maandag 18 maart 2019

Herinneringe aan Ons Huis

We zuje eigelik op zien Blièricks ‘Ós hoès’ mótte zegge, maar de ièrste noeëdkerk en ’t vruùgere parochiehoès van de Lambertusparochie neume we altièd steevas Ons Huis. En zoeë steit ’t ouk op de moeëj gerestaureerde gevel. Maar we gaon ièrs efkes truuk nao 1927, Bliérick greuit met de opkómmende industrie en de werkplaats van ‘t spaor oèt zien voege. Blièrick is definitief veranderd van boeredörp in ein arbeidersdörp. Maar ’n dörp zal ’t altièd bliève. D'r mót ein twieëde parochie beej kómme, zelfs die groeëte Antoniuskerk aan de Maas is intösse te klein gewaore. En wie aafgespraoke beej ’t aafbraeke van de ièrste alde Lambertuskerk in 1904 woord det de Lambertusparochie. Maar d’r waas nag effe gen geld genóg beejein gebaedeld veur ein niej kerk, dus woord Ons Huis gebouwd. De ièrste noeëdkerk waas in gebroèk van 1928-1934, want vanaaf toen waas d’r weer ein nieje Lambertuskerk in Blièrick, zoeë wie ‘t huùrt, dit kièr aan de Smeliënstraot.

Ik heb mien ganse jeug doorgebrach in die Lambertusparochie, dus Ons Huis steit moorvas in mien geheuge gegrif. As ik dink aan Ons Huis dan kómme spóntaan de herinneringe baove, die ik gaer met óch wil deile. Ons Huis waas, en is, ein groeët gebouw met dreej verdepinge aan de veurkant met taegeswäördig in ’t midde baove-op ein fronton met ‘ne rónde raam. As se d’r veur stónds woeënde links pastoèr in zónne groeëten bak van ’n hoès, en aan de rechterkant de twieë kapläöns. Via ’n breij trap kwame we in de hal van Ons Huis, en links en rechs dao van loge twieë groeëte lokale. Rechs waas ’t kefee. Baove loge ouk van die groeëte lokale, en de zölderverdeping waas veur de welpe en de verkenners. Achter det groeëte veurgebouw loog de groeëte zaal, met links de dames-, en rechs de altièd stinkende hière-toilette. Achter in de zaal ein buun, met van die lange dónkerbroeëne gerdiène. Dao ónder loog unne kelder. In ’t ganse gebouw hei se van die gehurige holtere broeëne planke vloere wao se lekker euver haer kós dendere. Trouwes, as ik aan ’t interieur van Ons Huis dink, dan heb ik verschillende kleure broeën veur ouge, en ruùk ik die gore luch van goodkoupe boenwas.

