Blièrickse kermis

Alweer veur ut twieëde jaor genne Blièrickse kermis. Met nostalgische geveules mót ik truuk dinke aan wat die jónge jónges allemaol misse. Ik mót dinke aan wie det vruùger ging, as we ginge kièke nao ut opbouwe van de kermis op ut Lambertusplein. Zoe wièd as ik mich kan herinnere waas ut altièd moèi waer met Blièrickse kermis, met waal erges un stevige ónwaersbuuj d’r tösse door. 

Veur ós kwaojónges woord de kermis al in de loup van de veuraafgaonde waek interessant. Stiekem ginge we kièke naor ut opbouwe van de nieje kermis. Zoeë ouk in 1957, de kermis waas laat det jaor, op 9 juni. Dae woensdig daorveur waas ut behuùrlik kalt boète, en d’r waas némus um met mich te speule.
‘Blièf maar lekker binne’, zag mien moder.
‘Ik gaon toch effe kièke of d’r némus kump um te speule’, goóf ik as antwaord, maar wis al det ik naor ut kermisterrein ging.
‘Tos-se mich neet naor de kermis geis hè’, zag mien mam, maar ik waas al weg dus had ik det letste neet mièr goód gehuùrd. Flot op paad door de Pepijnstraot en dan linksaaf door de twieëde Lambertusstraot. Beej de slup van Baerde de slegter stónd al d’n ièrste wage. Met moèie groeëte letters stónd dao ‘Hoefnagels’ op. Rechs d’n hook um beej d’n bekker en de leeps metein unne ganse andere waereld binne.
 
Um ut hièle Lambertusplein stónde allemaol de woeënwages van ut kermisvolk. Ik had net ut book Witte Veder van Arendsoog gelaeze. Die cowboys zatte saoves ouk eur huifker allemaol in unne kringk um zich te bescherme taege de indiane. Misschien vind ge det waal gek, maar dao meus ik toen aan dinke. Ut waas eine lange veerkentige bónte slièrt met moèie en ouk waal schaemele wages. Ze hadde van die trepkes um binne te kómme en kleine raemkes met opziej gebónde gerdienkes. Wao se ut terrein op leeps vanaaf de Graaf van Loeënstraot loóge links en rechs de snoepkräöm, ut water leep mich in de moel. Maar noow ware ze nog dich. Die groeëte kleppe, die zóndaag un prachtig aafdaak vormde, sloóte noow de zooj aaf. Aan de ziejkant ware ze al met doeëze sloek aan ut sleipe. Ut ganse kermisterrein waas eine groeëte ónderein. Euveral stónde kris-kras van die groeëte aanhangwages met van alles d’r op. Van die groeëte ruige kaerels met bloeëte getatoëerde gespierde erm sjouwde met blokke holt um alles waterpas te kriège. Ik stook mich de hendjes deep in de tes en goof mien ouge goód de kos.
‘Zulle we us effe gaon raoje wat d’r dit jaor allemaol kump’. Rechs kwame de boetsauto’s, det is nogal wiedes, det is idder jaor zoeë. En links de zweefmeule. Det zuùs se aan die lange kettinge. Ik wis effe neet welke kant ik op mós umloupe. Links in d’n hook zoog ik ein oètdagende teks op un lange alde stadsbus met ‘Fakir Ali Baba’, maar schuùn rechs zoog ik ouk de waegentjes van de Swing Mill.

‘Dao gaon ik zóndaag zeker in’, dóch ik hardop. As dae rónddreide, woors se op en neer geslingerd. Dan mós se hièl hard trekke aan zón hièl diek touw wies ut neet mièr ging, en dan inens los laote. En dan woor se met un geweldige vaart weggeslingerd, en op ut uùterste punt mós se dan weer beginne te trekke aan det touw. Maar det zeen we zóndaag waal, we mótte wiejer. Aan de boètekant ware ze stroeë aan ut oèt struije ónder eine laege carrousel.
‘Dao hoof ik neet in, det is de paerde-carrousel’, det had ik al metein gezeen. Die kleine paerdjes vónd ik nog zieliger as die paerd van Frankena, die meuste de ganse kermis maar rundjes loupe. En stinke wie unnen hoephap, die paerde-carrousel rook se op de halve kermis. Ein stökske wiejer ware ze de schuitjes aaf aan ut laaje. ‘Luchtschommels’ stónd d’r met groeëte letters op, maar det ware toch ech gewoeën die hoeëge schuitjes. Sómmige aldere kinder ware d’r beej die wies aan ut stóffe daak zwiepde, maar det vónd ik te link, det dörfde ik neet. Zón schuitje zoel ens losscheete. Ik loup door, en d’r is nog ein gaat vreej, rechs in d’n hook. Taegeneuver de ingang van de Maasveldstraot kwaam de rups, ouk det zuùs se zoeë. D’r zoot dan waal nog gen daak op, en de waegentjes van de rups ware d’r nog neet. Maar aan die plenk zoog se al duùdelik die golfbewaeging. De rups die vónd ik ouk waal leuk. Nou ja, veural um dae poès van daen bal aaf te grièpe dae ze op en neer leete schómmele, dan moch se unne kièr veur nop. Maar die jónge stelle ginge d’r in um te sjanse, ik snapde toen nog neet wat ze d’r aan vónde. Ik deej effe de ouge toe, druimde weg en ik laefde mich in wat d’r zóndaag ging gebeure: ‘Blijft u allen zitten tijdens de rit . . . . goo goo goow . . . woehwiehwoeh . . .’.
 
