zondag 22 september 2024

Póngel

We zote van de waek same met Tuuen en Sjuul wat te kwazele. Tuuen woel un advertensie oèt tante Bet knippe, maar de schièr deej ut neet zoeë good.

‘Wat unne póngel’, zaet Sjuul. Ut waas effe stil en ik reageerde:
‘Det is nog ens un ald waord: unne póngel. Det huùrs ze neet mier zoeë döks’.
En mien herinneringe ginge zón 70 jaor truuk in d’n tièd. Ut waas vastelaovend in Blierick en ós mam dook in d’n alde kleierkas. De rooks metein die sterke lóch van de motteböl. Ós mam vónd un paar alde sjaals, un te wieje bóks en un vuùls te groeët bollerootje. Ik meus op unne stool gaon staon en dao woort mich dae zooj aangedoedeld. Dukske euver de kop en un strikske um ut nekske en Jantje waas verkleid. Unne körk woort zwart gebläökerd, ik kreeg dieke zwarte winkbrauwe, unne snor en twieë bakkebaarde. Ik meus die te groeëte bóks met twieë hendjes ophalde anders veel ze mich van de kónt. Gruuets wie un aepke met zeve piemelkes leep ik nao boète en de buurvrouw sloog de hand veur de mónd:
‘Maar jóng, wat hebbe ze dich noow weer aangepóngeld?’.

Maar unne póngel is in ós moèje Bliericks neet allein un óndeugdelik veurwerp of un ald versléte kleidingstök. Want ós Mieke speulde met zien póp. Ik weit neet mier of die unne naam had maar ós mam neumde det ziene póngel. En ik had vruùger un poeske, Monkie hoot ze. Un prachtige dónkerbroène poes met ‘coupe soleil’ en un gael befke. De gansen daag kós ik met Monkie speule maar as d’r gegaete meus waere zag ós mam:
‘Laot diene póngel noow maar efkes met rös’.
Maar we zièn d’r nog neet. Want ik huùr ut ózze pap nog duùdelik zegke. D’r kwaam un moèj maedje naeve met alles d’r op en d’r aan. Ut leep heupwiegend aan ós veurbeej en goèjde zien blónde häörkes wulps nao achter. Ózze pap en ome Sjraar keeke um nao en ózze pap zag:
‘Det is unne lekkere póngel’. Toen moch det schiènbaar nog, maar noow met dae Mie-Toe is det un doeëdzund??

Truuk nao Tuuen en Sjuul. Same ware we ut ins gewaore det ós Bliericks erg rièk is. Maar ouk verwarrend met al die verschillende beteikenisse van die moèjste wäördjes.
‘Jao jao’, zaet Tuuen, ‘vruùger póngelde we maar wat aan’. En hae bedoelde daomei wat aanrómmele, wat aankloeëte zónder enig zichbaar resultaat. Ouk det waas weer op verschillende maniere oèt te legke. Det kós zièn de kaolekis die ózze pap koeterwaals inein flansde. Maar det kós ouk ós Mieke zièn met zien póp of ózze Jan met zien poeske. Maar ouk ós mam die de alde kleierkas oèt de motteböl haolde en ós wat aanpóngelde.
‘Jao jao’, zaet Sjuul, ‘kin mich herinnere de ierste schravelpoginge met mien ierste maedje. We póngelde toen maar wat aan!’.

We ware ut weer same ins det póngel un biezónder Bliericks waord waas en mier gebroek mót waere. Maar wao kump det waord van haer?
‘Gen inkel idee, zegk ik, ‘maar ik weit waal det ózze pap taege mich zag as ik weer ens stróntvervaelend waas gewaes: Noow is ut genóg anders schöp ik dich ónder diene póngel!’.
‘Aoh’, zaet Sjuul, ‘noow weit ik ut! Póngel kump van pungel, want unne pungel is unne zak. En de verkleinvorm van póngel is pungelke! Toch?’.
‘Nou’, zaet Tuuen, ‘ge póngelt nog maar wat aan. Ik póngel mich op hoès aan nao miene eige póngel’.