Mien ièrste herinnering aan Ons Huis is de Sinterklaos met de buurtvereiniging. Van alle kante schoow gemak leep ik stièf van de zenuwe met mam aan de hand de trap op nao de zaal baove ’t kefee. Ik kneep ’t um wie ‘ne alden deef wie miene naam geneump woord. ’n Andere herinnering: in de twieëde klas van de lieëgere schoeël meuste we opgaeve wat we woele, óf misdeener waere, óf beej ’t jóngeskoèr. Ik waas nag al verlaege, en ik wis det die misdeenerkes dök vruùg op meuste staon, dus det woord ’t jóngeskoèr. Iddere waek heie we rippetiesie in dae zaal ónder links. Köster Lei van Rooy probeerde ós te knaeje toet ’n redelik stelletje makke mekkerende schäöpkes. God, wat kós dae mins vloke en te kièr gaon as ’t neet woel lökke. Hae stónd achter zien harmonium en traejde wie ‘ne gek op die ónwillige pedale. Met ein hand bespeulde hae det jankend mormel en met de ander dóch hae wild um zich haer zweiend ós te bespeule. Ózze pap dae kós mei vloke, maar naeve dae van van Rooy waas hae nag heilig. Dan makde hae die vieze broeëne tand bloeët en dan kwaam d’r ein lading ‘Godvers’ oèt, det wil se neet weite. Ik heb ’t altièd unne ónsympathieke mins gevónde, óndanks det ik met nag dreej andere solo moch zinge in de kerk. Same met Pietje Thieëwe, Frans Jansse van d’n bekker en Matje van de köster.
Wat ik mich ouk good kin herinnere ware die filmmiddige op zóndig, dan waas se veur ’n döbbeltje de ganse middig ónder de panne. Met det döbbeltje stièf in ós hendje geknepe stónde we veur die döbbele deur aan de ziejkant van de kapläöns te wachte. Die deure ginge aop en idderein woel tegelièk nao binne. Meneer Hasselman had meuijte um die döbbeltjes aan te neme. Gegarandeerd det d’r ’n paar veur nop binne zien gekómme. En dan wie ‘ne gek ’n good plaetske midde in die lange rieje met gaele harde steul zeen te bemachtige, neet te wièd nao veur, maar zeker neet te wièd nao achter. In ’t midde van de zaal stónd ‘ne groeëte filmprojector en ‘tzjieke tzjieke tzjiek . . ‘, dao begós die filmrol te dreie. Op ’t groeëte scherm telde de zwart-wit cièfers truuk van 10 wies 1 en ‘tateretaaaa . . ‘, dao ging ’t loos. ’t Leech ging oèt en de filmpkes van d’n dieke en d’n dunne, rin-tin-tin en de boefjes trokke aan ós aope muulkes veurbeej. As de rol op waas ging dae projector weer van ‘tzjieke tzjieke tzjiek . . ‘, ’t leech ging aan en de rol woord gewisseld. Ein film vergaet ik noeëts mièr, die van Marcelino, pan y vino. En dan veural die letste scene wao Marcelino doeëd aan de voot van det kruuts loog. Det vónd ik zoeë ónwerkelik en zoeë zielig, det meus neet meuge. Ik heb d’r ouk nachte slech van geslaope. En ós mam kós dan waal zegge ‘ut is maar un film’, maar toch leet ut mich neet los.
Op ‘ne goojen daag waas d’r ein taofeltennis-toernooi, en weej blage zote dao te kièke. As we stil bleve zitte mochte we bliève, anders woorte we d’r oèt gesteurd. En ’t woord al later, en eigelik al vuuels te laat wie de finale begós. Maar ja, de keuze tösse veur ’t duùster thoès zien en die finale aafkièke waas te lestig, dus bleef ik maar gewoeën stil zitte. En die finale deurde mich toch zoeë lank, en waas zoeë spannend! Wie ze eindelik klaor ware, gauw klappe veur de kampioen en wie ‘ne haas op hoès aan. Maar aoh jeij: 
‘Wao bis dich gewaes, de wets toch des se veur d’n duùster thoès mós zien?’, ózze pap waas bloodlink
‘Jao, maar ’t waas zoeë spannend en binne in Ons Huis waas ’t nag lang neet duùster’
Noow droge weej vruùger altièd ‘ne reem um de bóks en dao zag ózze pap: 
‘Doot dae reem maar ens aaf’. Ik schrièwde gelièk wie ein verke: 
‘Nae pap, nae pap, ik zal ’t noeëts mièr doon’. Maar ózze pap winkde met zien hand um dae reem, dus ik deej um hièl langzaam aaf. ‘Zoeë, doot die bóks maar ens naor ónder en buig dich maar ens euver dae stool. Zulle we dich det ens aaflière’. Ik schrièwde intösse wie tièn verkes die geslach meuste waere en boog mich billeknièpend euver dae stool. As letste reddingsboei reep ik hièl hard: 
‘Dierenbeul, dierenbeul . . . ‘
En toen goof ózze pap mich de reem truuk en zag: 
‘En noow as de sodemieter zónder aete nao baove’. En ik holderdebolder de trap op en mien bedje ingedaoke. Ik had dan waal genne zwens gehad, maar niks te bikkesemente det waas veur mich ouk hièl erg. ’t Ganse kösse had ik al naat gebäök, wie ós mam de trap op kwaam. 
‘Maar jóng, zoeë erg is ’t noow ouk weer neet. Kóm heej, aet dich maar wat’. Had ós mam mich ein dieke döbbele bóttram gemak met kroeët, en nag ’s ein döbbele dieke met gekleurden hagel. En same met ‘ne baeker werme melk woorte die rap nao binne gewerk tösse ’t letste snoeke van ’t bäöke door. Ós mam keek lachend toe, ze stopde mich ónder, ze goof mich ’n kruutske en ’n kusje op miene bums. 
‘Tos se mich det noeëts mièr aanduis. Ik waas zoeë óngerös’, zag ze nog. 
‘Nae mam . . . bedank mam . . . truste mam’, zag ik en kroop ónder de daekes. En ik dóch oprech det ik noeëts mièr te laat thoès zuuj kómme. Nou ja, wies tot ’t weer ens gebeurde . . .
Ons Huis, ein gewoeën parochiehoès wie det in iddere parochie stónd. Idderein zal zien eige herinneringe hebbe aan zien eige parochiehoès. En dan heb ik ’t nag neet ens gehad euver die jaorvergaderinge van Festina met kóffietaofel. Det we van de Aloysiusschoeël altièd meuste gymme in Ons Huis, zitvoetbal op die smaerige vloer. Daen tièd beej de Rowans, de aldere verkenners. Det we baove de zaal op dae krappe zölder ’n eigen lokaal hebbe gebouwd. En de instuif-aovende met IL’56, wao Corry en de Rekels nag hebbe opgetraoje. 
Maar och, dao hebbe we ’t nag waal ens euver. 
Dit verhäölke steit trouwes met nag 45 andere in mien letste book Kaoreblome, det is te koup veur 10 euro beej Bruna (Blièrick) en beej Koops (Venlo).