As klein menke waas ik al gek op water. Ens in de waek op zaoterdig ginge we in
de kuùp. Lekker insoppe met un washendje en Sunlight-zeip. Det rook zoeë
lekker, maar prikde waal in de uigskes. En dan daornao hielemaol ónderdómpele
in ut water, det waas ut fijnste moment van de ganse waek. Zoeë lang wie meugelik
d’n aom inhalde en met de kop ónder water bliève. Ik perbeerde det zoeë lang
meugelik te rekke, maar de volgende stónd alweer klaor. Ós mam had ut neet
gemekkelik, die waas ouk bliej as ut aovend waar.
Somers as ut moèj waer waas ginge we nao de zandberg beej
Kóckerse in d’n Bookend. Lekker springe, rölse en köpke kuukele van d’n berg
aaf. Koèle grave en de losse zand in de lóch goèje. Euveral zoot zand, de ganse
kop zoot vol, de häörkes stónde stièf en wies in de ónderbóks zoot dae fiène
gaele zand. En dan sprónge we in de Kóckersebaek, heerlik. Allein de ónderbóks
heele we aan. Lekker ploense, springe en de kop ónder water, net zoeë-lang wies
de zand d’r oèt waas gespeuld.
Sóms moch ik met miene pap mei gaon visse beej de Kaolentip, aan de Majjem tösse
Blierick en Grubbevors. Dao hads se van die kleine zandstrandjes tösse de lieëg
hangende wilge-struùk. Maar visse waas neet mein dingk, bietje doeëdstil nao
zón döbberke kièke is oèrvervaelend. Det water van de Maas daagde mich op un
andere manier oèt. En nao lang zanikke ging ózze pap met mich zwumme. Allebei
oèttrekke wies op de ónderbóks en dan met pap aan de hand ut water in. Gossie
wat veulde ik mich gruuets en wat waas det ónvergaetelik. Ózze pap met ziene
hielen dieke boèk perbeerde mich zwumme te lière. En ik dölles woel allein maar
springe in ut water en köpke ónder. Ik zal det noeits mier vergaete zoeë-lang
ik laef. En as ut veur ózze pap lang genóg gedeurd had, leep ik achter um aan weer
de Majjem oèt. Det beeld steit in betón gegaote in mien geheuge gegrif. Ózze
pap waas unne groeëte dieke leeve mins. Ik zeen um nog ut water oèt loupe in
die groeëte witte ónderbóks met half lange piepkes. Hiel zwaor van ut water hóng
die lieëg op zien heupe en veel um haos van de vot. Ik heb noeits mier zónne
moèje bilnaod gezeen as dae van ózze pap. De Maas waas toen nog neet erg zuùver
en in de porieje van zien witte huid zote allemaol van die zwarte puntjes van
de smaerzooi van de Maas. Ik sjokde achter um umhoeëg ut water oèt. Ouk ik meus
mien ónderbukske good vashalde want de illestiek waas neet bestand taege zoeë
vuùl water.
Det zièn beelde die baove kómme as ik dink aan die ierste poginge um te
kielepe. Sómmige minse neume det nostalgisch. Beej mich tovert det altièd un
bliej gezich en ut mak weer hiel efkes hiel gelökkig. As ik dink aan ózze pap
en ós mam, ze zièn d’r al lang neet mier maar halde un plaetske in mien hert en
in mien geheuge.
Ós mam wis det ik gek waas op water en vónd det ik veur mien
(en eur) veiligheid ech meus liere kielepe. Want die wis, as ik water zoog dan
waas ik neet te halde. Ut waas in mei 1955, ik woord ach jaor ald. As kedootje
kreeg ik un veer-maonds zomer-abónnement veur ut Sportje. Zoeë neumde ze ut
Sportfondsenbad in Venlo. En mien twieëde zuske, det vièf jaor alder waas, meus
op mich passe en mich de ierste beginsele van ut echte zwumme beej bringe.
Maar det ging neet van herte, same met zien vriendinne ging ik as viefde raad
aan de wage met nao Venlo. Daen ierste indrök vergaet ik noeits, we sloge
rechs-aaf de Walstraot in en op ut ind dao loog ut Sportje. Nou ja, Sportje, ut
waas un kolossaal gebouw met veer verdeepinge en waal vièf-en-twintig rame aan
de veurkant. Aan de rechterkant leepe we un groeëte trap op en kwame in un hal.
Tösse twieë stanketsels door woorte we nao de kassa geleid en hiel gruuets leet
ik mien badkaart zeen. De juffrouw knikde en wees nao rechs richting zwumbad.
Want ik had begrepe, des se linksaaf gings nao ut badhoès. Det stónd ouk aangegaeve:
un stortbad kosde 25 cent en un kuùpbad 40 cent.
Ik leep achter mien zuske aan unne hièle lange gangk in met
rechsbaove rame en links allemaol deurkes, det ware de kleidhökskes. As ze de
zitting nao ónder klapsde dan ware de deure allebei toe. Op unne groeëte henger
van dieke staoldraod kos se dien kleier opfroemele en aan twieë van die häök
aan d’n ónderkant meus se dien schoon ophange. De zitklep weer umhoeëg, aan d’n
andere kant de deur aope en op mien tieënkes renne nao de garderobe wao se
dienen henger meus aafgaeve. Ik kreeg un ermbendje met un nummer en efkes wiejer
ware de doesj-ruumtes. Un badjuffrouw controleerde of se waal good gedoesj hads
en toen ging ut gebeure. Veur mich loog det gigantisch groeëte zwumbad van vièf-en-twintig
beej twelf maeter met van die moèje blauwe tegelkes. Gans róndum kós se loupe
euver van die gaele tegelkes. Ik had haos ut zelfde geveul as wie ik d’n ierste
kier in de kerk kwaam. Un hièle groeëte hal met un hoeëg plefónd. Allein in de
kerk waas ut altièd muuskes-stil, de kós d’r as ut ware un vleeg huùre hooste.
