woensdag 7 december 2016

Kôm heej vetkedee . . ut gedich

Zoeë maar ein gedich, det in hiële lange zinne hiël in ut kort vertelt wie ut vruueger ging:

 
‘Kôm heej vetkedee’, zag mien mam en vaegde mien snôtneus aaf aan eure bônte scholk en hup, ik waas alweer op de klater.
Zoeë ging det 60 jaor geleje, al die jaore vlóge veurbeej, maar staon weer vliemscherp veur de geis, wie helder water. 

Ik surf op internet, haej, ein sajt euver de Liëuwerikstraot, ik laes de verhaole van Annet van Zus van ut winkelke, beej ôs wiejer op de straot.
Ik dink weer aan mien jeug op ut Liëuweriksveldje, aan mien vriendjes, ut koele grave en al det kattekwaod. 

Ik schriëf ein verhäölke veur op de websajt van Annet Schreurs, hèhè, mien iërste jeugherinneringe heb ik opgeschréve.
Maar ut luuet mich neet miër los, alle gewoëne en biezôndere verhaole van vruueger kômme neet-miër-taege-te-halde baove gedréve. 

Neet allein euver de Liëuwerikstraot, maar auk euver ut Brook, de Wienkelder, de Kaolentip, de Wielder en de Scheetberg.
We ginge op de joets naeve de Wassum, de Bookender Koele, kielpe in de Kôckerse baek, en rölse van de Spekberg. 

Verhaole euver mien elders, ôs mam die mich liërde um te knoevele en netjes met minse um te gaon.
Euver ôzze pap die mich liërde wat moch, maar veural wat neet moch, en det ik altiëd oprech en iërlik in ut laeve meus staon. 

Maedjes lépe toen keurig in gestréke kledjes, en dróge allemaol vlechjes in de haor. Opgetrokke kuiskes met praopere kneenkes daorbaove.
De jônges dróge korte bôkse met helpkes, versléte schoon en aafgezakde kouse. Altiëd kepotte kneen met van die dieke raove. 

Joëste de melkboer met Max zien paerd kwaam met melk naeve de deur, en probeerde met alle moders te dolle.
Veur de vriëdig kwaam Arie Verbaan met zien viskèr door de straot en dae reep al van ver: Haring, verse haring, haring als scholluhh. 

Nao de schoël flot naor hoës, bôtteram op de voës, de alde schoon en de alde kleijer aan en roeps naor boëte.
Swinters waas ut nog ech steinkald, met slaope krége we ein werme kroëk in bed, en smorges stônde nog de blóme op de roëte.

Eine kiër per jaor kwaam pestuurke op hoësbezeuk, um miene afvallige vader de kerk in te loekse tösse daen borrel en dieke sigaar door.
En ik zoot ônder de taofel, luusterde stiekem mei, en waas getúge det de kerk de greep op eur neet miër makke schäöpkes verloor. 

Beej ôs taegen-euver woënde eine hiele dieke kater, en dae had wat met die poes van ôs, gos det waas un heftige affaire.
Die kôste neet van mekaar aafbliëve en pôngelde te vuuel met ein, en nao twiëje kiër jônge ketjes môs ôs puuske van miene pap emigrere. 

Met de jaorlikse kermis en met mien iërste kemúnie kwaam beej ôs de ganse koedeljach van twieëje groëte femilies op d’n bak.
Det waas ein fiës met al die tantes, oëmes en eur gezôks d’r beej. En d’r woord flink gebuis en volgedouwd met vlaaie, bônbunkes en gebak. 

Met de vastelaovend kwame de alde kleijer oët de kas, krége we van alles aangedoedeld en unne roëije zakdook vasgezatte met un zwaevelduueske um de nek.
Ut gezich gesmienk met unne verbrande körk, en dan ginge we zinge naeve de deur van: Vastelaovesgek met d’n bessemstek. 

Met kersmis kwaam d’r unne echte baum met slingers, staekelig ingelehaor, echte kerskes en unne moëije piek d’r op geprik.
Same naor de nachmis en nao de letste zaegen zóte we midde in de kersnach te bikkesemènte aan de bloodwors, kerboët en verse klöntjesemik. 

Al die verhaole spoëkde mich door de kop, ze meuste d’r oët en woorte zorgvuldig in de kompjoeter opgeslage.
Miene kop is noow laeg, ‘Kôm heej vetkedee’ haet d’r zich euver ôntfermp! Un ech book is ut gewaore, aan ôch allemaol opgedrage. 

Neum ut nostalgie of verhaole oët de goôje alde tiëd, ôzze Heemkundekring Blariacum zuuet ut auk as kultureel erfgood.
Vuuel plezeer met laeze, hald de zakdook beej de hand veur dae lach en aaf en toe un traon. En geneet d’r net zoeë van as ik d’r van met schriëve genoot. 

‘Kôm heej vetkedee’, zag mien mam en vaegde mich de snoët.
En toen kwaam dae aolifant en bloôs ut gedichje oët.
 

'Kôm heej vetkedee' leet noow beej de BRUNA op de Kloësterstraot in Bliërick en beej KOOPS op de Klaosstraot in Venlo.