die häök aan d’n ónderkant meus se dien schoon ophange. De zitklep weer umhoeëg, aan d’n andere kant de deur aope en op mien tieënkes renne nao de garderobe wao se dienen henger meus aafgaeve. Ik kreeg un ermbendje met un nummer en efkes wiejer ware de doesj-ruumtes. Un badjuffrouw controleerde of se waal good gedoesj hads en toen ging ut gebeure. Veur mich loog det gigantisch groeëte zwumbad van vièf-en-twintig beej twelf maeter met van die moèje blauwe tegelkes. Gans róndum kós se loupe euver van die gaele tegelkes. Ik had haos ut zelfde geveul as wie ik d’n ierste kier in de kerk kwaam. Un hièle groeëte hal met un hoeëg plefónd. Allein in de kerk waas ut altièd muuskes-stil, de kós d’r as ut ware un vleeg huùre hooste. Maar heej waas ut un ónbeschrièfelikke kakafonie van harde geluùde van schrièwende kinder, veural de maedjes met die scherpe hoeëge stumkes deeje pièn aan de oère.

In de vaerte zoog ik mien zuske al zweie van ‘Heej mós se zièn’. Met mien zwaore wolle zwumbóks van ut doesje sprintde ik op de tieëne euver die gladde gaele tegels nao de trap van ut óndeep. Un paar kier veel ik haos op miene snufferd. Veurzichtig de trap aaf en ik veulde mich metein thoès in det kraakheldere water wat waal erg nao de chloor rook. Mien zuske noom mich aan de hand mei nao de ketting, maar dao kós ik neet mier staon. Mien zuske pakde mich ónder d’n erm wies aan die ketting en leet mich zoeë maar los. ‘Noow zwum maar achter mich aan’, zag ut en leep weer truuk nao ut óndeepe. De ings sloog mich um ut hert en wie unne verzaopen hónd schravelde en spetterde ik met hand en veut door ut water en kwaam haos neet veuroèt. Wie ik oèteindelik toch beej um kwaam, proestend met unne liter chloorwater in d’n boèk, waas ik kepot muùg en vónd ik ut effe neet mier leuk. ‘Zoeë’, zag ut, ‘noow kans se zelf naeve de rand aaf weer truuk nao de ketting en dan zwums se nao ut óndeepe’. En hèt zwóm nao zien vriendinne en leet mich vertwièfeld achter.

Maar ik goof neet op, die ketting woort de kómmende twieë oor mienen hald-vas en ik trok mich euver die ketting haer-en-truuk door ut bad. Intösse keek ik wie die andere kinder poginge deeje um te zwumme en ik aapde det gewoeën nao. D’r waas zelfs un maedje, iets alder as mich en det holp mich. Ut deej un hendje ónder mien kin en zag det ik hiel röstig unne kikker nao meus doon. Ik gekken duiles zei ouk nog: ‘Kwaak . . . kwaak’. Det maedje schoot in de lach: ‘Nae gekkie, met dien erm en bein net wie unne kwekvors det duit’. En of geej ut noow geluif of neet, maar wie die keiharde träöt ging det we d’r oèt meuste! Toen kós ózze Jan al un bietje de schoeëlslaag. Ik leep ech zoeë muùg wie un maaj via de trap ut zwumbad oèt met die zwaore wolle zwumbóks op mien kneenkes. Mien vingers ware finaal verschrómpeld van ut chloorwater en ik razelde euver mien ganse lièf wie un Spaans rietje.

Gewaopend met mien veer-maonds zomer-abónnement lierde ik binne un paar waeke kielepe. Ik kós de schoeëlslaag, de rökslaag en ik kós watertrappele met twieë vingers baove water. Tièd um aaf te zwumme um in ut deep te meuge. Intösse wis ik det die badjuffrouw Wamstekers hoot of zoeë-iets. Maar die stónd smeis beej de doesjes. Dan maar perbeere beej d’n badmeister, dao hoot Piet wie ik mich kin herinnere. Maar dao hónge altièd unne ganse zwiek jóng vrouwluuj umhaer. Toch waogde ik ut d’r op en vroog of ik moch aafzwumme. Hae deej net of hae mich neet huùrde maar ik bleef gewoeën staon. Oèteindelik makde hae zich los van dae zwerm maedjes en zag taege mich: ‘Laot maar ens zeen, twieë kier op en neer schoeëlslaag, eine kier op en neer rökslaag en dan watertrappele wies ik zeg det ut genóg is’.
Met bónkend hertje spróng ik veur de allerierste kier in ut óngewisse deepe en begós aan mien missie. Potverdomme, ik had ut bad neet veur mich allein en meus geregeld inhalde of oètwièke veur andere zwummers. Maar ik bleef röstig en dóch aan dae kwekvors! Ik weit neet of dae badmeister waal opletde maar ik begós aansloètend met mien watertrappele. Ik waas al wat muùg en kós klamp nog mien neus baove water halde. Maar niks heel mich mier taege en dae badmeister wachde tergend lang wies hae nao mich winkde en zag: ‘Kóm maar d’r oèt’.
Zoeë muùg wie un maaj klauterde ik oèt ut water en razelde nog mier as normaal. De zenuwe woorte mich haos te vuùl. D’n badmeister lag zien hand op miene schouwer, hae lachde en zag: ‘Good gedaon jóng, de meugs in ut deep. Maar blièf veurluipig waal nog un bietje in de buurt van de ketting’. Inens heel ik op met razele, ik haolde un paar kièr deep aom um mien traone te bedwinge. ‘Danke’, zag ik.

Vanaaf det moment kós ik officieel kielepe en veulde mich veur de res van mien laeve as unne vis in ut water.