Maar heej waas ut un ónbeschrièfelikke kakafonie van harde geluùde van
schrièwende kinder, veural de maedjes met die scherpe hoeëge stumkes deeje pièn
aan de oère.
In de vaerte zoog ik mien zuske al zweie van ‘Heej mós se zièn’. Met mien zwaore
wolle zwumbóks van ut doesje sprintde ik op de tieëne euver die gladde gaele
tegels nao de trap van ut óndeep. Un paar kier veel ik haos op miene snufferd. Veurzichtig
de trap aaf en ik veulde mich metein thoès in det kraakheldere water wat waal
erg nao de chloor rook. Mien zuske noom mich aan de hand mei nao de ketting,
maar dao kós ik neet mier staon. Mien zuske pakde mich ónder d’n erm wies aan
die ketting en leet mich zoeë maar los. ‘Noow
zwum maar achter mich aan’, zag ut en leep weer truuk nao ut óndeepe. De
ings sloog mich um ut hert en wie unne verzaopen hónd schravelde en spetterde ik
met hand en veut door ut water en kwaam haos neet veuroèt. Wie ik oèteindelik toch
beej um kwaam, proestend met unne liter chloorwater in d’n boèk, waas ik kepot
muùg en vónd ik ut effe neet mier leuk. ‘Zoeë’,
zag ut, ‘noow kans se zelf naeve de rand
aaf weer truuk nao de ketting en dan zwums se nao ut óndeepe’. En hèt zwóm
nao zien vriendinne en leet mich vertwièfeld achter.
Maar ik goof neet op, die ketting woort de kómmende twieë
oor mienen hald-vas en ik trok mich euver die ketting haer-en-truuk door ut
bad. Intösse keek ik wie die andere kinder poginge deeje um te zwumme en ik
aapde det gewoeën nao. D’r waas zelfs un maedje, iets alder as mich en det holp
mich. Ut deej un hendje ónder mien kin en zag det ik hiel röstig unne kikker
nao meus doon. Ik gekken duiles zei ouk nog: ‘Kwaak . . . kwaak’. Det maedje schoot in de lach: ‘Nae gekkie, met dien erm en bein net wie
unne kwekvors det duit’. En of geej ut noow geluif of neet, maar wie die
keiharde träöt ging det we d’r oèt meuste! Toen kós ózze Jan al un bietje de
schoeëlslaag. Ik leep ech zoeë muùg wie un maaj via de trap ut zwumbad oèt met
die zwaore wolle zwumbóks op mien kneenkes. Mien vingers ware finaal
verschrómpeld van ut chloorwater en ik razelde euver mien ganse lièf wie un
Spaans rietje.
Gewaopend met mien veer-maonds zomer-abónnement lierde ik
binne un paar waeke kielepe. Ik kós de schoeëlslaag, de rökslaag en ik kós
watertrappele met twieë vingers baove water. Tièd um aaf te zwumme um in ut
deep te meuge. Intösse wis ik det die badjuffrouw Wamstekers hoot of zoeë-iets.
Maar die stónd smeis beej de doesjes. Dan maar perbeere beej d’n badmeister, dao
hoot Piet wie ik mich kin herinnere. Maar dao hónge altièd unne ganse zwiek
jóng vrouwluuj umhaer. Toch waogde ik ut d’r op en vroog of ik moch aafzwumme.
Hae deej net of hae mich neet huùrde maar ik bleef gewoeën staon. Oèteindelik
makde hae zich los van dae zwerm maedjes en zag taege mich: ‘Laot maar ens zeen, twieë kier op en neer
schoeëlslaag, eine kier op en neer rökslaag en dan watertrappele wies ik zeg
det ut genóg is’.
Met bónkend hertje spróng ik veur de allerierste kier in ut óngewisse deepe en
begós aan mien missie. Potverdomme, ik had ut bad neet veur mich allein en meus
geregeld inhalde of oètwièke veur andere zwummers. Maar ik bleef röstig en dóch
aan dae kwekvors! Ik weit neet of dae badmeister waal opletde maar ik begós
aansloètend met mien watertrappele. Ik waas al wat muùg en kós klamp nog mien
neus baove water halde. Maar niks heel mich mier taege en dae badmeister wachde
tergend lang wies hae nao mich winkde en zag: ‘Kóm maar d’r oèt’.
Zoeë muùg wie un maaj klauterde ik oèt ut water en razelde nog mier as normaal.
De zenuwe woorte mich haos te vuùl. D’n badmeister lag zien hand op miene
schouwer, hae lachde en zag: ‘Good gedaon
jóng, de meugs in ut deep. Maar blièf veurluipig waal nog un bietje in de buurt
van de ketting’. Inens heel ik op met razele, ik haolde un paar kièr deep
aom um mien traone te bedwinge. ‘Danke’,
zag ik.
Vanaaf det moment kós ik officieel kielepe en veulde mich
veur de res van mien laeve as unne vis in ut water.