Wie ik de ouge aopdeej, stónd d’r ein menke veur mich met unne moèie trapauto.
‘Waorum höbs doo de uig toow?’, vroog dae, ik hoord direk det dae neet van heej waas.
‘Ik probeer mich veur te stelle wie det zóndaag heej toe geit’, goof ik as antwaord.
‘Veur miech geit det jiddere waek zoe, den die rups is van ós’, en hae stapde oèt zien trapmobiel en hae wees hièl gruùts op unne prachtige woeënwage.
‘Lutgens rupsbaan’, loos ik die stolse rechte letters hardop veur, die op dae wage stónde.
‘Ich bin Wumke van Lötjes oèt Remunj, wil se unne keer in munne trapauto?’, en effe later trapde ik mich te verrèkke un paar rundjes op ut kermisterrein. En wie det met jónges van de zellefde laeftièd geit, de kermis waas effe vergaete en we speulde same garage met einen trapauto en eine klant!
‘Wumke, kóm ens hieje . . ‘, hoorte we un vrouwestum oèt dae moèie woeënwage.
‘Det is mien aaj doós’, zag Wumke en rende metein naor hoès, en ik d’r achteraan.
‘Waal de sjoon oèt’, zag Wumke, en effe later stónd ik met wièd aope moel te knippere met de uigskes. Allemaol porseleine pupkes, paerdjes en bleumkes. Ein lamp met allemaol glinsterende kristèlkes. En ein sjiek gebloomd bankstel met die gekrölde ermleuninge. Weej thoès hadde van det alles allein maar eine kristallen asbak. Jao en ouk nog un glaze lamp aan ut plefónd, maar det waas ut dan.
‘Velt det neet allemaol um as geej met dae wage gót rieje?’, vroog ik aan zien mam. Maar die hoord mich neet, want Wumke woord geïnstruweerd wat hae beej d’n bekker meus haole. We broke ós jónge vrindschap aaf, ik trok mich de schoon weer aan en leep wiejer op mien kermis-expedisie.
‘We zeen ós nog waal ens’, zag Wumke en rende met zien tas weg. 

Net op det moment zoog ik nog eine hièle groeëte wage met ‘Internationaal Sportpaleis’ ut kermisterrein op dreie. Taege de ziejkante ware van die ‘sparrende’ boeksers geschilderd. Jippie, de boekstent kump dus op die laege plek in d’n hook. Det wuùrd zóndaag hièl lang kièke wie die boeksers zich snoevend veurstelle, met allein un kórte zieje bóks aan en van die hoeëge schoon met nog langere schoonreme d’r in. Dan doon ze zich weer d’n badjas aan, en daag de spraekstalmeister de Blièrickse jónges oèt um te kómme boekse. En as se doeënbeej bliefs staon, kin se goód huure wat d’r zich binne allemaol aafspeult. Maar det belaeve we allemaol zóndaag, we gaon wiejer. Jao huùr, de ‘Holly Holly’ kump ouk. Kinne we kièke wie die maedjes met die petticoatjes taege die op-en-neer bewaegende trap umhoeëg stuntele. Of wie ze effe later van dae loupende band naor ónder kómme en net neet mièr kinne aafremme. En die kaerels van de kermis vange ze maar al te gaer op.
En as ik weer beej de Gruyter van ut terrein aaf loup zeen ik nog unne aope snoepkraom dae ze aan ut vulle zien met zoórstokke, kenièlstokke, wiènböl en nogablokke!! Ut water löp mich al weer in de moel, de kermis meug wat mich betref beginne. Ózze pap dae haet gaer noga, en van mien letste cente haol ik dae zóndaag ein täötje met noga. Det mót ik neet vergaete, want:
‘Moek d’n boek, dan vrit hae goód, en schuùf hae misschien wat extra kermisgeld!!??’.
 
Ut woord weer unne geweldige kermis, met vuùl rundjes loupe op ut Lambertusplein. En hièl dök bliève hange beej de boekstent. En dae poès beej de rups heufde ik det jaor neet te grièpe. Wumke van Lötjes stónd naeve de kassa en schoof mich aaf en toe ein paar vreejkaertjes. Goój minse, det kermisvolk.

Oèt: Kóm heej vetkedee (nog altièd te koup beej de Bruna)